در سال 1975 سی و دو دانشور عرب از کشورهای مختلف عربی در بیروت گرد هم آمدند و با صدور اعلامیه ای تأسیس مرکز مطالعات وحدت عربی را اعلام نمودند. این اعلامیه متضمن شرح روشنی از اهداف, استراتژی و ساز و کارهای تحقق آرمان های آنان است و در آن آمده است:
(… بعد از شکست اقدامات وحدت گرایانه, خصوصاً شکست اتحاد سوریه و مصر, و هزیمت کشورهای عربی در جنگ 1973 با اسرائیل, یأس و ناامیدی و بحران های مختلف در سطوح گوناگون جامعه عربی, اندیشه وحدت, اولویت خود را از دست نهاده است ولی کیست که در بحبوحه چالش استعمار غربی و صهیونیستی با مردم و کشورهای عرب, ضرورت طرح و اهتمام علمی به این مسئله را نداند….)
هدف این مرکز عبارت بود از: بحث و کاوش عالمانه درباره جنبه های مختلف جامعه عربی و مسئله وحدت عربی به دور از هرگونه فعالیت سیاسی وابستگی دولتی و گرایش حزبی. در این اعلامیه فعالیت های مرکز را در عمل مبتنی بر اصول ذیل قلمداد نموده است:
1 سیاست مرکز در توسعه اندیشه و آگاهیِ وحدت طلبانه, سفارش و تهیه تحقیقات, پژوهش و یا ترجمه متونی است که ابعاد مختلف واقعیت های موجود کشورهای عربی را لحاظ نماید.
2 تهیه, تنظیم و آماده سازی اطلاعات, آمار, اسناد و هرگونه شاخص های آماری که بتوان در پژوهش های علمی در راستای وحدت عربی مورد استفاده قرار داد.
3 اهتمام به وحدت عربی می طلبد که هم به جوانب مختلف این مسئله و هم مراحل متعدد آن عنایت شود.
4 ضروری است از تجارب وحدت طلبانه دولت ها و ملت های دیگر کمال استفاده به عمل آید.
5 استخدام و به کارگیری بهترین و مؤثرترین وسایل و ابزار برای مورد خطاب قرار دادن تمامی اقشار در کشورهای عربی.
6 کوشش و اهتمام به بسط و گسترش فعالیت های مرکز به تمامی کشورهای عربی و مشارکت دادن تمامی صاحب نظران و فرهیختگان عرب در تحقق این مهم.
7 مرکز صرفاً محلی است که دانشورانِ عرب به منظور چاره چویی مشکلات و مسائل مختلف کشورهای عربی در آن گردهم می آیند و هیچ گونه صبغه سیاسی, قومی, ایدئولوژیکی و… نخواهد داشت.
8 تمام کسانی که به مسئله وحدت عربی اهتمام می ورزند صرف نظر از سابقه, گرایش سیاسی, اجتماعی و… می توانند با این مرکز همکاری نمایند.
9 مرکز به مسائل سیاسیِ جاری در کشورهای عربی نمی پردازد و هیچ گاه موضعی سیاسی در هیچ مسئله ای اتخاذ نخواهد کرد و در اختلافات و کشمکش های سیاسی وارد نخواهد شد و به هیچ دولت, حزب و یا جبهه ای وابسته نیست.
10 بودجه مالی مرکز از طریق فروش کتاب های منتشره, مجله ارگان مرکز, تبرعات, اعانات و کمک های افراد و سازمان ها و حق عضویت اعضا تأمین خواهد شد.
اولین گردهم آیی مؤسسین در نوامبر 1976 در کویت برگزار شد و مرکز فعالیت های خود را به طور رسمی آغاز کرد. اساس نامه, نظام نامه داخلی و بودجه سال اوّل به تصویب رسید, در ماده سوم اساس نامه آمده است که مرکز از طریق ذیل اهداف خود را محقق خواهد ساخت:
1 جمع آوری اسناد, مدارک, تألیفات, مخطوطات و مطبوعاتی که به مسئله وحدت و جامعه عربی اهتمام ورزیده اند.
2 سامان دادن تحقیقات و پژوهش های علمی و نشر آن.
3 هرگونه فعالیتی که به نحوی به تحقق امور یاد شده یاری رساند.
نظام نامه داخلی در مورد عضویت اشخاص تصریح می کند که اعضا بایستی تبعه یکی از کشورهای عربی باشند. در این گردهم آیی هیئت امنا, هیئت اجرایی و تشکیلات اداری انتخاب و تصویب شد و هیئت اجرایی خط مشی فرهنگی مرکز را در پنج بخش زیر تصویب کرد:
1 فکری, فرهنگی;
2 اجتماعی, روانی;
3 اقتصادی;
4 سیاسی;
5 تهیه سلسله مجموعه های مختلف زیر:
الف) اطلاعات و آمار و شاخص های مختلف;
ب) داستان هایی برای اطفال که حس ملی عربی آنان را تقویت کند;
ج) پژوهش ها و آمارهای نظامی;
د) میراث عربی در راستای وحدت.
سپس به تدریج مقدمات اجرایی فراهم شد و در ابتدای سال 1978 میلادی اولین گام عملی در تحقق بخشیدن به برنامه ها و اهداف برداشته شد.
المستقبل العربی
بدین شرح که طرح انتشار مجله (المستقبل العربی) به عنوان نشریه مرکز تهیه شد و شماره اوّل آن در ماه پنجم سال 1978 منتشر گردید. این مجله در ابتدا به صورت فصل نامه و از شماره 11 به بعد به صورت ماهانه, تا کنون بیش از 240 شماره انتشار یافته است.
این مجله شامل بخش های:
روزشمار وحدت عربی, کتاب شناسی وحدت عربی, نقد و بررسی کتاب در حوزه فکر و فرهنگ و علوم در جهان عرب, میزگرد, مقالات, شاخص های آماری مختلف در مورد کشورهای عربی, مصاحبه, گزارش کنفرانس ها, مجامع و گردهم آیی های علمی, فرهنگی است و هر شماره مجله به موضوع ویژه ای اختصاص دارد. تیراژ این مجله به طور متوسط حدود هفت هزار نسخه است که در بیش تر کشورهای عربی و غیر عربی به صورت اشتراک یا فروش عرضه می شود. البته عرضه آن در کشورهای عربی منوط به اجازه اداره نظارت بر مطبوعات هر کشور است و برخی شماره های آن به علل مختلف چنین اجازه ای را نیافته اند. در این سال, سیزده طرح پژوهشی (فردی, گروهی یا توسط مرکز) به تصویب رسید.
در سال 1978 هیئت امنا و هیئت اجرایی بنا به هم آهنگی و دعوت رسمی از کشورهای کویت, ابوظبی, قطر, لیبی, سوریه و مغرب بازدید کردند و بازدید از کشورهای الجزایر, تونس و اردن نیز در دستور کار قرار گرفت. این بازدیدها به منظور ایجاد ارتباط بین مرکز و هر یک از کشورهای عربی که مایل به مساعدت بدون قید و شرط مادی و معنوی مرکز باشند انجام می پذیرد. در این سال هم چنین نُه طرح پژوهشی به تصویب رسید.
گزارش فعالیت های سال 1979
انتشار پنج پژوهش و دو مجموعه برای کودکان در قالب کتاب,
برگزاری پنج کنفرانس و سه سخنرانی
کنفرانس ها:
1 نقش تعلیم و تربیت در وحدت عربی. بغداد, آوریل 79.
با همکاری جنبش مبارزه با بیسوادی, اتحادیه معلمان عراق و سازمان عربی تربیت, فرهنگ و علوم.
2 زندگی سیاسی اعراب, بیروت, سپتامبر79.
3 دموکراسی در جهان عرب, بیروت, ژانویه 79.
4 ملی گرایی عربی در اندیشه و عمل, بیروت, نوامبر79.
5 زبان و اثر آن در وحدت عربی, بیروت, سپتامبر79.
سخنرانی:
در سالن اجتماعاتِ دارالندوه در بیروت سخنرانی های ذیل برگزار گردید:
1 دموکراسی و نظام های سیاسی عربی, عبدالعزیز الدوری.
2 بنیان های اقتصادی اجتماعیِ دموکراسیِ در جهان عرب, اسماعیل صبری عبداللّه.
3 دموکراسی در لبنان و تأثیرات آن بر کشورهای عربی, منح الصلح.
کتاب:
پژوهش های ذیل در قالب کتاب مجموعاً در 1502 صفحه به چاپ رسید (به جز مجموعه کتاب های کودکان که به علت موضوع چاپ مکرر در شمارگان وسیع درآمار به حساب نمی آید):
1 نفت و وحدت عربی: تأثیر نفت کشورهای عربی برآینده وحدت و روابط اقتصادی عربی, در 272ص.
2 مشرق عربی و غرب: درآمدی بر نقش عوامل خارجی در تحول نظام اقتصادی عربی, در 176ص.
3 علم و سیاست علمی در جهان عرب, در 282ص.
4 نظام منطقه ای عربی: پژوهشی در روابط سیاسی کشورهای عربی, در 324ص.
5 از تجزیه به وحدت: مبانی اساسی تجربه وحدت, در 448ص.
6 مجموعه کتاب های کودکان: 1 زن قهرمان 2 مردی از صحرا 3 انتظار 4 کشاورزی از قبیله بنی سویف 5 بانویی از موصل 6 در جست و جوی حامد 7 مجموعه کتاب های مصور آشنایی با شهرهای عربی:
1 ابوظبی 2 بغداد 3 قاهره 4 خرطوم 5 صنعاء 6 مسقط 7 حلب 8 نواکشوط.
گزارش فعالیت های سال 1980:
انتشار ده پژوهش, برگزاری سه کنفرانس
جلسه سالیانه هیئت امنا در تاریخ 27 دسامبر 1980 در عمان تشکیل شد و گزارش فعالیت های این سال بدین شرح ارائه شد. در این سال دامنه فعالیت های مرکز به تدریج گسترش یافت و موفق شد از خلال کتاب ها, گزارش ها و مجله المستقبل العربی با اشخاص, سازمان ها و مؤسسات دولتی و خصوصی بیشتری ارتباط برقرار سازد و از این طریق توانست منزلت ویژه علمی و پژوهشی و مستقل خود را به دور از هرگونه گرایش سیاسی, حزبی و دولتی, تثبیت نموده و انظار را به سوی خود جلب نماید. در این سال بسیاری از اندیش مندانی که به آرمان وحدت عربی اهتمام می ورزیدند باب همکاری و هم فکری با مرکز را گشودند و فعالیت های مستمر و گسترده مرکز موجب شد با بسیاری از سازمان های جهانی و منطقه ای قراردادهای همکاری و تحقیقاتی منعقد نماید.
کنفرانس ها:
نظر به اهمیت تعاطی آراء در حوزه های مختلف فکری و تجربه گران سنگی که از خلال میزگردهای علمی, سمینارها و کنفرانس های پژوهشی به دست آورده است در این سال مرکز اقدام به برگزاری سه کنفرانس نمود:
1 کنفرانس (نقش ادبیات در آگاهی ملی و فراخوانی به وحدت عربی) با همکاری کانون ادبا و نویسندگان عرب و انجمن معلّمان عراق, آوریل 1980 در بغداد برگزار و مجموعه مباحث مطروحه در کتابی در همین سال به چاپ رسید.
2 کنفرانس (ملی گراییِ عربی و اسلام) با همکاری سازمان عربی تربیت, فرهنگ و علوم و دانش گاه سازمان ملل که در دسامبر 1980 در بیروت منعقد شد. مباحث مطروحه عبارت بود از:
زمینه های تاریخی, اسلام و زبان عربی, نقش اسلام و ملی گرایی عربی در آگاهی ملی در جهان عرب, دانش گاه عربی و دانش گاه اسلامی, نقش اسلام در جنبش معاصر عربی, نخبگان و مردم در بین اسلام و ملی گرایی, اسلام, مسیحیت, ملی گرایی و سکولاریزم, اصالت فرهنگ, آینده ملی گرایی عربی و اسلام, راهبردی نوین در ارتباط ملی گرایی و اسلام, چشم انداز ملی گرایی و اسلام در جهان جدید, موضع گیری بیگانگان در مواجهه با ملی گرایی و اسلام. مباحث این کنفرانس در سال 1981 منتشر گردید.
3 کنفرانس (پیشرفت های مالی و اقتصادی جهان عرب)
این کنفرانس با همکاری صندوق پول عربی در نوامبر 1980 در ابوظبی برگزار شد. در این گرد هم آیی چهل متخصص اقتصادی عرب و میهمان, ابعاد اقتصادی و مالی کشورهای عربی را از جنبه های مختلف مورد بحث و بررسی قرار دادند, مجموعه این مباحث گام بلند و مؤثری است در خلق و ارائه نوعی ادبیات علمی, اقتصادی و موجب تفاهم و هم کاری در عرصه های دانش اقتصاد در جهان عرب.
با افتتاح سالن کنفرانس مرکز در بیروت برنامه ریزی هایی در دست انجام است تا سلسله سخنرانی های علمی فرهنگی به طور مرتب برگزار گردد.
