خبرگزاری مهر- گروه فرهنگ: نمایشگاه و همایش بین‌المللی Tehran Game Convention 2017 که به اختصار «تی‌جی‌سی» خوانده می‌شود را می‌توان مهمترین برنامه بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای در حوزه اجرایی کردن سیاست اساسی خود در زمینه برقراری ارتباط میان بازی‌سازان ایرانی و فعالان صنعت جهانی گیم قلمداد کرد. رویدادی که از سال گذشته زمزمه برگزاری آن در بنیاد ملی مطرح بود و حالا (از امروز) به مرحله اجرا رسیده است.
در بخش نخست میزگرد بررسی رویداد «تی‌جی‌سی» در خبرگزاری مهر، پس از تشریح اهداف و برنامه‌های این رویداد از سوی حسن کریمی‌قدوسی، بابک کرباسی را انتقاداتی به ویژه در زمینه شاخص‌های تجاری و اقتصادی و ترکیب مدعوین مطرح کرد که مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای در پاسخ به این انتقادات به تشریح فرآیند انتخاب مهمانان خارجی پرداخت که این توضیحات را در ادامه می‌خوانید؛
کریمی‌قدوسی: با توضیح پروسه انتخاب مهمانان خارجی تی‌جی‌سی احتمالا بخش زیادی از ابهامات در این زمینه از بین خواهد رفت. ابتدا فرانسوی‌ها به ایران سفر کردند و در جلسه‌ای که به ما در بنیاد ملی داشتند، لیستی را تهیه و ارائه کردند از افراد شاخصی که چه در مقام سخنران و چه به‌عنوان ناشر بین‌المللی حضورشان در این رویداد می‌توانست مفید باشد. این لیست بسیار مفصل و بلندبالا بود. ما در گروه برگزاری رویداد یک تیم تصمیم‌گیری داشتیم که اعضای اصلی آن ایرانی بودند و تعداد کمتری هم عضو خارجی داشت. در این گروه که تعدادی متخصص بازی‌سازی داخلی و خارجی عضوش بودند به ارزیابی فهرست پرداختند و سازوکار هم اینگونه بود که به اسامی امتیاز می‌داند.
بعد از جمع‌بندی امتیازات، آنها که زیر معدل تعیین‌شده بودند به طور کامل حذف شدند که در همین مرحله تعدادی از سخنرانان داخلی و خارجی کنار گذاشته شدند. سخنرانان اینگونه انتخاب شدند و نظر جمعی ما و کارشناسان خارجی در آن دخیل بود.
* یعنی هیچ سخنران و کارشناسی به صورت یکطرفه از خارج به شما تحمیل نشد؟
کریمی قدوسی: مشخص است که خیر! اصلا این مسئله در ذات فرآیند برگزاری ممکن نبود. در قرارداد ما به این موضوع اشاره شده که اتاق فکر و تصمیم‌گیری‌ای برای طراحی رویداد وجود دارد و تصمیم‌گیری درباره این جزئیات با ما است. این جزو ستون‌های اصلی توافق ما بوده است. در زمینه ناشرها این مسئله دقیق‌تر هم بود. لیست تهیه‌شده تحویل بنده و آقای فصیحی شد و این‌بار طرف خارجی حتی اعلام نظر هم نکرد. تصمیم‌گیری ما هم اینگونه بود که به سایت‌هایشان مراجعه می‌کردیم تا ببنیم آیا این ناشران به درد بازی‌سازان ایرانی می‌خورند یا خیر. پس در این زمینه هم تصمیم‌گیری به طور کامل با ما بود.
* طبیعتا در این فرآیند ملاحظات امنیتی و نکات خارج از مسائل فنی صنعت گیم را هم مدنظر داشته‌اید.
کریمی قدوسی: فراتر از ملاحظات در این زمینه رعایت صورت گرفته است. تک‌تک مهمانان با وزارت اطلاعات و نهادهای ذی‌ربط هماهنگ شدند و مهمتر از همه این موارد هم اینکه برای تک‌تک آنها ویزا صادر شده است و مگر می‌شود بدون بررسی پرونده و سابقه هر فردی ویزا برای ورود به کشور برایش صادر شود؟ مگر اینکه فردی پس از ورود به کشور اقدامی مسئله‌ساز انجام دهد، در غیر این صورت تا پیش از ورود حتما بررسی‌های لازم صورت گرفته و براساس همان مجوز ورود صادر شده است.
