وهابیت در کشورهای آسیای میانه آنچه امروز به نام وهابیت ترویج می شود، با آنچه بنیانگذارش بیان می کرد و حتی یک قرن و نیم بعده عبد العزیز بن مسعود به زور شمشیره آن را حاکمیت بخشید، تفاوت دارد و تغییر ماهیت داده است.
رهبران سعودی برای حفظ وحدت اجتماعی و نیز تداوم رشد اقتصادی و صنعیتی، مجبورند آیین وهابیت را بیشتر اصلاح کنند و با زمانه تطبیق دهند و از بخشهای خشک آن چشم پوشی کنند. مثلاً در رأسِ «رابطه العالم الاسلامی» که مرکز نشر افکار وهابیت است، چهره شیخ وهابی دیده نمی شود. اکنون عبد الله نصیف که دکتر شیمی و تحصیل کرده امریکاست، جانشین شیخ حرکان، از علمای معروف و با نفوذ وهابیت است. تفاوت این دو چهره، نظر ظاهری و باطنی و علمی، بازگو کننده تحول بزرگی است که سعودیها در راه آن قرار گرفته اند.
تشکیلات جدید وهابیت در عربستان، از سال 1950م پایه ریزی شد، و گسترش آن، نتیجه سالها بررسی و تحقیقات امریکاییان بود، که پس از انگلیس، 20 سال درباره این مذهب فعالیت کردند. این تشکیلات با برنامه ریزیهای منظم و بنیادین، توانسته است سازمانها و مؤسسات مذهبی و فرهنگی بی شماری را در سراسر جهان تحت پوشش تبلیغی و اعتقادی خویش قرار دهد. برخی اقدامات انجام شده بدین منظور، عبارت اند از:
1. ایجاد مساجد بزرگ و مدارس علمیه در بیشتر کشورهای جهان؛ به ویژه آسیای میانه.
2. اعزام مبلّغ به مراکز اسلامی.
3. کمک به احزاب و گروههای مذهبی و سیاسی.
4. جذب استادان، روزنامه نگاران و شخصیتهای مذهبی سیاسی و دعوت از آنان برای مسافرت به عربستان و اختصاص کمکهای مالی به آنان.
5. اعطای بورس تحصیلی به دانشجویانی که مایل اند در عربستان به تحصیل علوم اسلامی بپردازند.
6. استفاده تبلیغاتی از مراسم حج و توزیع کتب و نشریات علیه تشیع و انقلاب اسلامی ایران.
7. اعطای کمک مالی به جوامع مذهبی و شماری از مردم آسیای میانه، به ویژه مقامات مذهبی، برای زیارت مکه.
اقدامات یاد شده، برای تحقق بخشیدن به اهداف زیر است:
أ. به دست گرفتن باتکار عمل در ابعاد فرهنگی و مذهبی در جهان اسلام و تغذیه افکار مسلمانان جهان بر اساس تفکر وهابیت؛ به ویژه کشورهایی که با اسلامِ واقعی چندان آشنا نیستند.
ب. جلوگیری از نفوذ فرهنگ اصیل اسلامی.
ج. قدرت طلب نشان دادنِ شیعه و تبلیغ علیه آن.
د. مطرح کردن گروههای انقلابی اهل سنت در مقابل انقلاب ایران.
ه. دور کردن شخصیتها و جمعیتهای اسلامی از جمهوری اسلامی ایران.
و. جلوگیری از صدور پیام انقلاب اسلامی ایران.
وهابیت معاصر، برای گسترش خود، در سال 1974م، «رابطه العالم الاسلامی» را تأسیس کرد. این مؤسسه، نقش اهرم تبلیغاتی و فرهنگی عربستان سعودی را عهده دار است، و در پنج قاره جهان شعبه دارد و شیوه فعالیت آن نیز مانند میسیونرهای مسیحی است. همچنین پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، «اداره مبارزه با گسترش تبلیغات شیعه»، به سرپرستی عبد الله عمر نصیف، راه اندازی شد، و برای مقابله با گسترش انقلاب اسلامی، بودجه ای خاص به آن تعلق گرفت.
مؤسسات دیگری نیز در عربستان سعودی فعالیت می کنند، از جمله: اداره باررسی شئون اسلامی؛ مرکز امر به معروف و نهی از منکر؛ مدیریت کل فتوا و پژوهش؛ مجمع فقه جهانی.
فرقه وهابیت، شماری از دانشگاهها را نیز در عربستان اداره می نماید و تعالیم وهابیت را به دانشجویان کشورهای مختلف جهان القا می کند؛ مانند دانشگاه اسلامی مدینه منوره و دانشگاه امام محمد بن مسعود ریاض.
شایسته یادآوری است که راز کامیابی وهابیون در تبلیغ وهابیت، نفوذ آنان در تشکیلات روحانیان و مفتیان کشورهای گوناگون است؛ به گونه ای که امامان جماعت و جمعه، و شخصیتهای مذهبی، بلندگوی وهابیت به شمار می آیند.