کتاب:
پژوهش های ذیل در قالب کتاب مجموعاً در 4309 صفحه به چاپ رسید و نُه کتاب نیز تجدید چاپ گردید:
1 برنامه ریزی توسعه عربی, در 268ص.
2 افکار عمومی عرب و مسئله وحدت عربی, در 388ص.
3 روزشمار و اسناد وحدت عربی سال 1979, در 736ص.
4 ابعاد ادغام اقتصاد عربی و آینده آن, در 448ص.
5 تحلیل محتوای اندیشه ناسیونالیستی عرب, در 200ص.
6 اتلاف امکانات و منابع, در 140ص.
7 ابعاد مختلف عربی کردن در جهان عرب, در 621ص.(مجموعه رساله های دکتری)
8 ملی گرایی عربی در اندیشه و عمل: گزارش مشروح کنفرانس, در 640ص.
9 نقش ادبیات در آگاهی ملی عرب: گزارش مشروح کنفرانس, در 436ص.
10 مهاجرت مغزها از کشورهای عربی: گزارش مشروح کنفرانس, در 432ص.
در این سال مقرر گردید جهت تشویق دانش جویانِ مقطع دکتری که به مسائل جهان عرب اهتمام می ورزند, رساله های آنان تحت عنوان (مجموعه رساله های دکتری) پس از لحاظ نمودن معیارهای علمی, دانش گاهی به چاپ برسد که اولین شماره این مجموعه در همین سال به چاپ رسید.
در این سال شش طرح پژوهشی به تصویب رسید که برخی از آن ها با همکاری سازمان های علمی پژوهشی منطقه ای سامان خواهد یافت.
گزارش فعالیت های سال 1981:
انتشار هشت پژوهش, برگزاری چهار کنفرانس
کنفرانس ها:
1 تجربه دولت امارات متحد عربی, با همکاری دانش گاه امارات, مارس 1981, امارات.
2 راه های ارتباطی در کشورهای عربی, با همکاری کانون مهندسین عراقی و انجمن معلمان عراق, سپتامبر 1981بغداد.
3 زنان و نقش آنان در جنبش وحدت عربی, سپتامبر 1981, بیروت.
4 ابعاد مختلف عربی کردن در جهان عرب, نوامبر 1981, بیروت.
کتاب:
پژوهش های ذیل در قالب کتاب مجموعاً در 4448 صفحه منتشر شد و پنج عنوان کتاب نیز تجدید چاپ گردید:
1 تجربه دولت امارات متحد عربی, تجارب اتحاد عربی, گزارش مشروح کنفرانس, در 816ص.
2 پیشرفت های مالی و اقتصادی جهان عرب, گزارش مشروح کنفرانس, در 740ص.
3 ملی گرایی عربی و اسلام, گزارش مشروح کنفرانس, در780ص.
4 تکنولژی و وحدت عربی, در 116ص.
5 ملی گرایی عربی در اندیشه جمال عبدالناصر در 416ص(مجموعه رساله های دکتری).
6 آینده عرب, در 212ص.
7 نظام اجتماعی نوین عربی: پژوهشی در تأثیرات نفت و انتقال نیروی کار, در 304ص.
8 روزشمار و اسناد وحدت عربی سال 1980, در 1064ص.
گزارش فعالیت های سال 1982:
انتشار سیزده پژوهش, برگزاری یک کنفرانس و یازده سخنرانی
کنفرانس ها:
1 دانش گاه اتحادیه عرب, آوریل 1982, تونس.
کتاب:
پژوهش های ذیل در قالب کتاب مجموعاً در 6586 صفحه به چاپ رسید و هفت عنوان کتاب نیز تجدید چاپ گردید.
1 زنان و نقش آنان در جنبش وحدت عربی, گزارش مشروح کنفرانس, در 556ص.
2 راه های ارتباطی در کشورهای عربی, گزارش مشروح کنفرانس, در 404ص.
3 پژوهش هایی در رشد و توسعه اقتصادی کشورهای عربی در 476 ص (مجموعه کتاب های المستقبل العربی).
4 سیاست امریکا و کشورهای عربی, در 308ص (مجموعه کتاب های المستقبل العربی).
5 مصر, پان عربیسم و انقلاب افسران جوان, در 400ص (مجموعه کتاب های المستقبل العربی).
6 اندیشه اقتصادی عربی و مسائل آزادسازی, توسعه و وحدت, در 348ص.
7 مشکل تورم در اقتصاد کشورهای عربی, در 132ص. این پژوهش با مشارکت سازمان وحدت اقتصادی عرب سامان یافته است.
8 تحول تاریخی نظام های پولی در کشورهای عربی, در 500 ص. این پژوهش با مشارکت صندوق پول عربی, انجام شده است.
9 نظام منطقه ای عربی, ویرایش جدید همراه با اضافات, در 220ص.
10 کتاب شناسی وحدت عربی (1908 1980) جلد اول, در 1600ص.
11 ترجمه انگلیسی کتاب پیشرفت های مالی و اقتصادی جهان عرب با همکاری صندوق پول عربی توسط انتشارات Groom Helm در لندن.
12 توانائی ها و امکانات جهان عرب, در 136ص.
13 روزشمار و اسناد وحدت عربی, سال1981 در 1080ص.
سخنرانی ها:
1 تعلیم و تربیت و تغییرات اجتماعی در کشورهای عربی, مالکولم کیر 2 جهان عرب و نظام بین الملل کنونی, غسان سلامه 3 ماهیت دولت در مغرب عربی, عبدالباقی هرماسی 4 اقتصاد عربی میان وابستگی و استقلال, ابراهیم سعد الدین 5 رابطه دین و سیاست در اندیشه معاصر عرب, هشام جعیط 6 شورای همکاری کشورهای خلیج, عبداللّه یعقوب بشاره. 7 اقلیت ها و مسئله وحدت عربی, ابراهیم سعدالدین 8 شریعت اسلامی و وحدت عربی, مجید خدوری. 9 جوان عرب و بحران رشد, فؤاد زکریا 10 حقوق بشر در کشورهای عربی, حسین جمیل. 11 خودکفایی غذایی در جهان عرب, افسانه یا واقعیت, حسن یعقوب.
در این سال مقرر شد مجموعه کتاب هایی تحت عنوان (مجموعه المستقبل العربی) منتشر گردد, این کتاب ها در برگیرنده مجموعه مقاله ها, پژوهش ها و یا میزگردهایی است که به موضوعات معینی اختصاص دارد و در مجلّه المستقبل العربی منتشر شده است. شماره اول, دوم و سوم این مجموعه در همین سال انتشار یافت, همچنین قرارداد همکاری انتشاراتی با (دار المستقبل العربی للنشر) در قاهره منعقد گردید و توافق شد برخی از کتاب های مرکز در قاهره تجدید چاپ گردد.
در این سال طرح (مجموعه فرهنگ ملی) تهیه و جهت اطلاع عموم دانش پژوهان در مجلّه (شماره38) به چاپ رسید که در توجیه آن آمده است: یکی از اهتمامات جدی مرکز گسترش آگاهی در سطوح مختلف اقشار و گروه های مختلف جامعه عربی است و نظر به اهمیت شایان نسل جوان و عموم علاقه مندان به سرنوشت جامعه عربی, طرحی به عنوان مجموعه فرهنگ ملی تدارک دیده شد که هدف آن: انتقال و گسترش مفاهیم اساسی وحدت عربی در سطح عموم, کاستی ها و بایستگی های جامعه عربی, رشد و ترویج اندیشه, فرهنگ و مسائل علمی, تقویت عزم و اراده ملی در مقابل تهدیدات, طرح و پاسخ گویی به تمام مسائلی که به نوعی با وحدت و جامعه عربی مربوط می گردد و ….
این مجموعه به صورت تألیف کتاب هایی کم حجم به زبانی ساده, متقن, مختصر و مفید سامان خواهد یافت.
سپس 191 عنوان پیش نهادی مطرح شده و از عموم محققان و اندیشه مندان خواسته شده تا با نگارش عنوان یا عناوینی مرکز را در ایفای رسالت خود یاری رسانند.
پیش نویس برنامه فرهنگی مرکز برای سال های 1982 1985
فعالیت های مرکز در چهارچوب آن چه در اساس نامه و مصوبات هیئت اجرایی آمده بود, آغاز گشت و استمرار یافت. تجارب سال های گذشته, مقتضیات ویژه, شرایط و احوال پدید آمده و ضرورت های نوین مرکز را بر آن داشت تا برنامه ریزی های کوتاه مدتی را تدارک ببیند. پس از ورود در بستر عمل, علی رغم تمامی مشکلات, چشم انداز وسیعی با آفاق روشن نمایان گشت و مرکز همواره کوشید با انعطاف لازم فضایی را ایجاد کند تا بتواند جمع پراکنده اندیش مندان عرب را به سامان آورد و در ارتباطی وثیق مشارکت تمامی روشن فکران متعهد را در راستای تحقق بخشیدن به اهداف خود جلب کند.
برنامه ذیل ثمره تجارب گذشته و برنامه ریزی کوتاه مدت برای آینده است, تا بدین وسیله چهار چوب کلی فعالیت ها جهت ارزیابی های بعدی به سهولت امکان پذیر گردد. این طرح به معنای نفی سایر فعالیت ها که در چهارچوب تحقق انإیشه وحدت عربی صورت می گیرد, نخواهد بود.
طبق برنامه فرهنگی سالهای (19821985) رئوس برنامه ها و فعالیت های مرکز (محتوای مجله, میزگردها, کنفرانس های بزرگ و کوچک, مطالعات و طرح های پژوهشی, انتشار کتاب و روابط و همکاری های منطقه ای و جهانی) به شرح ذیل پیش بینی شده است:
1 اندیشه ملی گرایی و فرهنگ عربی 2 نقش تعلیم و تربیت در گسترش آگاهی ملی 3 نقش عوامل روانی اجتماعی در وحدت و آگاهی ملی 4 عوامل اقتصادی و وحدت عربی 5 ساز و کارهای تحقق وحدت عربی 6 فلسطین و آگاهی ملی 7 نمونه های وحدت عربی 8 قانون اساسی دولت های عرب و مسئله وحدت عربی 9 مناقشات عربی 10 وحدت و دفاع ملی 11 وحدت عربی و روابط بین الملل 12 تجارب منفی وحدت عربی 13 ریشه های تجزیه قلمرو عربی 14 جغرافیای اجتماعی کشورهای عربی 15 ملی گرایی عربی در برخی کشورهای عرب16 اهمیت جهانی کشورهای عرب 17 جهان و ملی گرایی عربی 18 بخش اسناد و مدارک, شامل:
جمع آوری متون مربوط به وحدت عربی در قوانین اساسی کشورهای عرب و شرح و تبیین آن.
جمع آوری متون مربوط به وحدت عربی در اساس نامه, اهداف و برنامه احزاب و گروه های سیاسی.
جمع آوری و تحلیل رویدادهای وحدت طلبانه عربی.
تهیه اطلس های مختلف, آمار و اطلاعات و شاخص های گوناگون جهان عرب.
تهیه کتاب راهنمای کشورهای عربی.
تهیه روزشمار و اسناد وحدت عربی.
کتاب شناسی وحدت عربی.
91 سلسله کتاب هایی برای کودکان الف) سلسله قهرمانان عرب ب) سرزمین های عربی.
20 سلسله کتاب هایی برای نوجوانان الف) فرهنگ ملی عرب.
گزارش فعالیت های سال 1983:
انتشار چهارده پژوهش و برگزاری چهار کنفرانس
کنفرانس ها:
1 نیروی کار خارجی در کشورهای خلیج, نوامبر 1983, کویت با همکاری انجمن عربی برنامه ریزی.
2 اعراب و افریقا, آوریل 1983, اردن, با همکاری دانش گاه اتحادیه عرب و مجمع اندیشه عربی در اردن.
3 زبان عربی و آگاهی ملی, سپتامبر 1983, بغداد, با همکاری مجمع علمی عراق و انجمن مطالعات عربی.
4 بحران دموکراسی در کشورهای عربی, نوامبر 1983, قبرس, هیچ یک از کشورهای عربی پذیرای این کنفرانس نشدند.
کتاب:
پژوهش های ذیل در قالب کتاب مجموعاً در 7026 صفحه منتشر شد و هشت عنوان کتاب نیز تجدید چاپ گردید:
1 دانش گاه اتحادیه عرب, گزارش مشروح کنفرانس, در 1004 ص.
2 نیروی کار خارجی در کشورهای عرب, گزارش مشروح کنفرانس, در 712ص.
3 اعراب و افریقا, گزارش مشروح کنفرانس, در 816ص.
4 تحلیل سیاسی ناصری: پژوهشی در اندیشه ها و سیاست خارجی (مجموعه رساله های دکتری).
5 سیاست امریکا در قبال نزاع عربی اسرائیلی در 350ص (مجموعه رساله های دکتری).
6 دموکراسی و حقوق بشر در کشورهای عربی در 349ص (مجموعه کتاب های المستقبل العربی).
7 توان هسته ای جهان عرب, در 156ص.
