دبیر پیشین جشنواره فیلم فجر در گفتگو با خبرنگار سینماپرس افزود: ما باید 3 کار اساسی برای بهبود شرایط سینمای کودک انجام می دادیم که به لطف الهی این 3 کار محقق شد؛ من فکر کردم بهترین نقشی که می توانم ایفا کنم این است که التهابات را حتی الامکان کاهش بدهم. مسأله جا به جایی، مکان برگزاری و همسویی بیشتر فیلم ها با مخاطبان از جمله مسائل بنیادینی بود که ما با آن به شدت دست به گریبان بودیم و خوشبختانه زمینه هایی فراهم شد و کارهایی صورت گرفت که از زمان برگزاری جشنواره در شهر همدان تا یک سال و خرده ای بعدش مقدماتی برای دستیابی به این اهداف فراهم شود.
وی ادامه داد: انتظار همه ما این بود که سال گذشته بتوانیم جشنواره را برگزار کنیم اما از آنجا که توافقنامه در مردادماه سال 95 به نتیجه رسید و ما تقریباً تا مهرماه فاصله کمی داشتیم نشد که جشنواره برگزار شود. از این رو من بررسی کردم که اگر در 6 ماهه دوم سال 95 جشنواره را برگزار کنیم سال آینده به مشکل برخواهیم خورد چرا که فاصله زمانی میان برگزاری این رویدادها بسیار کوتاه خواهد شد. از همین رو تصمیم بر آن شد تا از سال 96 به برگزاری اولین دوره جشنواره برسیم. تا 5 سال آینده به دلیل همزمانی ماه های محرم و صفر با مهر و آبان امکان برگزاری جشنواره در ماه مهر نیست. در اصفهان آیین های دینی در این ایام فراوان است و این جشنواره هم متکی به یک سری رویدادهای میدانی است و این امکان را در آن 2 ماه در اختیار نداشتیم.
رضاداد سپس با بیان اینکه ما بر اساس ارزیابی ها جشنواره را به سمت بهار و اوایل تابستان آوردیم تا نسبت جشنواره را با اکران تابستانی که زمان مناسبی برای اکران فیلم های کودکان است به نسبت جشنواره فیلم فجر و عید نوروز تبدیل کنیم اظهار داشت: ما روی این فکر مدت ها کار کردیم با این ایده که اگر در سال 96 بخواهیم در زمان فعلی جشنواره را برگزار کنیم برگزاری در 6 ماهه دوم سال 95 بی معنا می شد و از این رو تمرکز جدی روی این زمان کردیم.
مدیرعامل پیشین بنیاد سینمایی فارابی خاطرنشان کرد: خوشبختانه در توافقنامه صورت گرفته مسأله مکان و ثبات در برگزاری جشنواره به صورت کامل حل شده است. ما تا 5 دوره در فصل تابستان و در شهر اصفهان این جشنواره را برگزار می کنیم. امسال در واقع سال ارزیابی نحوه برگزاری جشنواره برای 4 سال آینده می شود. البته خوشبختانه تا این لحظه ما از نحوه برگزاری جشنواره رضایت داریم و شهرداری هم از جشنواره رضایت دارد و ارزیابی ما از این رویداد مثبت است.
این مدیر فرهنگی تأکید کرد: در رابطه با زمان برگزاری جشنواره من تردیدهایی داشتم و علت تردیدم این بود که آیا ما می توانیم عادت بیست و چند ساله گذشته که جشنواره در مهر ماه بوده و همه بچه ها را جشنواره و مدارس به شکل دسته جمعی و بدون اراده خودشان به جشنواره می آوردند را عوض کنیم و عادت جدید ایجاد کنیم که بچه ها خودشان با خانواده های شان به سینما بیایند؟ خوشبختانه در روزهای ابتدایی برگزاری این رویداد این نگرانی من هم برطرف شد و استقبال بالای بچه ها نشان داد ما به استاندارد رفتن به سینما نزدیک شده ایم و دیگر دلیلی نیست که مدرسه ای بچه ها را بیاورند و برگردانند.
رضاداد افزود: پس ما یک دستاوردمان مکان و دیگری زمان بود و سپس اقدامی باید می کردیم که تفکیک بین داوری در آثار کودک و نوجوان انجام شود. ما این مشکل را از سال ها قبل شاهد بودیم که بچه ها را از مدارس به تماشای فیلم هایی می بردند که مناسب با سن و سال شان نبود و همین باعث می شد تا آن ها از فیلم ها راضی نباشند و نسبت به فیلم ها انتقاد کنند در صورتی که فیلم ها، آثار خوبی بود اما مخاطبان برای فیلم ها درست انتخاب نشده بودند. ما شورای سیاست گذاری جشنواره را متقاعد کردیم تا در این بخش نیز پیشرفتی حاصل کنیم و بخش کودک و نوجوان را مجدداً به یکدیگر پیوند بزنیم اما در دل یک رویداد آن ها را از لحاظ داوری ها تفکیک کنیم.