کریمی قدوسی: کسانی که مهمان ما هستند، با هزینه ما به ایران می‌آیند و طبیعتا از فرآیندی که به آن اشاره کردم انتخاب شده‌اند طبیعتا در میانشان دلال و کارچاق‌کن نیست! اما یک سری افراد خارجی هستند که خودشان ابراز علاقه کرده و برای حضور در این رویداد فرم ثبت‌نام پرکرده‌اند. پول بلیط داده‌اند به این رویداد آمده‌اند؛ همه این افراد طبیعتا تأییدشده نیستند. * درباره انتقاد آقای کرباسی به سازوکار اقتصادی تی‌جی‌سی نکته‌ای نداشتید؟
کریمی قدوسی: بازهم باید براین نکته تأکید کنم که اعتمادسازی پیرامون وجود امنیت در ایران و همچنین فعالیت صنعت گیم در ایران، یک امر بسیار ضروری است. به خصوص در شرایط امروز که این صنعت تبدیل به صنعتی جهانی شده و مرزی برای آن نمی‌توان در نظر گرفت. ما داریم تلاش می‌کنیم این جریان شکل بگیرد و در بلندمدت ما منفک از این جریان غالب جهانی نباشیم...
* و در گام‌های اول این حرکت اصراری به سودآوری اقتصادی ندارید؟
کریمی قدوسی: فعلا به‌دنبال شکستن یخ روابط هستیم. می‌خواهیم به طرف خارجی ثابت کنیم که بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای ایران در ویترین‌های نمایشگاهی بین‌المللی خالی‌بندی نمی‌کند و واقعا صنعت گیم در کشور ما وجود دارد و بسیار هم فعال است. باید ثابت کنیم که واقعیت این است که امنیت در ایران حتی از کشورهای اروپایی هم بیشتر است و اثبات این واقعیت‌ها حتما ارزش بسیار بالاتری از خیلی نکات دیگر دارد.
کرباسی: اتفاقا این همان نکته تفاوت در اهداف و نگاه‌ها است. لااقل در جامعه بازی‌سازانی که بنده با آنها در اتباط هستم این اهداف و اولویت‌ها از سوی مدیران بنیاد ملی شنیده نشده است، شاید گفته هم شده باشد اما شنیده نشده و نگاه‌ها غالب اینگونه است که تی‌جی‌سی به‌دنبال اهداف و برنامه‌های دیگری است. این نکات و دغدغه‌هایی که در اینجا مطرح می‌شود حتما نکات درستی است و طبیعتا بنده هم لزوم آن را تأیید می‌کنم.
* فارغ از این رویکرد که حتما درست است، فکر نمی‌کنید انتظار اقتصادی‌ای که جناب کرباسی برای تی‌جی‌سی ترسیم کرد، کمی بی‌تناسب با ظرفیت‌های امروز صنعت بازی‌ها در ایران است؟
کریمی‌قدوسی: البته من اصلا معتقد نیستم که ما امروز امکان انتشار بازی در سطح جهانی را نداریم، ممکن است این اتفاق هم رخ بدهد اما باید توجه داشت وقتی ما خودمان به یک رویداد بین‌المللی می‌رود گاهی تا 6 ماه زمان صرف می‌شود تا یک قرارداد به سرانجام برسد. اینگونه نیست که در یک همایش چند نفر بیایند محصولی را بخرند، قراردادی را امضا کنند و سرانجام هم ما گزارش بدهیم که فلان تعداد محصول خود را به فروش رسانده‌ایم. این یک شوخی بزرگ است.