8 نقل و انتقال نیروهای کار عربی: مشکلات, پی آمدها و خط مشی ها, در 312ص.
9 مناقشه اعراب و اسرائیل: نیروهای نظامی کلاسیک و هسته ای در 248ص.
10 هجرت به سوی نفت, در 250ص.
11 اندیشه در مشرق عربی, (1890 1939), در 349ص.
12 کتاب شناسی وحدت عربی, (1908 1980)جلد سوم, در 1096ص.
13 کتاب شناسی وحدت عربی,, (1908 1980) جلد چهارم, در 368ص.
14 روزشمار و اسناد وحدت عربی سال 1982, در 732ص.
نظر به اهمیت حضور در نمایش گاه های کتاب در کشورهای مختلف, بخش انتشاراتی مرکز شرکت فعال در نمایش گاه های کتاب را آغاز کرد.
در این سال پیش نویسِ طرح (چشم انداز آینده جهان عرب) پس از دو سال مطالعه, پژوهش و رایزنی به انجام رسید و مقرر شد مرکز شعبه ای در قاهره تأسیس نماید تا اجرای این طرح بزرگ پژوهشی را به عهده بگیرد, در اجرای این طرح چهل محقق برجسته به طور تمام وقت و پاره وقت همکاری خواهند داشت و سازمان ها و مؤسسات مختلف دولتی و خصوصی از این طرح حمایت مالی خواهند نمود محورهای چهارگانه این طرح عبارت است از: الف جهان عرب و جهان ب توسعه در کشورهای عربی ج جامعه و دولت در جهان عرب د آینده جهان عرب, چالش ها و استراتژی.
گزارش فعالیت های سال 1984:
انتشار دوازده پژوهش و برگزاری یک کنفرانس
کنفرانس ها:
1 میراث گذشته و تهدیدات آینده در جهان عرب, 1984, قاهره.
کتاب:
پژوهش های ذیل در قالب کتاب مجموعاً در 5370 صفحه منتشر شد و چهارده عنوان کتاب نیز تجدید چاپ گردید:
1 ریشه های سیاسی, فکری و اجتماعی جنبش استقلال عراق, در 488ص (مجموعه رساله های دکتری).
2 همکاری به منظور رشد و توسعه کشورهای خلیج در 492ص (مجموعه رساله های دکتری).
3 دریای سرخ و مناقشه اعراب و اسرائیل در 360ص (مجموعه رساله های دکتری).
4 پژوهش هایی در ملی گرایی و وحدت عربی, در 384ص (مجموعه کتاب های المستقبل العربی).
5 توسعه عربی, واقعیت و آینده آن, در 360ص (مجموعه کتاب های المستقبل العربی).
6 زبان عربی و آگاهی ملی, گزارش مشروح کنفرانس, در 488ص.
7 بحران دموکراسی در کشورهای عربی, گزارش مشروح کنفرانس, در 928ص.
8 تکوین تاریخی اعراب: پژوهشی در هویت و آگاهی, در 336ص.
9 ثروت معدنی کشورهای عرب, در 152ص.
10 جامعه معاصر عربی, در 516ص.
11 مصر و مناقشه اعراب و اسرائیل: از درگیری محتوم تا سازش محال, در 256ص.
12 6 جلد از مجموعه آثار 17 جلدی ساطع الحصری. اولین سری از (مجموعه میراث ملی عرب):
1 اندیشه هایی در مسئله ملی گرایی 2 مباحثی در تربیت و اجتماع 3 یادداشتهایی پیرامون گذشته نزدیک 4 پان عربیسم مخالفان و موافقان آن 5 سرچشمه های اندیشه ملی 6 مباحثی در علم, اخلاق و فرهنگ.
13 روزشمار و اسناد وحدت عربی سال 1983, در 616ص.
در این سال طرح انتشار مجموعه آثار (یا آثاری که به وحدت عربی مربوط می شود) دانش ورانِ سترگ عرب تحت عنوان (میراث ملی عرب) مورد تصویب قرار گرفت و شش جلد از مجموعه اوّل انتشار یافت.
در این سال بیش از شصت هزار نسخه از کتاب های مرکز به فروش رسید.
گزارش فعالیت های سال 1985:
انتشار پانزده پژوهش, برگزاری دو کنفرانس
کنفرانس ها:
1 تحول اندیشه ملی عرب, با هم کاری مجمع علمی عراقی و کانون مورخین عرب مارس 1985, بغداد.
2 اعراب, دست آوردها و فعالیت های علمی, با هم کاری مؤسسه شومان, مارس 1985, اردن.
کتاب:
پژوهش های ذیل در قالب کتاب مجموعاً در 8274 صفحه انتشار یافت و 21 عنوان کتاب نیز تجدید چاپ گردید:
1 اعراب, دست آوردها و فعالیت های علمی, گزارش مشروح کنفرانس در 548ص.
2 فلسفه در کشورهای معاصر عربی, گزارش مشروح کنفرانسی که توسط دانش گاه اردن برگزار و مرکز نشر آن را به عهده گرفت. در 336ص.
3 تکنولژی در جهان عرب, گزارش مشروح کنفرانسی که توسط کمیته اقتصادی اجتماعی سازمان ملل برگزار و مرکز نشر آن را به عهده گرفت, در 528ص.
4 میراث گذشته و چالش های معاصر در جهان عرب, گزارش مشروح کنفرانس, در 872ص.
5 چهره اعراب در کتاب های درسی مدارس آلمان, در 220ص (مجموعه رساله های دکتری).
6 وسایل ارتباط جمعی مشترک عربی: پژوهشی در تبلیغات جهانی اعراب, در 164ص.
7 ترجمه انگلیسی کتاب (ساخت و ساز تأسیسات در جهان عرب) در 392ص.
8 روند تصمیم گیری در جهان عرب, گزارش مشروح کنفرانسی که توسط دانش گاه سازمان ملل برگزار و مرکز نشر آن را به عهده گرفت, در 260ص.
9 به سوی استراتژی جای گزین برای توسعه همه جانبه, در 196ص.
10 گسترش صحراها در جهان عرب, در 172ص.
11 موضع کشورهای آلمان, ایتالیا و فرانسه در قبال وحدت اعراب (1919 1945), در 548ص.
12 تکوین عقل عربی, در386ص.
13 انتشار یازده جلد باقی مانده از مجموعه آثار هفده جلدی ساطع الحصری (مجموعه میراث ملی عرب), در سال 1984 شش جلد از این مجموعه به چاپ رسید و عناوین یازده جلد باقیمانده بدین شرح است: 7 اندیشه هایی در ملی گرایی عربی 8 یادداشتهایی پیرامون جامعه و تاریخ 9 گام نخست ملی گرایی 10 دفاع از ملی گرایی 11 ارتباط زبان و ادبیات با ملی گرایی 12 وحدت فرهنگی اعراب 13 معنا و مضمون ملی گرایی 14 پیرامون ملی گرایی عربی 15 اصول و مبانی اندیشه منطقه گرایی 16 فرهنگ در اتحادیه عرب 17 گفتارهای منتخب پیرامون ملی گرایی عربی.
14 کتاب شناسی وحدت عربی(1908 1980)جلد دوم در3270ص.
15 روزشمار و اسناد وحدت عربی,سال 1984, در776ص.
گزارش فعالیت های سال 1986:
انتشار 21 پژوهش, برگزاری یک کنفرانس
کنفرانس ها:
1 توسعه مستقل در جهان عرب, باشرکت 54 کارشناس و متخصص عرب, آوریل 1986, اردن.
کتاب:
پژوهش های ذیل در قالب کتاب مجموعاً در 9824صفحه انتشار یافت و 21 عنوان کتاب نیز تجدید چاپ گردید:
1 حقوق بشر در جهان عرب, در 180ص (مجموعه فرهنگ ملی), شرح این مجموعه در گزارش فعالیت های سال 1982 گذشت.
2 درباره قومیت عربی و اسلام, در 476ص (مجموعه فرهنگ ملی).
3 جغرافیای طبیعی و انسانی کشورهای عربی در 184ص (مجموعه فرهنگ ملی).
4 اتحادیه عرب, 1945 1985, پژوهشی تاریخی در 128ص(مجموعه فرهنگ ملی).
5 اتحادیه اروپا, تجربه پیشرفت و اتحاد در 288ص(مجموعه فرهنگ ملی).
6 سیاست عربی کردن و ناسیونالیسم عربی در مغرب عربی در 200ص(مجموعه فرهنگ ملی).
7 وحدت پولی عرب در 168ص(مجموعه فرهنگ ملی).
8 اروپا و جهان عرب در 368ص(مجموعه فرهنگ ملی).
9 تحول اندیشه ملی عرب, مشروح گزارش کنفرانس, در407ص.
10 ابعاد تربیتی مناقشه اعراب و اسرائیل, گزارش مشروح کنفرانسی که توسط دانش گاه کویت برگزار و مرکز نشر آن را به عهده گرفت در 524ص.
11 اعراب در دهه آینده: احتمالات ممکن, مشروح گزارش کنفرانسی که توسط دانش گاه جرج تاون برگزار و مرکز نشر آن را به عهده گرفت,در 468ص.
12 توسعه مستقل در جهان عرب, مشروح گزارش کنفرانس, در 1000ص.
13 وحدت مغرب عربی, مشروح گزارش کنفرانسی که توسط مرکز مطالعات خاورمیانه برگزار و مرکز نشر آن را به عهده گرفت, در 300ص.
14 وحدت اقتصادی جهان عرب, تجارب و انتظارات 2 جلد, در 1291ص.
15 ساختار عقل عربی, در 599ص.
16 قرائتی جدید از ملی گرایی و وحدت عربی, در 168ص.
17 هویت ملی در سینمای عربی, در 468ص.
18 روزشمار و اسناد وحدت عربی,سال 1985, در853ص.
19 جامعه شناسی نوین عربی, در 406ص. (مجموعه کتاب های المستقبل العربی).
20 تحوّل آگاهی ملی در مغرب عربی, در 360ص. (مجموعه کتاب های المستقبل العربی).
پس از موفقیت نسبی طرح چهار ساله فرهنگی 1982تا 1985بنا به تصمیم هیئت امنا طرح چهار ساله دوم برای سال های 1987تا 1990تهیه و مراحل نهایی خود را می گذراند.
گزارش فعالیت های سال 1987:
انتشار 25 پژوهش, برگزاری دو کنفرانس
کنفرانس ها:
1 طرح (چشم انداز آینده جهان عرب), اکتبر 1987 تونس, با شرکت بیش از صد پژوهش گر, صاحب نظر و کارشناس جهان عرب, این بزرگ ترین کنفرانسی بود که تاکنون توسط مرکز برگزار می شد و بحث و گفت و گوهایی در مورد پیش نویس طرح در چهار محور انجام شد.
الف آینده جهان عرب, چالش ها و استراتژی ب جامعه و دولت در جهان عرب ج عرب و جهان د توسعه کشورهای عربی.
2 آینده روابط اتحاد شوروی و اعراب, نوامبر 1978قاهره.
کتاب:
پژوهش های ذیل در قالب کتاب مجموعاً در 7146صفحه منتشر گردید و دوازده کتاب نیز تجدید چاپ شد:
1 جامعه و دولت در مشرق عربی, در 316ص, (طرح چشم انداز آینده جهان عرب محور جامعه و دولت در جهان عرب).
2 جامعه و دولت در مغرب عربی, در 156ص, (طرح چشم انداز آینده جهان عرب محور جامعه و دولت در جهان عرب).
3 جامعه و دولت در خلیج و شبه جزیره, در 216ص, (طرح چشم انداز آینده جهان عرب محور جامعه و دولت در جهان عرب).
4 عرب و همسایگانش, در 236ص, (طرح چشم انداز آینده جهان عرب محور عرب و جهان).
5 عرب و آینده نظام جهانی, در 292ص, (طرح چشم انداز آینده جهان عرب محور عرب و جهان).
6 پنج قدرت بزرگ بین المللی و کشورهای عرب, در224ص, (طرح چشم انداز آینده جهان عرب محور عرب و جهان).
7 آینده مناقشه اعراب و اسرائیل, در244ص, (طرح چشم انداز آینده جهان عرب محور عرب و جهان).
8 نقش نخبگان فرهیخته در توسعه کشورهای خلیج, در 244ص (مجموعه فرهنگ ملی).
9 درآمدی بر قرارداد اجتماعی عربی نوین, کاوشی در مشروعیت قانونی, در 108ص (مجموعه فرهنگ ملی).
10 سیاست امریکا و مناقشه اعراب و اسرائیل (1973 1975), در 144ص (مجموعه فرهنگ ملی).
11 موانع همکاری مشترک در جهان عرب, در 156ص (مجموعه فرهنگ ملی).
12 تاریخ تجزیه جهان عرب, در 324ص (مجموعه فرهنگ ملی).
13 مهاجرت برای کار در جهان عرب, در 116ص (مجموعه فرهنگ ملی).
14 سیاست خارجی فرانسه و جهان عرب از 1967تاکنون, در 268ص (مجموعه رساله های دکتری).