وی با تأکید بر اینکه داوری ها در بخش های بهترین کارگردانی و... مشترک است اما بهترین فیلم به صورت مجزا مورد داوری قرار می گیرد گفت: مهم آن بود که ما از نظر انتخاب و نمایش و داوری گروه بندی انجام دادیم. البته در ابتدا برای این کار نگرانی داشتیم که آیا در هر بخشی فیلم ها آنقدر هست که گروه بندی شود یا ما به مشکل کمبود فیلم برخورد خواهیم کرد؟ خوشبختانه این مشکل هم حل شد چرا که ما یک پشتوانه یک سال و خرده ای داشتیم و فیلم های بیشتری در این زمان ساخته شده بود؛ از این رو من معتقدم از همین حالا ما باید به فکر سال بعد باشیم برنامه ریزی کنیم تا از نظر کمیت در سال آینده دچار مشکل نشویم. دبیر پیشین جشنواره فیلم شهر در ادامه این گفتگو یکی دیگر از دستاوردهای مهم این رویداد سینمایی را استقلال بخش انیمیشن دانست و تأکید کرد: جلسات کارشناسی متعددی برگزار شد و توافق شد تا بخش انیمیشن در این جشنواره مستقل شود. خوشبختانه ما آنقدر در حوزه انیمیشن پیشرفت کرده ایم که دیگر نیازی نیست تا انیمیشن ها به صورت محجور در کنار آثار سینمای داستانی نمایش داده شوند.
رضاداد در بخش دیگری از این گفتگو در پاسخ به این سوأل که شنیده می شود برخی اختلافات میان شهرداری اصفهان و بنیاد سینمایی فارابی وجود داشته و همین اختلافات باعث شده تا جشنواره در سال گذشته برگزار نشود و آیا بهتر نیست فارابی به عنوان متولی اصلی سینمای کودک جشنواره را مستقل و رأساً برگزار کند و اصلاً جشنواره در شهر تهران برگزار شود گفت: برگزاری جشنواره در مرکز از عدالت اجتماعی به دور است. سینمای کودک برای تهران نیست. مردم همه استان ها ذی حق هستند. اصلاً می توان پرسید که چرا فارابی در تهران است؟ عدالت اجتماعی حکم می کند هر رویدادی که از پایتخت قابل انتقال است منتقل شود تا بار شهر تهران سبک شود.
این مدیر فرهنگی در پاسخ به سوأل دیگری مبنی بر اینکه آیا بهتر نیست این جشنواره در شهرهای اصفهان، تهران، کرمان و همدان، که پیش از این سابقه حضور در آن ها را داشته به صورت چرخشی برگزار شود اظهار داشت: خاستگاه این جشنواره اصفهان است. این جشنواره در تهران خلق نشده که آن را در تهران برگزار کنیم. از ابتدا که قرار بود فیلم کودکان جشنواره ای مستقل داشته باشد نهال آن را در اصفهان کاشتند. خوشبختانه اصفهانی ها هم همیشه از حضور جشنواره در شهرشان استقبال می کنند. در این شهر فضا عاطفی است و بعید است در تهران بتوانیم این کار را بکنیم. در تهران رویداد جدی که در آن قابل تحقق است جشنواره فجر است و جشنواره کودک اگر در تهران باشد ما به تضعیف جشنواره کمک کرده ایم.
وی افزود: ممکن است یک روزی دوباره این جشنواره به دلایل متعدد به شهر دیگری برود؛ این امری اجتاب ناپذیر است. اما مسأله مهم اینجا است که هر سالی جشنواره کودک در اصفهان نیست همه ناراحت هستند اما گاهی اوقات تصمیمی است بین برگزار نشدن و بد برگزار شدن یا برگزار شدن در یک جای دیگر؛ آن زمان مدیران تصمیم می گیرند که جشنواره برگزار شود. اصفهان ظرفیت های بالایی دارد. یکی از بهترین مکان هایی که به عنوان خاستگاه فرهنگ و هنر تبیین می شود اصفهان است و همه این ها به ما حکم می کند اتفاقاً تلاش کنیم تا جشنواره را در اصفهان برگزار کنیم. تفاوت سلیقه ها، دیدگاه ها، منابع و دغدغه مندی، ملاحظات متعدد سیاسی و... باعث می شود تا جشنواره برخی مواقع نتواند برگزار شود که در آن زمان ما جشنواره را در جای دیگری برگزار می کنیم.