در عین حال همین نکته که ما تا به امروز به اندازه انگشتان دو دست بازی در سطح بین‌المللی عرضه کرده‌ایم نشان می‌دهد که این ظرفیت در کشور ما وجود دارد. ظرفیتی که احتمال دارد موردپسند طرف خارجی هم قرار بگیرد و روی آن سرمایه‌گذاری کنند. اتفاقا در همین رویداد تی‌جی‌سی تا کنون چهار عنوان بازی ایرانی برای تقدیر در اختتامیه از سوی همین کارشناسان خارجی انتخاب شده است که هر چهار عنوان هم بازی‌هایی با ویژگی‌ها و قصه‌های ایرانی است و این نشان می‌دهد که آنها ظرفیت‌های ما را در کدام بخش‌ها رصد کرده‌اند. قطعا از دل این رویداد بازی‌هایی در سطح جهانی منتشر خواهد شد، در این زمینه اصلا شک و تردید نداشته باشید. فقط تعداد آن مشخص نیست که بستگی به کیفیت عرضه و معرفی بازی‌سازان ما دارد که چقدر می‌توانند ناشر بین‌المللی را جذب کار خود کنند.
کرباسی: نکات خوبی مطرح شد اما در میان اظهارات‌تان اشاره کردید که ناشران خارجی صرفا برای خرید می‌آیند اما فکر می‌کنم منظورتان این نیست که محصولی برای فروش به همراه ندارند. قطعا این ناشران محصول و آثاری برای فروش همراه خود خواهند داشت.
کریمی قدوسی: حتما اینگونه است و نمی‌توان در این مسئله تردید کرد.
کرباسی: با این وجود و با توجه به اینکه اذعان کردید در حاشیه مذاکرات رسمی برای فروش محصولات داخلی امکان برخی شیطنت‌ها هم وجود دارد آیا پیش‌بینی لازم را کرده‌اید که کشور ما به صورت ناگهانی هدف عرضه این تعداد بازی خارجی قرار نگیرد؟ این یک معضل بسیار جدی می‌تواند باشد.
کرباسی: طبیعتا انتخاب سخنرانان این رویداد براساس یک نیازسنجی صورت گرفته است می‌خواهم بدانم برای نزدیک به 2 هزار بازی‌سازی که قرار است در کارگاه‌ها و سخنرانی‌های تی‌جی‌سی حاضر شوند، برنامه‌ریزی‌ای دارید که بگویید مثلا تا روز یکشنبه این بخش از آنها از نظر سواد و تجربه تخصصی از نقطه آ به نقطه ب رسیده‌اند؟کریمی قدوسی: حتما در این زمینه پیش‌بینی‌های لازم را انجام داده‌ایم و فقط به یک مورد اشاره می‌کنم تا نگرانی شما هم رفع شود. مدتی قبل آقای محمدرضا داوودی معاون نظارت و ارزشیابی بنیاد مصاحبه‌ای داشتند و خبر از سامان‌دهی انتشار بازی‌های موبایلی خارجی در داخل کشور دادند. این نظارت به این صورت خواهد بود که هر بازی خارجی برای انتشار در داخل کشور ملزم به دریافت مجوز از بنیاد خواهد بود و ما همین امروز این تضمین را می‌دهیم که اگر بازی‌ای از طرق غیررسمی و حاشیه‌ای در طول تی‌جی‌سی بخواهد وارد بازار داخلی شود، حتما به آن مجوز نخواهیم داد. لیست این بازی‌ها را داریم، مجوز هم باید خودمان صادر کنیم و نمی‌کنیم؛ تضمین از این بالاتر می‌خواهید؟
کرباسی: این اتفاق بسیار خوبی است که اتفاقا جلوی برخی دور زدن‌ها و شیطنت‌ها در طول برگزاری رویداد را هم خواهد گرفت. اجازه دهید به بحث فرآیند دعوت از مهمانان بازگشتی داشته باشیم. طبیعتا انتخاب سخنرانان این رویداد براساس یک نیازسنجی صورت گرفته است می‌خواهم بدانم برای نزدیک به 2 هزار بازی‌سازی که قرار است در کارگاه‌ها و سخنرانی‌های تی‌جی‌سی حاضر شوند، برنامه‌ریزی‌ای دارید که بگویید مثلا تا روز یکشنبه این بخش از آنها از نظر سواد و تجربه تخصصی از نقطه آ به نقطه ب رسیده‌اند؟ آیا این دعوت‌ها و برگزاری نشست‌ها از جنس گردش کار است یا برسر محتوای آن توافقاتی صورت گرفته است؟
کریمی قدوسی: یکی از نکات مهم در فرآیند انتخاب مهمانان این بود که ما براساس اسم صرف، اقدام به ارزیابی نکردیم، اگر خاطرتان باشد در مقطعی از همه آنها خواستیم فرم مربوط به حضور در این رویداد را تکمیل کنند و در همین فرمها چکیده‌ای از مطالب سخنرانی‌ها هم درج شده بود. حدود 140 فرم در این مرحله از سوی مهمانان ایرانی و خارجی تکمیل شد و افرادی که ارزیابی این فرمها را انجام دادند فقط به نام‌ها توجه نکردند. در همین مرحله هم تعداد زیادی از سخنرانان حذف شدند.