15 بعد ملی مسئله فلسطین, در 276ص (مجموعه رساله های دکتری).
16 پس از سرمایه داری, در 260ص (مجموعه کتاب های المستقبل العربی).
17 وحدت و تنوع در ادبیات عرب, در 440ص.
18 پژوهش هایی در جنبش ترقی خواهی عربی, در 468ص.
19 نظامیان عرب و مسئله وحدت عربی, در 468ص.
20 اعراب از دیدگاه امریکائیان, در 268ص.
21 قبطیان مصر و مسئله وحدت عربی, در 236ص.
22 جنبش های اسلامی معاصر در جهان عرب, در 424ص.
23 مناقشات جاری در جهان عرب, در 236ص.
24 انتشار ترجمه انگلیسی کتاب (تکوین تاریخی اعراب) توسطGroom Helm در لندن.
25 روزشمار و اسناد وحدت عربی سال1986, در 864ص.
هم چنین در این سال تهیه پیش نویس طرح فکری فرهنگی برای سال های 1989تا 1993در دستور کار مرکز قرار گرفت و به منظور استقلال مالی و روزآمد کردن هزینه ها و درآمدها و تمرکز بخشیدن به کمک های مؤسسات و اشخاص تأسیس صندوق حمایت مالی از مرکز مورد تصویب قرار گرفت و مقدر گشت کلیه محاسبات مالی توسط این صندوق انجام پذیرد.
گزارش فعالیت های سال 1988:
انتشار بیست پژوهش, برگزاری هشت کنفرانس و ده سخنرانی
کنفرانس ها:
1 وحدت عربی, تجارب وانتظارات, 1988 یمن, بزرگ ترین کنفرانس مرکز با شرکت بیش از 150 متخصص و کارشناس
2 دشواری های سوسیالیسم, نوامبر 1988 قاهره.
3 قیام مردمی در فلسطین, مارس 1988 قاهره.
4 پژوهش گران جوان, مشکلات و آرمان ها, 1988 قاهره.
5 آینده روابط مصر و اعراب, 1988 قاهره.
6 ارزیابی نتایج انتخابات اسرائیل, 1988 قاهره.
7 در لبنان چه می گذرد؟, 1988 بیروت.
8 آینده روابط امریکا و اعراب, 1988 یمن.
کتاب:
پژوهش های ذیل در قالب کتاب مجموعاً در 7818 صفحه انتشار یافت و سه کتاب نیز تجدید چاپ گردید:
1 آینده جهان عرب, چالش ها و استراتژی, گزارش نهایی طرح چشم انداز آینده جهان عرب در 576ص.
2 جامعه و دولت در جهان عرب, در 452ص (طرح چشم انداز آینده جهان عرب).
3 اعراب و جهان, در 412ص.
4 شهرک سازی اسرائیل در فلسطین اشغالی, در 304ص (مجموعه فرهنگ ملی).
5 استراتژی اسرائیل در سازش با اعراب, در 208ص (مجموعه فرهنگ ملی).
6 طرح های مشترک عربی; واقعیت موجود و چشم انداز آینده, در 180ص (مجموعه فرهنگ ملی).
7 وحدت اعراب در شعر عربی, در 456ص (مجموعه فرهنگ ملی).
8 عرب, دانش و فرهنگ, در 126ص (مجموعه فرهنگ ملی).
9 چهره عرب در روزنامه های انگلیس, در 348ص (مجموعه رساله های دکتری).
10 دیپلماسی مصر در دهه 70میلادی در 208ص (مجموعه رساله های دکتری).
11 قدرت, جامعه و فعالیت سیاسی, تاریخ تسلط عثمانی در قلمرو شام, در 248ص (مجموعه رساله های دکتری).
12 ساختار اجتماعی و شکل گیری طبقات در جهان عرب, در 252ص.
13 در جست و جوی کار; پژوهشی میدانی درباره نیروی کار مصری در جهان عرب, در 356ص.
14 ملی گرایی در آثار محمد عزت دروزه, در 828ص دومین سری از (مجموعه میراث ملی عرب).
15 دریای مدیترانه و جهان معاصر: پژوهشی در تحولات تطبیقی جهان عرب, ترکیه و جنوب اروپا, در 120ص.
16 طرح های وحدت عربی (1913 1987): پژوهشی در اسناد و مدارک, در 760ص.
17 فلسفه معاصر عربی: پژوهشی در دیدگاه ها, گزارش مشروح کنفرانس, در 500ص.
18 اقتصاد اسرائیل, در 404ص.
19 منبع درآمد واحد و گرایش مصرفی حاکم در جوامع عربی, در 216ص.
20 روزشمار و اسناد وحدت عربی سال 1987, در 864ص.
سخنرانی ها:
نگرانی های آینده: حسنین هیکل, سمت و سوی همکاری مشترک عربی: محمود ریاض, فعالیت مشترک اقتصادی جهان عرب: یوسف صایغ, قدرت و دموکراسی در مشرق عربی: غسان سلامه, پیرامون نقد عقل عربی: محمد عابد الجابری, برهه هایی از تاریخ عرب: عبدالعزیز الدوری, قرائت معاصر میراث عربی اسلامی: محمد عابد الجابری, تأملاتی پیرامون توسعه جهان عرب: خیر الدین حسیب, قیام مردمی در فلسطین: اسعد عبد الرحمن, حقوق بشر از دیدگاه جهانی و عربی: ادیب الجادر.
در این سال طرح پنج ساله فعالیت های فکری, فرهنگی مرکز در سال های 1989تا 1993پس از بررسی, مطالعه و رایزنی های مفصل که ناظر به طرح ها و تجارب پیشین ولحاظ کاستی ها و بایستگی ها بود تهیه شد.
رئوس برنامه های طرح مصوب بدین شرح است:
1 مسئله وحدت عربی 2 دموکراسی 3 توسعه مستقل 4 عدالت اجتماعی 5 استقلال ملی 6 بازسازی تمدنی اعراب 7 فعالیت های بخش اسناد و مدارک 8 اعطای جوایز و مساعدت به دانش جویان.
به منظور گسترش مخاطبان و ایجاد نشریاتی که بتوانند پلی بین کتاب و مجله باشند و هم چنین ارائه موضوعات معینی به خوانندگان پیش نهادی جهت انتشار مجموعه ای تحت عنوان (دفترهای عربی) در حجم 50تا 60صفحه به تصویب رسید.
موضوعات این مجموعه عبارت است از:
1 اندیشه ها و آرای جدید 2 مطالعات و پژوهش های استراتژیک و نظامی 3 خط مشی مشترک عربی 4 پژوهش هایی برای آینده 5 پژوهش هایی در برنامه ریزی سیاسی.
گزارش فعالیت های سال 1989:
انتشار پانزده پژوهش, برگزاری هشت کنفرانس و پنج سخنرانی
کنفرانس ها:
1 گفت و گوی ملی مذهبی, سپتامبر 1989 قاهره.
2 تحولات مسئله فلسطین, نوامبر 1989 قاهره.
3 صنایع نظامی در جهان عرب, ژانویه 1989 قاهره.
4 حرکت از بخش دولتی به بخش خصوصی, اگوست 1989 قاهره.
5 جنبش متحد عربی, نوامبر 1989بیروت.
6 قبطیان مصر و مسئله ملی گرایی عربی, سپتامبر 1989 قاهره.
7 اعراب و جهان معاصر, دسامبر 1989 قاهره.
8 تحولات اردوگاه سوسیالیسم و دنیای عرب, دسامبر 1989 قاهره.
کتاب:
پژوهش های ذیل در قالب کتاب مجموعاً در 7188صفحه انتشار یافت و پنج اثر نیز تجدید چاپ گردید:
1 مغرب عربی بزرگ, پیامی برای آینده در 168ص.
2 اقتصاد فلسطین در 348ص, گزارش مشروح کنفرانسی که توسط مؤسسه تعاون فلسطینی برگزار و مرکز نشر آن را به عهده گرفت.
3 تاریخ ریاضیات عربی, در 404ص (مجموعه تاریخ علوم عربی).
4 روزشمار و اسناد وحدت عربی سال 1988, در 792ص.
5 ادغام ملت و دولت در جهان عرب, در 1088ص, با همکاری انجمن امور بین الملل ایتالیا.
6 توسعه عربی, در 440ص (طرح چشم انداز آینده جهان عرب).
7 دشواری های اندیشه معاصر عربی, در 200ص.
8 استراتژی توسعه علوم و تکنولوژی در جهان عرب, در 644ص.
9 امریکا و وحدت اعراب (1945 1982), در 272ص.
10 مسئله فلسطین پس از چهل سال مناقشه, واقعیت ها و چشم انداز آینده,گزارش مشروح کنفرانس انجمن فارغ التحصیلان کویت در 520ص.
11 دولت مرکزی در مصر, در 236ص (طرح چشم انداز آینده جهان عرب).
12 ابعاد وابستگی در جهان عرب, در 264ص.
13 وحدت اعراب, تجارب و انتظارات, مشروح گزارش کنفرانسی در1152ص که توسط مرکز با همکاری دانش گاه صنعا برگزار شد.
14 اقتصاد عربی در محاصره, در 360ص.
15 گفت و گوی ملی مذهبی گزارش مشروح کنفرانس در 384ص.
سخنرانی ها:
1 روابط میان کشورهای عربی: اخضر ابراهیمی 2 اتحاد مغرب عربی: مصطفی فیلافی 3 شورای همکاری خلیج: احمد الربعی 4 شورای همکاری عربی: نادر فرجافی 5 آینده بحران لبنان: الیاس سابا.
در این سال به پاس خدمات و تلاش های علمی مرحوم (دکتر حسین خلاف) جایزه ای به نام ایشان در نظر گرفته شد که هر سال به یک نفر از محققانی که بهترین پژوهش را در حوزه مسائل جهان عرب ارائه دهد, تعلق خواهد گرفت.
مشابه این جایزه قبلاً به نام اساتید درگذشته دکتر جمال احمد و دکترلبیب شقیر نیز اختصاص یافته بود.
برنامه پنج ساله فرهنگی سال های (1989 تا 1993)
نظر به تجارب به دست آمده از برنامه های فرهنگی سال های گذشته پیش نویس برنامه فرهنگی پنج ساله ای برای سال های 89 تا 93 حول شش محور تنظیم شده که عبارت اند از: 1 وحدت عربی, 2 دموکراسی, 3 عدالت اجتماعی, 4 توسعه مستقل 5 استقلال ملی و عربی 6 بازسازی تمدنی. در ذیل هر یک از عناوین فوق, موضوعات مختلفی قرار می گیرد. مرکز مطالعات وحدت عربی از تمامی اندیشه مندان, روشن فکران و اهل قلم دعوت کرد تا با مشارکت فعال خود در تدوین, تحقیق و ارائه موضوعات و مسائل ذیل به صورت طرح های پژوهشی این مرکز را در تحقق اهداف وحدت طلبانه خود یاری نمایند. بدیهی است محور تمامی موضوعات ذیل وحدت عربی و گستره جغرافیایی آن, جهان عرب می باشد.
وحدت عربی: بازسازی اندیشه وحدت عربی در منظومه فکری اعراب:
1 وحدت عربی در مناطق مختلف عربی: اندیشه و رفتار (مطالعات منطقه ای).
2 وحدت عربی از منظر نخبگان عرب در مؤسسات رسمی و غیر رسمی.
3 توده های مردم و آگاهی ملی: مدخلی بر فهم و تحلیل آگاهی توده ها.
4 اقدامات وحدت طلبانه در تاریخ معاصر عرب.
5 تاریخ عرب و اندیشه وحدت عربی.
6 نظام تربیتی عرب و اندیشه وحدت عربی.
7 سازمان های اجتماعی عرب و اندیشه وحدت عربی.
8 موانع فکری و ایدئولژیک وحدت.
9 صهیونیسم و وحدت اعراب.
10 سیاست خارجی اعراب از دیدگاهی وحدت طلبانه.
11 استراتژی همبستگی عربی.
12 ساز و کارهای وحدت.
13 ملیت و حاکمیت منطقه ای.
14 تجربه وحدت از دیدگاه اندیشه و عمل.
15 پژوهشی در نمونه های وحدت در جهان عرب.
16 پژوهشی تحلیلی از تجربه اتحاد مصر و سوریه.
17 تحولات وحدت گرایانه در کشورهای خلیج.
18 تحولات اقتصادی مصر و سودان.
19 ارتباط مشرق و مغرب عربی پس از تأسیس دولت صهیونیستی.
20 نقش مؤسسات مردمی در وحدت.
21 همسانی پاره ای از مظاهر زندگی اجتماعی و فرهنگی اعراب.
22 نظام ارتباطات جهان عرب ومسئله وحدت.
23 نقش رادیو در زمینه سازی وحدت با رویکردی به اوضاع کنونی.
24 تحول وپیشرفت در جهانگردی عربی.
25 نقش سینما و تلویزیون در استراتژی وحدت.
26 نقش راه های ارتباطی زمینی, هوایی و دریایی در تحقق وحدت.
27 نقش ارتباطات پستی و مخابراتی در میان کشورهای عربی.