رضاداد در پاسخ به این سوأل که چرا پس از این همه سال یک بار برای هیشه با تدبیر جدی مسئولان مشکلات این سینما رفع نمی شود و فارابی رأساً جشنواره را برگزار نمی کند اظهار داشت: اتفاقاً من در دوره ای که مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی بودم این کار را کردم. اما وقتی مدیریت یک شهر مشارکت جدی مالی و معنوی نکند باز آن رویداد آنطور که شایسته اش است اتفاق نمی افتد. اگر همیت همه دستگاه ها و نهادهای مسئول نباشد هیچ رویداد باشکوه برگزار نمی شود. باید ابعاد و تأثیر رویداد همه جانبه باشد. ما باید کار مشترک کنیم. باید شهرداری، فارابی، سازمان سینمایی و... همگی پای کار بیایند. همه باید تعصب نسبت به برگزاری یک رویداد پیدا کنند و این می تواند اول یک گفتگوی سالم باشد.
وی در پاسخ به این انتقاد که این دوره از جشنواره نشانی از جشنواره کودک، روح کودکانه و شادی ندارد و شهرداری اصفهان نتوانسته میزبانی خوبی داشته باشد احتمالاً مشکلی در میان است که اصفهانی ها به رسم همیشه مهمان نوازی نمی کنند گفت: ما امسال یک سری ویژگی های خاصی داشتیم. هر برنامه ای که ریخته شده مسئولیتش با من است. شهرداری را نباید مسئول این ماجرا جلوه دهیم. امسال ما به سرعت از ماه رمضان بیرون آمدیم. این یکی از تجربیات من است که امسال حاصل شد؛ ما اگر می دانستیم ماه رمضان و عید فطر باعث عدم هماهنگی می شود 10 روز دیرتر جشنواره را برگزار می کردیم. ما تا آمدیم یکی سری کارهای مان را هماهنگ کنیم طول کشید. مدیر کل تولید، طرح و برنامه و قائم مقام پیشین شبکه 2 سیما در پاسخ به این سوأل که از ماه ها قبل زمان برگزاری جشنواره مشخص بوده و چرا انجام کارها زودتر از ماه رمضان انجام نشده اظهار داشت: جشنواره کودک باید وجه جشنواره ای اش را معرفی شود و ما به استاندارد برسیم. خطر جشنواره کودک این است که ویژگی جشن آن جایگزین جشنواره بودن اش شود. ما نباید «عمو پورنگ» را پر رنگ کنیم و در سینماها پرنده پر نزند. ما نباید از فعالیت اصلی باز بمانیم. در حدی که شهردای توانسته کار کرده و برنامه داشته و یک سری کارها در دل سالن ها انجام می شود.
رضاداد در پاسخ به این سوأل که در حال حاضر هم بسیاری از هنرمندان، کارشناسان و منتقدان سینما معتقدند که جشنواره فیلم کودک شبیه به دورهمی و جشن شده و هیچ عایدی مثبتی برای سینمای کودک در پی ندارد، همانطور که شورای راهبردی سینمای کودک هم هیچ دستاورد مهم و مثبتی نداشته و حتی مضاف بر این یکی از اعضای هیأت انتخاب این دوره از جشنواره اعلام کرده انتخاب فیلم ها از بین بد و بدتر بوده باز هم معتقدید که ما جشنواره خوبی داریم، تصریح کرد: من نمی دانم چه کسی این اظهار نظر را کرده اما اظهار نظرها متفاوت است. خانم مرضیه برومند به عنوان شخصی که مورد قبول خاص و عام است اعلام می کند ما امسال فیلم های خوبی داریم. ما نباید به شنیده های مان اعتماد کنیم. من نه هیچ یک از این فیلم ها را ساختم و نه مورد حمایت من بوده و نه بی مهری من. ارزیابی من این است که ما مسیر درستی را می رویم.
وی در خاتمه این گفتگو افزود: اگر جشنواره را برگزار نکنیم لزوماً اتفاق بهتری رخ نمی دهد. ما باید واقعیت ها را ببینم. ما چندین حلقه داریم و باید همه حلقه ها را سر جای خودش تعریف کنیم. همانطور که 2 ساله شدن جشنواره مقاومت کمکی به آن نکرد عدم برگزاری و یا 2 ساله شدن این جشنواره هم کمکی به بهبود آن نمی کند. ما باید تلاش کنیم فیلم های کم مخاطب کمتر ساخته شود و فیلم های پرمخاطب ساخته شود. ما باید با هم گفتگو کنیم و حرف بشنویم و تفکر و امیدی مثبت نسبت به فردای سینمای کودک در کشورمان داشته باشیم.
