در روزهای چهارشنبه و پنج شنبه نهم و دهم خرداد ماه سال جاری برابر با ششم و هفتم ربیع الاول 1422، کنگره شهید ثانی(قده) در شهر صیدا در لبنان در مجمع السیدة فاطمة الزهراء(س) برگزار شد. بانی، کنگره هیئت علماء جبل عامل بود که مدتی است تشکیل شده و تا کنون فعالیت های فرهنگی خوبی داشته است. از جمله کارهای خوب هیئت علماء جبل عامل، برگزاری کنگره هایی برای علمای جبل عامل است که نخستین ان ها کنگره شیخ حر عاملی بود که در ماه صفر 1419 برگزار شد.
شهید ثانی (911 965) از معروفترین عالمان جبل عامل و اهل روستای جباع (جبع) است که خاستگاه عالمان بزرگ ی بوده است.
یکی از اهداف برگزار کنندگان کنگره علاوه بر احیا و تجدید نام و خاطره بزرگان شیعه ابراز وجود و تبلیغ وسیع از شیعه و سابقه شیعه در لبنان در مقابل علمای اهل تسنن است. لذا صبغه تبلیغی انها بر صبغه علمی برتری دارد. به هر حال کنگره شهید با حضور علما و نمایندگان دفتر ایة الله سیستانی در سوریه و لبنان و ایة الله سید محمد سعید طباطبایی حکیم در لبنان، شخصیت های علمی و دانشگاهی و برخی رجال دولتی لبنان مانند نزیه بیضون نماینده رئیس جمهور لبنان امیل لحو، اقای دکتر غسان سلامه وزیر فرهنگ و اموزش عالی به عنوان نماینده رئیس دولت اقای رفیق حریری، دکتر علی خلیل نماینده مفتی لبنان، دکتر محمدرشید قبانی، قاضی احمد زین نماینده سلیم الحص و نیز نماینده مسیحیان و دروزیان و تعدادی از علمای اهل سنت و نماینده مفتی صیدا به شکلی مطلوب و منظم برگزار شد.
صبح روز اول رئیس هیئت علمای جبل عامل جناب حجة الاسلام والمسلمین شیخ عفیف نابلسی، وزیر فرهنگ و اموزش عالی لبنان دکتر غسان سلامه، سفیر جمهوری اسلامی ایران در لبنان اقای سبحانی، سخنرانی کردند و برخی برنامه های جانبی جلسه افتتاحیه اجرا شد. قرار بود جناب حجة الاسلام سید حسن نصرالله رهبر حزب الله لبنان نیز در جلسه افتتاحیه سخنرانی کند که به دلائل امنیتی نتوانست در جلسه شرکت کند. همغ انین نایب رئیس مجلس اعلی جناب حجة الاسلام والمسلمین شیخ عبدالامیر قبلان به علت مسافرت به مصر برای شرکت در کنگره احیای فکر دینی نتوانست در جلسه افتتاحیه شرکت کند.
جلسه بعدازظهر روز اول با این سخنرانان و مقالات ادامه یافت:
1. (الشهید الثانی و الوحدة الاسلامیة » از حجة الاسلام شیخ محمد جعفر مهاجر.
2(. السیرة الذاتیة للشهید الثانی » از این ناچیز، که مانند سایر مقالات و سخنرانی ها به عربی ایراد شد. از انجا که حداکثر وقت هر سخنران بیست دقیقه بود چکیده ای از این مقاله و عمدتا مباحث مربوط به اثار شهید ثانی را ارائه کردم و چگونگی های اثار شهید و اثار مفقود وی را برشمردم و توضیح دادم که سال ها پیش به واحد احیاء تراث مرکز تحقیقات دفتر تبلیغات اسلامی، پیشنهاد کردم مجموعه اثار شهید ثانی به شکل انتقادی و امروزی تصحیح شود که خوشبختانه مورد قبول واقع شد و مقرر شد بجز شرح لمعه و مسالک، که مراکز و فضلای دیگر مشغول تحقیق ان ها بودند، بقیه اثار احیا و تحقیق شود که بحمدالله برخی به وسیله این ناچیز و برخی به همت دوستان در واحد احیاء تراث تحقیق شد که تا کنون هفت مجلد از سلسله اثار شهید ثانی چاپ شده و شش مجلد دیگر زیر چاپ است و به ضمیمه یک جلد سرگذشت شهید ثانی و پنج جلد شرح لمعه، و شانزده جلد مسالک الافهام و فهرست راهنمای ان دوره کامل اثار شهید ثانی (به ضمیمه زندگینامه شهید) 35 مجلد وزیری نسبتا قطور و مشتمل بر حدود شصت کتاب و رساله از تالیفات شهید خواهد شد که مجموعه ای غنی از معارف دینی در زمینه های مختلف است. و با توجه به عمر نسبتا کوتاه شهید یعنی 54 سال ( 911 965) نشانی بارز از تاییدات الهی اوست. نکته ای که خود شهید بارها به ان اشاره کرده است.