28 نقش سازمان های عربی کار در تحقق وحدت.
29 صحرانشینی, قبائل, مهاجرت داخلی و خارجی در جهان عرب.
30 نظام های حقوقی عربی و مسئله وحدت.
31 طرح مشترک عربی به منظور تبادل اطلاعات, اسناد و معاهدات.
32 نمونه های ادغام و وحدت در خارج از جهان عرب.
33 بحران جنبش ملی عربی: علل و پی آمدها.
34 جوانان, آموزش و مسائل روانی در مسئله وحدت.
35 اثرات کاهش قیمت نفت در جهان عرب.
36 اصلاح منشور اتحادیه عرب و سازمان های وابسته.
37 ساز و کارهای گذار از واقعیت موجود به مرحله تعاون و اتحاد.
38 نظام سیاسی دولت واحد عربی.
39 نقش وسائل غیر مستقیم در تحقق وحدت.
40 نقش رهبران و گروه های اجتماعی در تحقق وحدت.
دموکراسی: بازسازی اندیشه دموکراسی و نقش آن در آگاهی ملت عرب:
1 تبیین مفهوم دموکراسی.
2 دموکراسی در اندیشه سیاسی عرب.
3 تجربه دموکراسی در جهان سوم.
4 افکار عمومی و تمدن معاصر عربی.
5 نقش طبقه متوسط در تحولات آینده وحدت.
6 نقش بورژوازی متوسط در تحولات آینده وحدت.
7 نقش مؤسسات دینی در تحولات آینده وحدت.
8 نقش رسانه های گروهی در تحولات آینده وحدت.
9 تجربه مجالس ملی کشورهای عربی.
10 نخبگان بلند پایه کشورهای عربی: پژوهشی میدانی.
11 دموکراسی و وحدت عربی.
12 دموکراسی و جنبش های اسلامی جهان عرب.
13 دموکراسی و سازمان های نظامی جهان عرب.
14 ساز وکارهای تحوّل دمکراتیک در جهان عرب.
15 جامعه مدنی, ایدئولژی رهبران و آگاهی مردم.
16 احزاب سیاسی جهان عرب.
17 نقش هنر در زمینه سازی وحدت.
18 نقش ارزش ها و فرهنگ مترقی در مسئله وحدت.
توسعه مستقل:
1 توسعه مستقل: مفاهیم.
2 مقتضیات توسعه و واقعیت های موجود.
3 دیدگاه نخبگان عرب در مورد توسعه.
4 تحول راهبردهای توسعه.
5 نقش بخش تعاونی در توسعه.
6 موانع توسعه.
7 آموزش و توسعه.
8 امنیت اقتصادی و توسعه.
9 بحران بیکاری.
10 تعاون مالی و اقتصادی در جهان عرب.
11 امنیت غذایی و ثروت های دریایی و زیرزمینی.
12 صنایع نظامی و غیرنظامی و توسعه.
13 پژوهش و توسعه.
14 تجارب اقتصاد آزاد در تحقق وحدت.
15 تکنولژی, توسعه و بازارهای جهان عرب.
16 ارتباطات و توسعه.
17 موج سوم انقلاب صنعتی و جهان عرب.
18 دموکراسی و توسعه مستقل.
19 انرژی و توسعه.
20 پدیده گرسنگی.
21 آینده آب در جهان عرب .
22 ابعاد سیاسی انتقال تکنولژی.
عدالت اجتماعی:
1 دموکراسی اجتماعی.
2 مفهوم عدالت اجتماعی در اندیشه عربی.
3 دیدگاه نیروهای فعال اجتماعی در مسئله عدالت اجتماعی.
4 عدالت اجتماعی از دیدگاه دولت ها.
5 عدالت اجتماعی و وحدت.
6 عدالت اجتماعی در دولت واحد عربی.
7 سوسیالیسم عربی در اندیشه و عمل.
استقلال ملی وعربی:
1 سیاست تسلیحاتی.
2 سازمان های اقتصادی دولتی.
3 یهودیان عرب در اسرائیل و کشورهای عربی.
4 نظم نوین جهانی و اندیشه های نوین.
5 تهاجم تبلیغاتی بیگانگان در جهان عرب.
6 امنیت ملی اعراب و تحولات جهانی.
7 وحدت عربی و سیاست های دفاعی اعراب.
8 نیروی هسته ای اعراب.
9 تنگناهای موجود در کشورهای عربی.
بازسازی تمدنی:
1 نقد واقعیت موجود.
2 نگارش تاریخ اعراب.
3 نقد سنت تمدنی اعراب.
4 اندیشه ملی در کشورهای مختلف عربی.
5 محتوای تمدن اسلامی و ملی اعراب.
6 درونمایه اندیشه ملی عربی در فکر معاصر عرب.
7 اندیشه های اقتصادی اعراب.
8 مضمون اجتماعی و اقتصادی ادب عربی.
9 سیاست های فرهنگی در جهان عرب.
10 تاریخ علوم در جهان عرب.
11 اعراب و محیط زیست.
12 سرگذشت بزرگان عرب.
13 نقش روشن فکران عرب در طرح تمدن نوین عربی.
14 بحران ارزش ها در کشورهای عربی.
15 طرح تأسیس گنجینه تاریخ و فرهنگ عربی.
16 پاسداری از زبان عربی.
گزارش فعالیت های سال 1990:
انتشار شانزده پژوهش, برگزاری هفت کنفرانس
کنفرانس ها:
1 بخش دولتی و بخش خصوصی در جهان عرب قاهره.
2 لبنان و چشم انداز آینده , بیروت.
3 روابط اعراب و اروپا در سال 1992, قاهره.
4 آینده دموکراسی در جهان عرب, قاهره.
5 خرد سیاسی عربی, قاهره.
6 مهاجرت یهودیان روس به فلسطین اشغالی, قاهره.
7 راهبردهای پیشرفت علوم و تکنولژی در جهان عرب, قاهره.
کتاب:
پژوهش های ذیل در قالب کتاب مجموعاً در 6338ص انتشار یافت و هفت عنوان کتاب نیز تجدید چاپ گردید.
1 کمک های امریکا به اسرائیل, در 280ص.
2 روند تصمیم گیری در سیاست خارجی ارد,ن در 260ص, (مجموعه رساله های دکتری 14).
3 خرد سیاسی عربی, در 392ص.
4 ابعاد مذهبی سیاست خارجی امریکا در مناقشه اعراب و اسرائیل, در 224ص, (مجموعه رساله های دکتری 15).
5 نقد تمدنی جامعه عربی در پایان قرن بیستم, در 104ص.
6 همکاری نظامی اعراب, در 390ص.
7 تاریخ اقتصادی هلال خصیب (1800 تا 1914), در 724ص.
8 دین در جامعه عربی, گزارش مشروح کنفرانس, در 634ص.
9 سرمایه داری, سوسیالیسم و همزیستی مسالمت آمیز, در 264ص.
10 دانش مندان برجسته عرب در قرن سوم هجری در 288ص.
11 دست یابی به تکنولژی: پژوهشی در سازمان های مشاوره ای و مهندسی جهان عرب, در 298ص (مجموعه میراث ملی).
12 تاریخ علم نجوم عربی, در 496ص, (مجموعه تاریخ علوم میان اعراب).
13 نظام قانونی انتقال سرمایه در جهان عرب, در 286ص (مجموعه رساله های دکتری 16).
14 اعتماد متقابل, پیشرفت اقتصادی و واقعیت موجود جهان عرب, گزارش مشروح کنفرانس, در 413ص.
15 کشورهای جنوب در مواجهه با تهدیدات, در 345ص.
16 بخش دولتی و بخش خصوصی در جهان عرب,گزارش مشروح کنفرانس, در 940ص.
گزارش فعالیت های سال 1991:
انتشار پانزده پژوهش, برگزاری پنج کنفرانس
کنفرانس ها:
1 بحران خلیج و انعکاس آن در جهان عرب , قاهره.
2 یک سال پس از وحدت یمن , قاهره.
3 کشورهای جنوب در مواجهه با تهدیدات , قاهره.
4 نقش سازمان های عربی امریکایی در دفاع از منافع عربی , قاهره.
5 تحولات کنونی در شاخ افریقا و اثرات آن بر امنیت ملی اعراب , قاهره.
کتاب:
پژوهش های ذیل در قالب کتاب مجموعاً در 5896 صفحه انتشار یافت و پنج کتاب نیز تجدید چاپ گردید.
1 مقاومت فلسطین از جنگ لبنان تا انتفاضه (قیام مردمی), در 223ص, (مجموعه فرهنگ ملی 20).
2 لبنان و چشم انداز آینده, گزارش مشروح کنفرانس,در 370 ص.
3 فلسطین, تاریخ, تجربه و فرجام, در 351ص, (مجموعه میراث ملی).
4 نشانه های تمدن عربی در قرن سوم هجری, در 578ص, (مجموعه میراث ملی).
5 دولت سلطه گر در مشرق عربی, در 421ص.
6 توسعه صنایع عربی و سیاست های دول صنعتی تا سال 2000, در 237ص.
7 اعتماد متقابل در مسائل نفتی: مخاطرات و فرصت ه,ا در 186ص.
8 میراث و مدرنیسم: نقد و بررسی, در 326ص.
9 بسوی فلسفه تربیتی عربی: فلسفه تربیتی و آینده جهان عرب, در 336ص.
10 تبلیغات و ارتباطات در جهان عرب, در 346ص.
11 تأملاتی در تاریخ عرب, در 256ص.
12 بحران خلیج و انعکاس آن درجهان عرب, گزارش مشروح کنفرانس,در 375ص.
13 جهان فردا: جهان سوم متهم می کند, در 324ص.
14 راهبردهای نظامی جنگ های اعراب و اسرائیل(1948تا 1988), در 588ص.
15 نظام پدرسالاری و مشکل عقب ماندگی جوامع عربی, در 182ص.
16 صنایع نظامی در جهان عرب, در 427ص.
17 پدیده خشونت سیاسی در کشورهای عربی, در 412ص (مجموعه رساله های دکتری).
18 چاپ ترجمه انگلیسی کتاب آینده امت عرب, تهدیدات و راه حل ها.
گزارش فعالیت های سال 1992:
انتشار پانزده پژوهش, برگزاری هشت کنفرانس و یازده سخنرانی
کنفرانس ها:
1 جامعه مدنی در جهان عرب و نقش آن در تحقق بخشیدن به دموکراسی, نوامبر1992 بیروت.
2 ترکیه و امنیت ملی اعراب, مسائل آب و اقلیت ها, فوریه 1992, قاهره.
3 آینده اتحاد مغرب عربی, مارس 1992, مغرب.
4 جنبش های اسلامی و مسئله دموکراسی, می 1992, قاهره.
5 اریتره و روند استقلال, ژانویه 1992, قاهره.
6 مغرب عربی و نظم نوین جهانی, ژانویه 1992, مغرب.
7 آینده لبنان, نوامبر 1992, بیروت.
8 چشم انداز گفت و گو میان ملیون و اسلامیون, بیروت.
کتاب:
پژوهش های ذیل در قالب کتاب مجموعاً در 4680صفحه انتشار یافت و نُه کتاب نیز تجدید چاپ گردید:
1 ارزش زندگی در جهان عرب, در 121ص.
2 سکولاریزم از دیدگاه های مختلف, در 378ص.
3 تکنولژی در جهان عرب, در 329ص (مجموعه فرهنگ ملی).
4 علم و قدرت در جوامع عربی, فرهیختگان و قدرت, در 260ص (مجموعه رساله های دکتری).
5 کشمکش دولت و قبائل در خلیج, در 151ص.
6 جنبش ملی مغرب و مسئله ملّیت (1947 1986), در 295ص.
7 توسعه ناهمگون, از دنباله روی تا اعتماد به نفس در جهان عرب, در 317ص.
8 دیدگاهی در بازسازی اندیشه معاصر عربی, در 219ص.
9 جامعه مدنی در جهان عرب و نقش آن در تحقق بخشیدن به دموکراسی, گزارش مشروح کنفرانس در 879ص.
10 موانع تحقق دموکراسی, در 489ص.
11 جنگ خلیج, در 261ص.
12 اولین انقلاب جهانی در جهت تحقق جامعه جدید جهانی, در 235ص.
13 فرهنگ و فرهیختگان در جهان عرب, در 430ص (مجموعه کتاب های المستقبل العربی).
14 نجات کره زمین, تهدیدها و آرزوها, در 316ص.
15 چاپ ترجمه انگلیسی کتاب صنایع نظامی در جهان عرب که توسط مرکز از عربی به انگلیسی ترجمه و در لندن به چاپ رسید.
سخنرانی ها:
1 توسعه مستقل و تحولات دنیای معاصر: ابراهیم سعد الدین 2 آینده نظام منطقه ای اعراب: جمیل مطر 3 دوّمین جنبش عربی: اسماعیل صبری 4 مهاجرت مغزها از جهان عرب: آنطوان زحلان 5 مغرب عربی و دموکراسی: محمد البصری 6 آینده اقتصادی خلیج: جاسم سعدون 7 آینده روابط بین کشورهای عربی: احمد یوسف احمد 8 اسلام و دموکراسی: فهمی هویدی 9 تاریخ نویسی در میان اعراب: عبد العزیز الدوری 10 آینده مناقشه اعراب و اسرائیل: برهان دجانی 11 تحولات نظام بین الملل: ناصیف حتی.