کرباسی: سخنرانان خارجی هم جزو این حذفیات بودند یا صرفا محدود به کارشناسان داخلی بود...
کریمی قدوسی: بالغ بر 20 یا 30 سخنران خارجی در همین مرحله حذف شدند ...
کرباسی: مشخصا به این دلیل که محتوای سخنرانی‌شان با اهداف محتوایی شما هم‌خوانی نداشته است؟
کریمی قدوسی: در مواردی سطح فنی و تخصصی هم مدنظر قرار داشته است.
* البته مشخصا درباره مباحث تکنیکی این ارزیابی صورت گرفته و سرفصل‌های فرهنگی که در آن مدنظر نبوده؟
کریمی قدوسی: محتوای فنی و هنری مدنظر بوده و آن رویکرد فرهنگی که مدنظر شما است خیر در این مرحله مدنظر نبوده است. طبیعتا هم هیچ کس در این جایگاه به‌دنبال طرح محتواهای فرهنگی نیست صرفا بنابر به اشتراک گذاشتن تجربیات تخصصی و فرهنگی است. یعنی شاید کسی بیاید و ساختار فیلمنامه‌نویسی سه‌پرده‌ای را آموزش دهد اما قطعا کاری به محتوای داستانی نخواهد داشت. اصلا چنین آدم محتوایی‌ای در میان کارشناسان مدعو نیست...
* یعنی هیچ مبحثی مانند اهمیت بازی‌سازی در زمینه حقوق‌بشر و یا حقوق زنان و مواردی از این دست در کارگاه‌ها مطرح نخواهد شد؟
کریمی قدوسی: قطعا همین طور است. به هیچ وجه قرار بر طرح این جنس مباحث در هیچ یک از کارگاه‌ها و نشست‌های تی‌جی‌سی نبوده و نیست.
کرباسی: دلیل حضور سخنرانان ایرانی در این ترکیب چیست؟ بنابر توضیحی که دادید قرار بر انتقال تجربه و دانش متخصصان خارجی به بازی‌سازان ایرانی بوده است. کمااینکه از استادان ایرانی در بسترهای دیگری مانند جشنواره بازی‌های تهران می‌شد بهره گرفت و اینگونه شاید فضای بیشتری هم به متخصصان خارجی اختصاص پیدا می‌کرد.
کریمی قدوسی: دلایل متعددی داشت. یکی اینکه برخی کارشناسان مراجعه می‌کردند و می‌گفتند مگر ما ایرادی داریم که خودمان نتوانیم بخشی از این مباحث را طرح کنیم. و یا می‌پرسیدند آیا بازی‌سازان ایرانی که خیلی خوب کارشان را بلد هستند نباید فرصت انتقال تجریبات خود در این سطح را داشته باشند؟ به همین دلیل به ما انتقاد می‌کردند که چرا فقط سراغ کارشناسان خارجی رفته‌اید...
کرباسی: خب برای اینکه هدف حضور این کارشناسان و انتقال تجربه‌های آنها بوده است!
کریمی‌قدوسی: غیر این مسئله بحث بودجه و مهمتر از آن پیدا کردن 60 سخنران باکیفیت برای این رویداد در این سطح هم مطرح بود. واقعا این عدد، عدد بزرگی است. مضاف بر اینکه به شخصه استقبال می‌کنم از حضور کارشناسان و اساتید ایرانی در این مختصات چراکه نشان می‌دهد ما هم حرف‌های زیادی برای گفتن داریم و طبیعتا این امکان وجود دارد که برخی موضوعات مورد توجه مهمانان خارجی هم قرار بگیرد و بخواهند در این جلسات و کارگاه‌ها حضور داشته باشند.
