تکرار پایه نوآموزان و آمار قابل تأمل آن، از جمله آمار و عدد و رقم‌های قابل تأملی بود که در لابلای بحث‌های سیاسی گم شده است. معاون آموزش ابتدایی شهر تهران گفته است بیشترین تکرار پایه در تهران، در کلاس اول ابتدایی است. اتفاقی که مسوولان آموزش و پرورش دلیل آن را بی‌اطلاعی برخی والدین و ثبت نام نکردن فرزندشان در مراکز آموزش استثنایی می‌دانند.
به گزارش ، صبح نو نوشت: «در تحقیقات سال1392 به این نتیجه رسیدیم که 47 هزار دانش آموز پایه اول ابتدایی تکرار پایه داشته‌اند و به طور کلی 50 درصد تکرار پایه در اول ابتدایی و مابقی در سایر پایه‌های مقطع ابتدایی است.» این آمار را معاون آموزش ابتدایی شهر تهران داده است. آقای «نادر جهان‌آرای» به خبرگزاری «فارس» گفته است:« بعد از اجرای طرح ارزشیابی کیفی در مقطع ابتدایی، برخی تصور می‌کردند تکرار پایه هم حذف می‌شود؛ اما بر اساس آیین نامه کیفی ـ توصیفی تکرار پایه همواره وجود دارد.»
به گفته جهان آرای، در مجموع شش پایه، بیشترین تکرار پایه در اول ابتدایی اتفاق می افتد که رقم آن کمتر از 3 درصد دانش‌آموزان این پایه در کل کشور است.
اما نکته جالب در آمار آقای معاون، رقم مردودی یا به عبارت امروزی آن تکرار پایه کلاس اولی‌های شهر تهران است.
جهان آرای در این باره گفته است: «در شهر تهران هم بیشترین تکرارپایه، در پایه اول مشاهده می‌شود که سال گذشته رقم آن 3 هزار و 920 نفر بود.» رقمی که البته شاید در نگاه اول، زیاد به چشم نیاید؛ اما مقایسه آن با امکانات موجود در پایتخت، نشان می‌دهد که باید این آمار را هشداری جدی تلقی کرد.
هرچند معاون آموزش ابتدایی شهر تهران، دلیل این تکرار پایه را چیز دیگری می‌داند. «جهان آرای» در این‌باره گفته است :« کم دقتی در طرح سنجش نوآموزان و عدم معرفی دانش آموز به مدرسه استثنایی، نداشتن توجه لازم به دانش آموزان تلفیقی‌ای که در مدارس عادی درس می‌خوانند، عدم حضور در دوره پیش دبستانی، برخی ایرادات محتوای درسی، مشکلات خانوادگی و ظرافت سنی پایه اول را می‌توان از عوامل فراوانی تکرار پایه در اول ابتدایی دانست.»
اما نگاهی به آمار ارائه شده از ارجاع نوآموزان به مدارس استثنایی، گویای واقعیت دیگری است. آماری که معاون تشخیص و پیشگیری سازمان آموزش و پرورش استثنایی، حدود بیست روز پیش و در یک برنامه تلویزیونی به آن اشاره کرد.
آقای «محمدحسن عظیم عراقی» با ارائه آماری از تعداد دانش آموزانی که سال گذشته در طرح سنجش قرار گرفته‌اند، گفت:« سال گذشته در مجموع یک میلیون و 468 هزار نوآموزتحت پوشش طرح سنجش قرار گرفتند که از این تعداد 7 هزار نفر به مدارس استثنایی ارجاع داده شدند.»
او درباره روند ارجاع نوآموزان از طرح سنجش به مدارس استثنایی هم گفت:« کودکانی که قرار است وارد پایه اول ابتدایی شوند، در ابتدا مورد آزمایش‌های اولیه مراقبت‌های بهداشتی، پوست، مو، دهان، دندان، قد‌ووزن، بینایی و شنوایی، آمادگی تحصیلی و غربالگری قرار می‌گیرند و پس از بررسی‌های صورت گرفته، در صورتی که نیاز باشد کودک به مراکز تخصصی ارجاع داده شده تا مراحل وضعیت او پیگیری شود.»