گزارش فعالیت های سال 1993:
انتشار هجده پژوهش, برگزاری چهار کنفرانس و هفت سخنرانی
کنفرانس ها:
1 جهان عرب و تهدیدات خاورمیانه ای جدید, نوامبر 1993 بیروت.
2اعراب و ترکان: گفت و گویی برای آینده, نوامبر 1993 بیروت.
3 جهان عرب وچالش های حال و آینده, نوامبر 1993 بیروت.
4 قرارداد فلسطینی اسرائیلی: پیامدها, ابعاد و نتایج,نوامبر 1993 بیروت.
کتاب:
پژوهش های ذیل درقالب کتاب مجموعاً در 6650 صفحه انتشار یافت وچهار کتاب نیز تجدید چاپ گردید:
1 رفتار انتخاباتی کشورهای عربی در مجمع عمومی سازمان ملل, در 258ص (مجموعه رساله های دکتری).
2 جنبش های ملی و استعمار در مغرب عربی, در 505ص (مجموعه رساله های دکتری).
3 نقش وسایل ارتباطی در تصمیم گیری در جهان عرب, در 369ص (مجموعه رساله های دکتری).
4 نخبگان سیاسی در مصر: پژوهشی در نخبگان بلند پایه,در236ص (مجموعه رساله های دکتری).
5 جست و جو در وطنم: زن عرب در عرصه مطالعات اجتماعی, در 233ص.
6 اسلحه و غذا: هزینه های نظامی در جهان عرب, در 429ص.
7 بلای عرب: دولت ضد مردم, در 324ص.
8 انقلاب افسران جوان در مصر 1952 (مجموعه فرهنگ ملی).
9 پژوهشی در اندیشه ملی گرایی, کتاب اول: ملی گرایی عربی اندیشه و مؤلفه های آن, در 865ص.
10 پژوهشی در اندیشه ملی گرایی, کتاب دوم: وحدت عربی, در 789ص.
11 وحدت ملی مشکل اقلیت ها در افریقا در 326ص (مجموعه رساله های دکتری).
12 آزادی های عمومی در دولت اسلامی, در 382ص.
13 اروپا و جهان عرب: آئین همسایگی, در 278ص.
14 مشکلات کشاورزی جهان عرب, در 155ص.
15 اعراب, تربیت و تمدن: انتخابی دشوار, ویرایش جدید, در 266ص.
16 درآمدی به فلسفه علم, عقلانیت معاصر و تحول اندیشه علمی, در 477ص.
17 وحدت فرهنگی جهان عرب و پایداری در برابر تهدیدات, (گزارش مشروح کنفرانسی با همکاری مجمع علمی عراق), در 177ص.
18 وحدت یمن: پژوهشی در چگونگی گذار از تجزیه به وحدت, در 309ص.
سخنرانی ها:
آینده اعراب و مسلمانان: احمد کمال ابو مجد,مدیریت بحران های عربی درنظام نوین بین الملل: فهمی هویدی, واقع گرایی نوین در جهان عرب, گستره و مرزهای آن: محمود عبد الفضیل, سازمان ملل و مسائل جهان عرب: حسن نافعه, ساختار دموکراسی در الجزایر, نقش عوامل سیاسی و اقتصادی: عبد اللطیف بن اشنهو, آینده روابط ایران و اعراب: محمود سریع القلم,طرح بازار خاورمیانه ای: جلال امینی.
موقوفه جمال عبد الناصر:
ییکی از علاقه مندان به فعالیت های مرکز از عربستان سعودی که درخواست نموده نامش ذکر نشود مبلغ یک ملیون دلار تحت عنوان (موقوفه جمال عبد الناصر) در اختیار مرکز قرار داده است تا در فعالیت های مرکز مورد استفاده قرار گیرد به شرط این که اصل مبلغ همواره محفوظ باشد و صرفاً بهره و یا درآمدهای حاصله از آن مصرف شود و موارد مصرف را نیز چنین برشمرده است:
1 احیای آثار جمال عبد الناصر: انتشار مجموعه آثار, گزیده آثار و مباحث و موضوعات برای قشرهای مختلف جامعه عربی, حمایت مالی از طرح های پژوهش و تحلیل آثار عبد الناصر.
2 جایزه سالیانه (حداقل 20هزار دلار) به پژوهش گرانی که بهترین آثار را در خصوص موضوعات زیر پدید آوردند:
نقش عبد الناصر در بیداری عرب, مسائل مبرم جهان عرب در عرصه های گوناگون سیاسی, اجتماعی, نظامی و ….
3 جایزه سالانه به یکی از شهروندان عرب یا جهان سوم که اقدام و فعالیت مهمی در راستای تحقق وحدت عربی, کاهش مناقشات جهان عرب, کمک به رفع مشکلات و موانع پیشرفت جهان عرب و مانند آن, انجام داده باشد.
4 حمایت مالی از برگزاری کنفرانس ها و سخنرانی ها و برنامه هایی درباره احوال, افکار و آثار عبد الناصر و دست آوردهای فکری, فرهنگی, سیاسی و اجتماعی حرکت وی و آموزه های او در بهبود اوضاع کنونی جهان عرب.
5 حمایت مالی از رساله های فوق لیسانس و دکتری که به موضوعات بند 4 اختصاص دارد.
6 حمایت از تأسیس کرسی مطالعات جمال عبد الناصر در یکی از دانش گاه های معتبر عربی جهت تحقیق و پژوهش در مسائل مبرم جهان عرب.
7 حمایت از مؤسسات آموزشی و پژوهشی که به اندیشه جمال عبد الناصر اهتمام می ورزند.
گزارش فعالیت های سال 1994:
انتشار نوزده پژوهش و برگزاری یک کنفرانس
کنفرانس:
1 رسانه های گروهی و امنیّت اعراب, آوریل 1994 بیروت.
کتاب:
پژوهش های ذیل در قالب کتاب مجموعاً در 7912صفحه انتشار یافت و یازده کتاب نیز تجدید چاپ گردید:
1 پیشگامان جنبش بیداری عرب: احمد بهاء الدین, در 697ص.
2 مطالعاتی در اندیشه ملی: کتاب سوم: ملی گرایی عربی, اسلام, تاریخ و انسانیت, در 525ص.
3 تهدیدات منطقه خاورمیانه و جهان عرب,گزارش مشروح کنفرانس در 405ص.
4 مالیات از آغاز فتوحات اسلامی تا اواسط قرن سوم, در415ص (مجموعه رساله های دکتری).
5 نیروهای نظامی بیگانه در جهان عرب, در 301ص.
6 تکوین سیاسی عرب و مفهوم دولت منطقه ای, در 203ص.
7 ملی گرایی و وحدت عربی, پرسش و پاسخ در 368ص.
8 پیرامون انتخاب دمکراتیک: پژوهش های انتقادی در 238ص.
9 حقوق بشر: مقدمه ای بر آگاهی حقوقی, در 238ص.
10 صفحه جدید, در 137ص.
11 مجموعه آثار قسطنطین زریق, در 4جلد در 2391ص(دومین اثر از مجموعه میراث ملی).
12 اصلاح عقل در فلسفه عربی, در 305ص (مجموعه رساله های دکتری).
13 مسئله فرهنگ, در 304ص (مجموعه فرهنگ ملی).
14 دموکراسی و حقوق بشر, در 265ص (مجموعه فرهنگ ملی).
15 جامعه, دولت و استعمار در لیبی, در 226ص (مجموعه رساله های دکتری).
16 تاریخ اقتصادی عراق در قرن چهارم هجری, در 308ص.
17 چهره اعراب و اسلام در کتاب های درسی فرانسه, در 363ص.
18 کتاب (اعراب و ترکان) که از عربی به زبان ترکی ترجمه و در ترکیه منتشر گردید.
19 گزارش توسعه انسانی سال 1993, تهیه شده توسط سازمان مل, در 231ص.
موقوفه عبد الناصر:
1 اعطای ده بورس تحصیلی 2 پرداخت هزینه های سفر و اقامت یکی از اساتید مصری جهت تدریس یک ترم در موریتانی.
گزارش فعالیت های سال 1995:
انتشار بیست پژوهش, برگزاری 13 کنفرانس و میزگرد و سه سخنرانی
کنفرانس ها:
1 به سوی فردایی روشن: وضعیت کنونی کشورهای عرب و راه های گذر از بحران, ژانویه 1995, قطر.
2 روابط ایران و اعراب: وضعیت کنونی و چشم انداز آینده, سپتامبر 1995, قطر.
3 عادی سازی روابط فرهنگی با اسرائیل, 1995, مغرب.
4 مفاهیم جدید: شمال و جنوب, 1995, قاهره.
5 اعراب و انقلاب, تناقضاتی در مفاهیم ملی, منطقه ای و جهانی, 1995, قاهره.
6 دست آوردهای( کنفرانس جامعه) در کپنهاک, 1995, قاهره.
7 دست آوردهای( کنفرانس زن) در چین, 1995, قاهره.
8 دست آوردهای دومین معاهده اُسلو, 1995, قاهره.
9 دست آوردهای( کنفرانس اقتصادی عمان), 1995, قاهره.
10 آینده ملی گرایی در جهان عرب, 1995, قاهره.
11 تکوین سیاسی اعراب و مفهوم دولت ملی, 1995, قاهره.
12 توان هسته ای اسرائیل و احتمالات ممکن, 1995, قاهره.
13 آینده روابط اروپا و اعراب, 1995, بیروت.
کتاب:
پژوهش های ذیل در قالب کتاب مجموعاً در 8263 صفحه انتشار یافت و شش کتاب نیز تجدید چاپ گردید:
1 دموکراسی بدون دمکرات ها: سیاست فضای باز در جهان عرب و اسلامی. گزارش مشروح کنفرانسی که توسط انجمن بریتانیا در لندن برگزار و مرکز نشر آن را به عهده گرفت, در 390ص.
2 دشواری های اندیشه معاصر عرب, مشروح گزارش کنفرانسی که توسط مجمع علمی عراق برگزار و مرکز نشر آن را عهده دار شد, در 219ص.
3 روابط اعراب و ترکیه, مشروح گزارش کنفرانس در 673ص.
4 توسعه انسانی در جهان عرب, مشروح گزارش کنفرانسی که توسط دانش گاه سازمان ملل برگزار و مرکز, نشر آن را عهده دار شد, در 504ص.
5 مجموعه پیام ها, سخنرانی ها و مکتوبات جمال عبدالناصر, (19521954) جلد اول, در 385ص. این کتاب اولین جلد از مجموعه آثار جمال عبدالناصر است که موقوفه عبدالناصر هزینه های آن را تقبل کرده است.
6 فرهنگ عربی و چالش های آینده, مشروح گزارشی که توسط مجمع علمی عراق برگزار و مرکز نشر آن را عهده دار شد, در 213ص.
7 گات و سازمان های مشابه: نظام جدید تجارت جهانی و آینده توسعه عربی, در 159ص.
8 مسئله هویت, ملی گرایی و اسلام, در 197ص (مجموعه فرهنگ ملی).
9 به سوی آینده ای درخشان: یونسکو 19461993, در 404ص.
10 مجموعه آثار کواکبی, در 579ص (سومین اثر از مجموعه میراث ملی).
11 توسعه مستقل: شرایط, استراتژی و نتایج, در 297ص (مجموعه رساله های دکتری).
12 اروپا و کشورهای خلیج: شرکای دور, در 930ص.
13 اولین کنفرانس ملی اسلامی: اسناد, مباحث و تصمیمات, در 562ص.
14 موریتانی: فرهنگ, دولت و جامعه, در 206ص(مجموعه فرهنگ ملی).
15 اتلاف انرژی: توسعه و مشکل انرژی در جهان عرب, در 375ص.
16 روز شمار و اسناد وحدت عربی سال4919, در 660ص.
17 روشن فکران در تمدن عربی: بلای ابن حنبل و مصیبت ابن رشد, در 156ص.
18 ملاحظاتی در اندیشه ملی, در 713ص.
19 روشن فکر عرب, دل مشغولی ها و دست آوردهای آن, در 326ص (با همکاری مؤسسه شومان).
20 روزشمار و اسناد وحدت عربی سال های (19891993), در 936ص.
سخنرانی ها:
1 اندیشه ملی عربی: محمد عابد الجابری 2 دموکراسی و موانع تحق آن در جهان عرب: محمد عابد الجابری 3 آینده روابط اروپا و جهان عرب: ناصیف حتی.
گزارش فعالیت های سال 1996:
انتشار بیست پژوهش, برگزاری هشت کنفرانس و میزگرد و یک سخنرانی
کنفرانس ها:
1 پی آمدهای کنفرانس شرم الشیخ, قاهره.
2 تجاوز نظامی اخیر اسرائیل به لبنان; آثار و نتایج, بیروت.
3 بحران های جهان عرب, قاهره.