به هر حال، با تدوین و نشر یک مجلد سرگذشت شهید ثانی، که این ناچیز سال ها وقت صرف ان کرده ام و نیز تدوین فهارس مسالک الافهام در یک مجلد، دوره 35 جلدی این مجموعه کامل خواهد شد.
3. (البعد الاخلاقی للتربیة و التعلیم من خلال منیة المرید» از دکتر طلال عتریسی.
4. (المحقق الکرکی و الشهید الثانی » از حجة الاسلام شیخ محمد حسون.
5. (علم الدلالة العربی و الاسلامی من خلال تمهید الشهید الثانی » از دکتر علی زیتون.
و در روز دوم، صبح و بعد ازظهر مجموعا این مقاله ها ارائه شد.
1. (الفلک من خلال اراء و منهجیة الشهید الثانی » از حجة الاسلام شیخ محمد طحینی.
2. (استقلالیة جبل عامل العلمیة » از حجة الاسلام شیخ حسن بغدادی.
3. (الشهید الثانی و مشروع القیادة الدینیة و السیاسیة » از دکتر یوسف طباحة.
4. (البیئة السیاسیة فی عهد الشهید الثانی » از دکتر سید حسن فضل الله.
5. (تطویر المنهج الفقهی من خلال الروضة البهیة » از حجة الاسلام سید عبدالکریم فضل الله .
6. (رسالة ابن العودی دراسة رجالیة تاریخیة » از حامد خفاف.
7. (رویة الشیخ زین الدین بن علی التربویة » از دکتر عبدالمجید زراقط.
8.(بحث حول رسالة الجمعه للشهید الثانی » از حجة الاسلام شیخ عفیف نابلسی.
همغ انین تعدادی مقاله دیگر به کنگره عرضه شده بود که نویسندگان ان ها نتوانسته بودند شرکت کنند. در پایان هر جلسه، حاضران مناقشات و اشکالات خود بر مقالات را برمی شمردند و نویسندگان پاسخ می دادند. قرار است مقالات عرضه شده به کنگره، یکجا چاپ شود هم چنانکه مقالات اولین کنگره احیاء تراث علماء جبل عامل یعنی کنگره شیخ حر عاملی در یک مجلد چاپ شده است.
گفتنی است که کنگره با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات برگزار شد ولی به دلیل محدود بودن امکانات بانیان کنگره، پیش و پس از برگزاری در ایران تبلیغات چندانی نشد به طوری که تنها دو نفر از ایران دعوت و موفق به شرکت در کنگره شدند: جناب حجة الاسلام شیخ محمد حسون، و این جانب، که قبلا مقاله خود را فرستاده بودیم و جهت ارائه در کنگره تایید شده بود.
بحمدالله کنگره در لبنان بازتاب وسیعی داشت، علاوه بر شبکه تلویزیونی المنار تقریبا همه روزنامه های لبنان اخبار کنگره را منتشر می کردند از جمله روزنامه های الانوار، المستقبل، النهار، السفیر، اللواء، الکفاح العربی، البیرق.
پس از برگزاری کنگره به اتفاق جمعی از اعضای هیئت علمای جبل عامل، به جباع وطن شهید ثانی که تا صیدا فاصله چندانی ندارد، رفتیم و مسجد شهید ثانی و منزلش در جوار مسجد را زیارت کردیم و بشدت تحت تاثیر معنویت مسجد و معنویت جبع که اکنون تبدیل به بخش شده است قرارگرفتیم. همغ انین قبر مطهر و منور صاحب معالم فرزند شهید ثانی و نیز صاحب مدارک را در جبع زیارت کردیم که هر دو در کنار هم ارمیده اند و بر اثر حملات اسرائیل، سنگ قبر بسیار قدیمی صاحب معالم خرد شده و قبر صاحب مدارک زیر تلی از خاک و خاشاک رفته و بخوبی مشخص نیست و از بی توجهی مردم، روبه ویرانی می رود که مقرر شد بخشدار جباع با کمک برخی از علما قبر این دو بزرگ وار را بازسازی کنند و منزل شهید ثانی پس از تعمیر و مرمت به مرکز فرهنگی شهید ثانی تبدیل شود.