به گفته عراقی اگر بعد از سنجش تخصصی تعیین شود که دانش‌آموز باید در مدارس ویژه تحصیل کند، به ادارات استثنایی استان‌ها معرفی می‌شوند و کار ثبت‌نام آنها در این مدارس انجام خواهد شد: «در مدارس استثنایی حمایت‌های بیشتری از دانش‌آموزان انجام می‌شود به عنوان مثال اگر دانش‌آموز کم بینا به کتاب درشت خط یا بریل نیاز داشته باشد در اختیارش قرار می‌گیرد و معلمان این مدارس افرادی‌اند که با این دانش‌آموزان و مشکلاتشان آشنا هستند. همچنین در مدارس استثنایی تعداد دانش‌آموزان در کلاس درس 6 تا 11 نفر است.»
از سوی دیگر، آن طور که جهان آرای گفته است، حدود 105 هزار نوآموز تهرانی، در سال تحصیلی جدید وارد کلاس اول ابتدایی می‌شوند:« پیش بینی می‌کنیم در سال تحصیلی 97-96، 103 تا 105هزار دانش آموز در پایه اول ابتدایی در شهر تهران ثبت نام کنند.»
به گفته معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش شهرتهران، طرح سنجش سلامت نوآموزان بدو ورود به دبستان با مشارکت سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور اجرا می‌شود که در شهر تهران نیز بیشترین وظیفه استقرار پایگاه‌های سنجش سلامت و فعالیت مربوط به آن توسط اداره آموزش و پرورش استثنایی شهر تهران انجام می‌شود.
اما مسوولان آموزش و پرورش چه راهکاری برای حل این مشکل اندیشیده‌اند؟ معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با تأکید بر اینکه دلایل تکرار پایه یا ترک تحصیل در شناسایی دقیقِ فرآیندها و دروندادها، نهفته است، می‌گوید: «اگر از سویی بتوانیم با چالش‌هایی که داریم برخوردی شفاف، صادقانه و مبتنی بر پاک نکردن صورت مسأله داشته باشیم و از سوی دیگر حتی روی کوچک‌ترین نارسایی‌های موجود نیز متمرکز بشویم، این می‌تواند خود، نقطه شروع خیلی خوبی برای جلوگیری از این روند باشد.»
خانم «رضوان حکیم زاده» به «ایلنا» گفته است:« در این راه باید دقت بسیاری بر تأثیر ویژگی‌های دروندادها و فرآیندهای آموزشی‌مان داشته باشیم. دروندادها یعنی اینکه ببینیم آیا رشته و مدرک تحصیلی معلمانمان متناسب تدریس در مقطع ابتدایی هست یا خیر؟ یا فضایی که برای مدرسه فراهم کرده‌ایم به چه شکلی است؟ و یا اینکه سطح فرهنگی دانش‌آموزان ما در این مناطق چه میزان است؟ بررسی در بخش فرآیندها هم به این معناست که دریابیم تعداد دانش آموزان در یک کلاس چند نفر است، تراکم کلاس‌ها چقدر است و هر یک از دانش آموزان چه مقدار ساعت آموزشی سهم می‌برد؟»
به گفته حکیم زاده با وجود این که در مقطع ابتدایی از پایه اول به سمت پایه ششم، نرخ تکرار پایه کاهش و در مقابل نرخ ترک تحصیل در تمام مناطق کشور افزایش دارد، ممکن است دانش‌آموزی که شامل تکرار پایه شده، در سال‌های بعد ترک تحصیل کند:« اما نکته مهم این است که ما بدانیم از دانش‌آموزانی که وارد یک مقطع می‌شوند، چه تعدادشان با کیفیت خوب آن مقطع را به پایان می‌رسانند. باید توجه داشته باشیم، مهم این نیست که ما چند درصد دانش‌آموز را وارد مقطع دیگر می‌کنیم، بلکه مهم این است که کیفیت و سطح سواد و همچنین مهارت‌هایی که دانش‌آموز در پایان این مقطع کسب کرده، مطلوب باشد.» به هرحال، به نظر می‌رسد تکرار پایه آن هم در کلاس اول دبستان و آن هم در تهران، زنگ خطری است که در سال‌های اخیر در تهران به صدا درآمده است. باید منتظر ماند و دید مسوولان آموزش و پرورش که می‌گویند دلیل اصلی تکرار پایه کلاس اولی‌ها عدم ارجاع و هدایت نادرست آنان برای مراکز استثنایی است، چقدر در آگاهی بخشی والدین و هدایت درست نوآموزان استثنایی به این مراکز موفق خواهند بود؟ آمار سال آینده پاسخ این پرسش را خواهد داد.