4 ابعاد و نتایج کنفرانس قاهره, قاهره.
5 انتخابات مجلس لبنان; واقعیت موجود و چشم انداز آینده, بیروت.
6 نقد و بررسی کتاب محمد حسنین هیکل (مذاکرات اعراب و اسرائیل), قاهره.
7 پی آمدهای سومین کنفرانس اقتصادی قاهره, قاهره.
8 نقد و بررسی کتاب رفعت الجادرجی (بحثی در ساختارگرایی هنر و ادبیات) قاهره.
کتاب:
پژوهش های ذیل در قالب کتاب مجموعاً در 8433 صفحه انتشار یافت و ده کتاب نیز تجدید چاپ گردید:
1 بحران الجزایر: زمینه های سیاسی, اجتماعی, اقتصادی و فرهنگی, در 492ص(مجموعه کتاب های المستقبل العربی).
2 شورای همکاری خلیج از همکاری تا پیشرفت, در 407ص (مجموعه رساله های دکتری).
3 دین, دولت و اجرای شریعت, در 210ص(مجموعه فرهنگ ملی).
4 منزلت عقل در اندیشه عربی, گزارش مشروح کنفرانسی که توسط مجمع علمی عراق برگزار شد و مرکز نشر آن را به عهده گرفت. در 424ص.
5 مجموعه کامل پیام ها, سخنرانی ها و مکتوبات جمال عبدالناصر, جلد دوم (19551957), در 646ص(موقوفه عبدالناصر).
6 قدرت فرهنگی و قدرت سیاسی, در 280ص.
7 اسرائیل و هویت از هم گسیخته, در 140ص(مجموعه فرهنگ ملی).
8 فلسطین و سیاست امریکا از ویلسون تا کلینتون, در 362ص.
9 روابط ایران و اعراب, وضعیت کنونی و چشم انداز آینده, گزارش مشروح کنفرانس, در 1006ص.
10 قانون, حاکمیت و امتیازات نفت, بررسی تطبیقی با شریعت اسلامی, در 400ص (مجموعه رساله های دکتری).
11 جنبش ملی گرایان عرب و نقاط عطف فکری آن در 294ص(مجموعه فرهنگ ملی).
12 دانش هندسه در قرن چهارم هجری: ابن سهل القوهی و ابن الهیثم, در 532ص(مجموعه تاریخ علوم عربی).
13 سازمان ملل: ضرورت های اصلاحات پس از نیم قرن: دیدگاهی عربی, در 334ص.
14 روزشمار و اسناد وحدت عربی سال 9591, در 704ص.
15 جنبش های اسلامی و مسئله دموکراسی, در 391ص.
16 گفتارهایی در اندیشه ملی, کتاب پنجم, ملی گرایی عربی, فلسطین, امنیت ملی و مسائل آزادی بخش, در 552ص(از مجموعه میراث ملی).
17 جنبش عربی, دیدگاهی انتقادی, در 195ص.
18 اعراب از دیدگاه ترکان, در 281ص.
19 مغرب عربی و تحولات جهانی, در 483ص.
20 توسعه عقب ماندگی یا نابود کردن فرصت های توسعه: تحولات نفتی در کشورهای خلیج, در 300ص.
سخنرانی ها:
1 نقش اتحاد اروپا در روند سازش اعراب و اسرائیل: ناصیف حتی.
طرح های فرهنگی جدید مرکز
مشکلات مالی موجب شد مرکز نتواند برنامه پنج ساله فرهنگی 1989 1993 را در موعد مقرر به انجام برساند و لذا موارد انجام نشده آن برنامه دنبال می شود در عین حال هیئت اجرایی, طرح های ذیل را به تصویب رساند تا در خلال سه سال آینده اجرا گردد.
1 طرح تمدّن نوین عربی: پس از به انجام رسیدن طرح (چشم انداز آینده جهان عرب)و نتایج و دست آوردهای ارزش مند آن در قالب کنفرانس ها, مباحثات, مقاله ها و مجموعه پژوهش های منتشر شده و استقبال چشم گیر اساتید, متخصصین و کارشناسان و سایر علاقه مندان به مسائل جهان عرب طرح (تمدن نوین عربی) در دستور کار مرکز قرار گرفت تا ضمن بررسی های مقدماتی پیش نویس آن را جهت بحث و مذاکره در کنفرانسی که به همین منظور تشکیل خواهد شد, تهیه نماید.
2 تأسیس مؤسسه ترجمه: بدیهی است که هر جنبش فکری و علمی در جهان عرب نیازمند نهضت ترجمه ای است که متون و مطالب مورد نیاز را از زبان های زنده دنیا به عربی برگرداند و در حال حاضر هیچ مرکز یا مؤسسه ای که به طور مشخص به این مهم اهتمام نمی ورزد, لذا مرکز پیش نهادِ تأسیس چنین مؤسسه ای را مطرح نمود به امید این که بتواند جهت حمایت مالی آن موقوفه ای ویژه تدارک ببیند. بدین منظور مرکز پیش نویس طرح جامعی را تهیه نمود و نسخه ای از آن را جهت اطلاع مراکز و مؤسسات و شخصیت های علمی فرهنگی ارسال نمود تا کنون دوازده مؤسسه و مرکز علمی پژوهشی به دعوت مرکز پاسخ مثبت داده و همکاری خود را در سطوح مختلف مالی, تدارکاتی, علمی, پژوهشی و مانند آن اعلام نموده اند. امید می رود با مطالعات و بررسی های در دست انجام به زودی سنگ بنای این طرح مهم و ماندگار نهاده شود.
3 اقلیت های عربی در دیگر کشورها: شمار زیادی از هم وطنان عرب, در کشورهای مختلف به سر می برند ولی متأسفانه هیچ گونه تحقیق جامعی در مورد آنان به عمل نیامده است به منظور به کار گرفتن این هم وطنان در خدمت مسائل وحدت عربی و تأثیراتی که می توانند در سیاست های کشورهایی که در آن مقیم هستند بگذارند و بررسی امکانات ارتباط و تفاهم بین این اقلیت ها, بین خود و بین کشورهای عربی و ارزیابی چگونگی حمایت از این اقلیت ها و نحوه استفاده از تجارب آنان در بهبود اوضاع کشورهای عربی و مسائلی از این قبیل, ضرورت تحقیق و بررسی جامعی در مورد این اقلیت ها آشکار می گردد, لذا مرکز مترصد است پیش نویس طرحی را تهیه نماید تا پس از دست یافتن به منابع مالی در کنفرانسی این پیش نویس را مورد بحث و بررسی قرار دهد تا بتواند به تدریج به این طرح جامه عمل بپوشاند.
موقوفه جمال عبدالناصر:
از محل درآمدهای موقوفه اقدامات ذیل انجام شده است:
1 اعطای بورس تحصیلی به هشت دانش جو.
2 کمک به یک دانش جوی موریتانیایی.
3 تأمین هزینه های سفر چند نفر از اساتید دانش گاه به موریتانی جهت ایراد سخنرانی های علمی.
4 تأمین هزینه های انتشار مجموعه آثار جمال عبدالناصر, جلد دوم.
5 تأمین هزینه های احداث تالار کنفرانس در دانش گاه موریتانی.
6 تأمین هزینه های تأسیس کرسی مطالعات (ساطع الحصری) در دانش گاه قاهره.
گزارش فعالیت های سال 1997:
انتشار نوزده پژوهش, برگزاری شش کنفرانس و دو سخنرانی
کنفرانس ها:
1 قرن افریقایی: مهم ترین مسائل مطروحه, قاهره.
2 اسرائیل از درون, قاهره.
3 روند سیاست گذاری ترکیه در قبال جهان عرب, قاهره.
4 روند سیاست گذاری روسیه در قبال جهان عرب, قاهره.
5 موقوفات اسلامی, قاهره.
کتاب:
پژوهش های ذیل در قالب کتاب مجموعاً در 6650 صفحه انتشار یافت و پانزده کتاب تجدید چاپ شد:
1 ساز و کارهای تحوّل دمکراتیک در جهان عرب, در 424ص.
2 سیاست مصر در قبال ایالات متحده (1981 1991), پژوهشی از زاویه اقتصاد سیاسی, در 327ص(مجموعه رساله های دکتری).
3 ملی گرایی و مدرنیسم در مغرب, مجموعه پژوهش هایی پیرامون ملی گرایی و مدرنیسم در مغرب عربی, در 186ص.
4 طرح های پیشرفت و توسعه در جهان عرب, مشروح گزارش کنفرانسی که توسط انجمن عربی پژوهش های اقتصادی برگزار شد و مرکز نشر آن را به عهده گرفت, در 996ص.
5 معمای روابط فرهنگی با غرب, با همکاری مجمع علمی عراق, در 328ص.
6 نظام منطقه ای عربی و ابرقدرت ها: پژوهشی در روابط کشورهای عربی و جهان, در 348ص.
7 مسائل اندیشه معاصر: کشمکش تمدن ها, بازگشت به اخلاق, تسامح, دموکراسی و نظام ارزش ها, فلسفه و مدنیّت, در 156ص.
8 توسعه عقب ماندگی و مدیریت توسعه در جهان عرب, در 324ص(مجموعه فرهنگ ملی).
9 اوضاع جهان عرب: گزارش هفتمین کنفرانس ملی عربی, اسناد, تصمیمات و بیانیه ها, در 479ص.
10 روزشمار و اسناد وحدت عربی سال 1996, در 722ص.
11 مناقشات داخلی جهان عرب, عوامل داخلی و خارجی, در 202ص.
12 کاوشی در خاطرات گذشته دور, در 248ص.
13 عدالت اجتماعی و توسعه در اقتصاد اسلامی, در 211ص.
14 آبادانی مجدد فلسطین, مسائل, سیاست ها و استراتژی, با همکاری اداره اقتصاد فلسطین, در 831ص.
15 اعراب و ترکان, بازسازی و مدرنیسم از دوران عثمانی تا دوران معاصر, در 386ص.
16 دولت, فقر و هزینه های عمومی, پژوهشی در کسری موازنه و اثرات اقتصادی اجتماعی آن در جهان عرب, در 208ص.
17 مجموعه آثار ابن رشد جلد اوّل, فصل المقال, در 134ص.
18 هزینه های نظامی اسرائیل, در 263ص(مجموعه رساله های دکتری).
19 دائرة المعارف تاریخ علوم عربی در 3مجلد, در 1409ص(مجموعه تاریخ علوم عربی).
در این سال دو طرح پژوهشی به تصویب رسید:
1 طرح بزرگ تحقیقاتی (عرب و تهدیدات اسرائیل, احتمالات آینده) در محورهای:
الف زمینه های تاریخی ب مذاکرات عادی سازی جاری ج امکانات جهان عرب و اسرائیل و احتمالات آینده د ابعاد جهانی عادی سازی مناقشه و سازش ه آینده مناقشه اعراب و اسرائیل.
2 پژوهشی در روند سیاست گذاری دولت ها در قبال جهان عرب (امریکا, روسیه, ترکیه, ایران, اتحاد اروپا و ژاپن) که مطالعات مقدماتی در خصوص این طرح به انجام رسیده و پیش نویس طرح تهیه شدو در کنفرانس هایی که به همین منظور برگزار می گردد مورد بحث و مناقشه قرار می گیرد.
سخنرانی ها:
1 بحران الجزایر, واقعیت موجود و چشم انداز آینده, عبدالحمید مهری.
2 عوامل موفقیت شبکه گسترده اینترنت عربی: علی الاعسم.
گزارش فعالیت های سال 1998:
انتشار بیست و یک پژوهش, برگزاری پنج کنفرانس و شش سخنرانی
کنفرانس ها:
1 ضرورت تأسیس مؤسسه عربی ترجمه, می8891 بیروت. در این گردهمایی بیش از شصت نفر از دانش وران, محققین, ناشرین, کارشناسان و اشخاص یا مؤسساتی که تدارک مالی این طرح را تقبل نموده بودند, شرکت کرده و طرح پیشنهادی مرکز را مورد بحث و بررسی قرار دادند (این طرح در گزارش سال 1996 به اختصار معرفی شده است.) و ضمن تعیین چارچوب اجرایی و مراحل عملی طرح بر شخصیت حقوقی مستقل این مؤسسه تأکید نمودند, گزارش تفصیلی این کنفرانس و مشروح اقدامات انجام شده بزودی اعلام خواهد شد.
2 تصمیم گیری در سیاست خارجی امریکا در قبال اعراب, جولای 1998, قاهره با همکاری مرکز عربی مطالعات توسعه.
3 پیرامون کتاب چه باید کرد؟ از قسطنطین زریق, آگست 1998, قاهره با همکاری مرکز عربی مطالعات توسعه گزارش مشروح این گردهمایی در شماره 234 مجله المستقبل العربی به چاپ رسید.
4 پیرامون مجموعه آثار ابن رشد, نوامبر1988, بیروت.
5 مذاکرات سازش خاورمیانه, ژانویه 1988, قاهره با همکاری مرکز عربی مطالعات توسعه.
کتاب:
پژوهش های ذیل در قالب کتاب مجموعاً در 8451 صفحه انتشار یافت و شانزده کتاب نیز تجدید چاپ گردید.