کرباسی: امکان این وجود ندارد که برخی از سخنرانان خارجی دعوت شده به تی‌جی‌سی صرفا دلال باشند و به دنبال سود اقتصادی!؟ به شخص خاصی اشاره نمی‌کنم، اما بالاخره در چشم مهمانان خارجی بعد از آن فرآیند اعتمادسازی که اشاره کردید، ایران کشوری خوابیده بر روی نفت است و یک بازار حاضر وآماده برای شکار پول است. آیا فکر نمی‌کنیم در لابه‌لای برگزاری این نشست‌ها دلالی‌های شکل بگیرد که طبیعتا به ضرر آینده صنعت بازی‌ها در کشور می‌تواند تمام شود؟
کریمی قدوسی: کسانی که مهمان ما هستند، با هزینه ما به ایران می‌آیند و طبیعتا از فرآیندی که به آن اشاره کردم انتخاب شده‌اند طبیعتا در میانشان دلال و کارچاق‌کن نیست! اما یک سری افراد خارجی هستند که خودشان ابراز علاقه کرده و برای حضور در این رویداد فرم ثبت‌نام پرکرده‌اند. پول بلیط داده‌اند به این رویداد آمده‌اند؛ همه این افراد طبیعتا تأییدشده نیستند. به طور مثال کشور چین خودش ابراز تمایل کرد و اتفاقا یکی از بزرگترین غرفه‌ها را هم در رویداد خواهد داشت، پول خود را هم تا ریال آخر تسویه کرده است. به آنها اعلام هم شده که قرار نیست در این رویداد شما محصولی عرضه کنید و می‌توانید برای عرضه جهانی بازی‌های ایرانی با بازی‌ُسازان وارد مذاکره شوید، با قبول این شرایط به ایران می‌آیند. با توجه به جمیع این نکات فقط می‌توانم بگویم وقتی شما یک شیرینی زیبا را پیش روی کسی می‌گذارید احتمال حضور چند مگس در اطراف آن هم هست، مهم این است که شما می‌خواهید شیرینی را ببینید یا مگس‌ها را!؟ مگر می‌توان کار کرد که صددرصد بدون ایراد باشد و مگر می‌توانم تضمین بدهم که هیچ یک از مهمانان خارجی تی‌جی‌سی دلال نیستند؟ قطعا نمی‌توانم اما مهم این است که اصل کار را نباید نادیده بگیریم.
* بخشی از قضیه که مربوط به نگاه ما از بیرون و قضاوت‌کردن می‌شود با مثال شیرینی و مگس می‌تواند هم‌خوانی داشته باشد ولی از منظر متولی برگزارکننده فکر می‌کنم شما باید بیشترین حساسیت را روی مگس‌ها داشته باشید. بالاخره انتظار این است بنیاد ملی برای رفع این نگرانی‌ها سازوکاری برای رصد و پایش در نظر گرفته باشد...
کریمی‌قدوسی: کاری که حتما در کنفرانس‌ها صورت خواهد گرفت، نظرسنجی درباره کیفیت برگزاری جلسات و کنفرانس‌ها است. لازم نیست ما نظارت خاصی داشته باشیم، بازی‌سازان حاضر در این جلسات بهترین ناظر هستند و بعد هم نظر خواهند داد...
کرباسی: به همین دلیل هم معتقدم بخشی از درست یا اشتباه بودن تحلیل‌های ما درباره تی‌جی‌سی در روزهای بعد از برگزاری مشخص خواهد شد.
کریمی قدوسی: حتما همین طور خواهد بود. البته از همین امروز هم مشخص است که قرار نیست همه افراد راضی باشند. امکان چنین شرایطی وجود ندارد اما تلاش ما این است که حتی‌المقدور متوسط نظر بازی‌سازان مثبت باشد. نظر ما که حتما این است که همه چیز خوب برگزار می‌شود اما مهمتر از نظر بنیاد، نظر بازی‌سازان است.
ادامه دارد...