1 جامعه مدنی: پژوهشی انتقادی, در 339ص.
2 چه باید کرد؟ رهنمودی به نسل آینده, در 96ص.
3 روابط خارجی مصر در دوران سادات (19701981), در 410ص (سلسله رساله های دکتری).
4 بحران مفاهیم و انحراف اندیشه در 309ص.
5 روند تصمیم گیری در روسیه در قبال جهان عرب, در 132ص.
6 سیاست منطقه ای پاکستان (19711994), در 295ص (سلسله رساله های دکتری).
7 فهرست مجله المستقبل العربی, سال اول تا بیستم, در 386ص.
8 چگونه و چه کسانی سیاست امریکا در قبال اعراب را هدایت می کنند؟ در 184ص.
9 اعراب و جهان شمولی, گزارش مشروح کنفرانس, در 515ص.
10 پیشرفت اقتصادی عرب: واقعیت موجود و چشم انداز آینده, در 292ص (سلسله کتابهای المستقبل العربی).
11 مجموعه میراث فلسفی عرب: آثار ابن رشد(2): الکشف عن مناهج الادله فی عقاید المله, در 217ص.
21 مجموعه میراث فلسفی عرب: آثار ابن رشد(3): تهافت التهافت, در 600ص.
13 مجموعه میراث فلسفی عرب: آثار ابن رشد(4): الضروری فی السیاسه, در 340ص.
14 پژوهش هایی در توسعه عربی: وضعیت کنونی و چشم انداز آینده, در 440ص (سلسله کتابهای المستقبل العربی).
15 روند تصمیم گیری در ترکیه در قبال جهان عرب, در 350ص.
16 شکنجه عراق: مجازات ها, قوانین و عدالت (ترجمه به عربی), در 402ص.
17 سرگذشت و اندیشه ابن رشد: پژوهشی تاریخی, در 343ص.
18 جبر و هندسه در قرن دوازدهم: آثار شرف الدین طوسی, در 718ص.
19 توسعه کشاورزی در جهان عرب: وضع کنونی و امکانات پیشرفت, در 524ص.
20 تمدن اسلامی عربی در اندلس (2جلد), در 1559ص.
21 ترجمه کتاب (روابط ایران و اعراب) به انگلیسی و نشر آن در لندن.
سخنرانی ها:
1 تاریخ علوم عربی: رشدی راشد, به مناسبت چاپ مجموعه تاریخ علوم عربی.
2 اعراب و آسیا: محمد سید سلیم.
3 ایران به کدام سو؟: غسان بن جدو.
4 مصر به کدام سو؟: حسام عیسی.
5 مغرب به کدام سو؟: عابد الجابری.
6 یمن به کدام سو؟: محمد عبدالملک المتوکل.
پژوهش هایی که در سال 1999 انتشار خواهد یافت عبارتند از:
1 جنبش های اسلامی و دمکراسی: پژوهشی در اندیشه و عمل 2 اعراب و چالش های علم و تکنولژی 3 جلد پنجم از مجموعه آثار ابن رشد: الکلیات فی الطب 4 اصلاحات اقتصادی و سیاست خصوصی سازی در جهان عرب 5 جلد سوم از مجموعه آثار جمال عبدالناصر 6 روز و حال امت عرب: گزارش مشروح هشتمین کنفرانس ملی عربی 7 دمکراسی در جهان عرب 8 بن بست کنونی اعراب 9 آبهای منطقه عربی 10 وضعیت زنان عرب 11 بریتانیا و وحدت اعراب(19191945): پژوهشی در اسناد 12 جنبش بیدارگری در اندیشه معاصر عرب 13 چهره دیگران از منظر اعراب 14 مسئله دمکراسی 15 اعراب و چالش نظام های عربی 16 مدخلی بر تأسیس مؤسسه عربی ترجمه 17 آلمان و وحدت اعراب (19451995) 18 درس هایی از تجربه نهضت توسعه آسیایی 19 سرگذشت و اندیشه ساطع الحصری 20 سرگذشت و اندیشه سیف الدوله 21 روند تصمیم گیری ایران در قبال کشورهای عربی 22 مجموعه آثار شیخ عبداللّه الطریقی.
طرح ها و برنامه های آینده مرکز
مشکلات مالی موجب شد تا مرکز نتواند برنامه فرهنگی سالهای (19891993) را بطور مطلوب تحقق بخشد. در حال حاضر تکمیل طرح ها و پژوهش های مصوب این برنامه در دستور کار مرکز قرار دارد. در این سال هیئت امنا طرح های پژوهشی ذیل را مورد تصویب قرار داد.
1 کتابشناسی وحدت عربی سالهای (19811999) و ادغام آن با کتاب شناسی های منتشر شده به منظور تدوین و انتشار کتاب شناسی وحدت عربی (قرن بیستم) یعنی از 1908 تا1999.
2 کنفرانس (اعراب و رویارویی با اسرائیل: احتمالات آینده).
3 کنفرانس (طرح تمدن عربی نوین).
4 کنفرانس (بزرگداشت ساطع الحصری).
5 کنفرانس (بزرگداشت عصمت سیف الدوله).
6 آینده الجزایر.
7 آینده اردن.
8 آینده روسیه.
9 آینده ترکیه.
10 آینده خلیج.
11 آینده سودان.
موقوفه جمال عبدالناصر
اهمیت مادی و معنوی این موقوفه هر روز آشکارتر می گردد و علاوه بر اینکه از محل درآمدهای این موقوفه بودجه پاره ای از فعالیت های مرکز تأمین می گردد, در این سال نیز از محل درآمدها, اقدامات ذیل انجام شده است.
1 سرمایه گذاری به منظور تهیه فیلم های مستند از زندگی و مبارزات جمال عبدالناصر.
2 تکمیل نهایی جلد سوّم از مجموعه آثار جمال عبدالناصر.
3 اعلان (جایزه سالانه جمال عبدالناصر) که به بهترین اثر عرضه شده, که تأمین کننده اهداف موقوفه باشد, اختصاص خواهد یافت.
موقوفه شیخ عبداللّه الطریقی
به منظور پاس داشت و تکریم از شخصیت برجسته و گران قدر جهان عرب مرحوم شیخ عبداللّه الطریقی و یادآوری نقش مؤثر و سازنده وی در وحدت عربی, مرکز مطالعات وحدت عربی بر آن شد تا موقوفه ای به نام وی تدارک ببیند و از قبال آن جایزه ای هر دو سال یک بار به بهترین اثر ارائه شده در زمینه پیشرفت علم و تکنولژی در جهان عرب اعطا نماید.
مبلغ پیش بینی شده یک میلیون دلار برآورد شده و با ارتباط و پیگیری های مستمر تا کنون بیش از نیمی از مبلغ جمع آوری شده و نتایج تفصیلی آن در آینده اعلام خواهد شد.
بیستمین سال
با حلول سال 1998 بیست سال از تأسیس مرکز می گذرد. مجموعه دست آوردهای مرکز در عرصه های گوناگون که در خلال دو دهه به دست آمده است نشانِ موفقیّت مرکز در وصول به اهداف ترسیم شده اش می باشد. این مرکز به تدریج همکاری گسترده ای را با افراد, سازمان ها, مؤسسات علمی, دانش گاهی و نهاد های منطقه ای و جهانی آغاز کرد و حجم گسترده ای از طرح های پژوهشی, کنگره ها, کنفرانس ها, میزگردها و سخنرانی های علمی, فرهنگی را با مساعدت و همکاری افراد و مؤسسات یاد شده به انجام رسانید. این مرکز در طی بیست سال فعالیت خود موفق شد در سیزده موضوع ذیل:1 اندیشه ملی, هشتاد و دو عنوان 2 فرهنگ, سی و یک عنوان 3 جامعه, پنجاه و یک عنوان 4 سیاست, چهل و سه عنوان 5 اقتصاد, پنجاه و شش عنوان 6 وسائل ارتباط جمعی, هشت عنوان 7 مسئله فلسطین, بیست و یک عنوان 8 علوم و تکنولژی, هفده عنوان 9 تعلیم و تربیت, سه عنوان 10 تاریخ, چهار عنوان 11 جغرافی, یک عنوان 12 اسناد و مدارک, بیست و دو عنوان 13 مجموعه کودکان, پانزده عنوان. مجموعاً 354 کتاب (کتاب های منتشر شده مورد نظر است نه کتاب های در دست تهیه و یا آماده چاپ که بیش از 20 عنوان
می باشد.) در139224 صفحه منتشر می کد, که سالیانه بطور متوسط6961.2صفحه و هر ماه 580.1 صفحه می باشد. انتشار بیش از 354 عنوان کتاب, بیش از 240 شماره مجله و برگزاری بیش از 150 کنفرانس و میزگرد جهانی و منطقه ای, و علی رغم اوضاع و شرایط فوق العاده دشوار امنیتی (جنگ داخلی لبنان) و مالی توانست استقلال خود را از دولت ها, احزاب و گروه ها و… حفظ کند به گونه ای که موفق شد با درایتی قابل تحسین این مرکز را به عنوان مؤسسه علمی معتبری در سطح منطقه و جهان تثبیت نماید.
احیای اندیشه وحدت عربی در جهان عرب, به ویژه در میان فرهیختگان, تحصیل کردگان, جوانان و حتی مردم عادی, نشر و اشاعه مفاهیم و افکار و آرای علمی و فراهم نمودن گنجینه پرباری از دانش و معرفت در ابعاد مختلف جامعه عربی, تقویت اندیشه تفاهم و ایجاد فضای گفت و گو میان صاحبان آرا و اندیشه های مختلف که به مشکلات و راه حل های آن در جهان عرب اهتمام می ورزند, از جمله دست آوردهای این مرکز بوده است.
نشریه ماهانه مرکز (المستقبل العربی) با انتشار بیش از دویست و چهل شماره در تیراژ حدود هفت هزار نسخه یکی از گران سنگ ترین مجلاتی است که توانسته است ارتباط وثیقی بین اندیش مندان عرب, دانش گاه ها, مراکز علمی, مؤسسات پژوهشی و آموزشی در سطح منطقه و جهان و تمام کسانی که به نوعی به آن چه در عرصه های مختلف جهان عرب می گذرد اهتمام می ورزند, برقرار نماید. از جمله برنامه های مستمر مرکز در طول مدت فعالیت خود تلاش وسیع و گسترده جهت جلب و جذب تبرّعات و کمکهای افراد و مؤسسات منطقه ای و جهانی بوده است. موفقیّت چشمگیر مرکز در جذب و هدایت این کمک ها, نتیجه ارائه گزارش های بسیار دقیق مالی در هر سال از مجموعه فعالیت های مرکز بوده است.
این گزارش ها شامل: درآمدها و هزینه های ثابت و جاری در بخش های چاپ و نشر, کنفرانس ها و طرح های پژوهشی, مجله المستقبل العربی, کمک ها و تبرّعات (از مبلغ بیست دلار تا یک میلیون دلار), از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی, موقوفات و غیره می گردد. دقّت, امانت و شفافیّت این گزارش ها به گونه ای است که اطمینان, اعتماد و حمایت مادی و معنوی اقشار مختلف جامعه عربی را کسب نموده است.
آشنایی و شناخت سازمان ها و مؤسسات خصوصی و دولتی در سطح منطقه ای و جهانی و ایجاد ارتباط به منظور استفاده از کمکها و امکانات موجود آنان در جهت تحقق بخشیدن به اهداف و مقاصد مرکز در ابعاد گوناگون از دیگر ویژگیهای این مرکز است, لذا بسیاری از فعالیت های انجام شده مرکز با مشارکت مالی و یا تدارکاتی سازمان هایی هم چون ملل متحد, یونسکو, انجمن های علمی پژوهشی جهانی, دانشگاه ها, مؤسسات عام المنفعه و غیره, تحقق یافته است.
نکته شایان توجه این که این مرکز در طول بیست سال فعالیت خود توانست به تدریج الگو و نمونه ای کاملاً موفق از فعالیتی مستقل (غیردولتی) و گروهی در بعد نظری و عملی ارائه نماید. در حال حاضر مجموعاً 28 نفر (مدیرکل, معاون, رؤسای بخش های چهارگانه و بیست و دو کارمند) فعالیت های مرکز را سامان می بخشند, عمر این مؤسسه با اندکی تسامح برابر با قدمت برخی از مؤسسات مشابه ایرانی (دولتی, نیمه دولتی و یا خصوصی) پس از انقلاب اسلامی است, مقایسه ای گذرا عمق اختلاف سطح را به خوبی آشکار می کند و می توان در یک جمله گفت, مؤسسین این مرکز با آنکه قومیت عربی را که پدیده ای وارداتی و جدید (قرن بیستمی) بود, محور کار خود قرار دادند و دین و مذهب اعراب را که سرشت و سرنوشت و تاریخ و هویت مشترک آنان محسوب می شود را به حساب نیاوردند, با این حال می دانستند چه می خواهند و چگونه و با چه کسانی و از چه طریقی باید به اهداف خود جامعه عمل بپوشانند.
