اطلاعات اولیه
توضیح کلی
سنگ کیسه صفرا عبارت است از وجود سنگ در کیسه صفرا. اکثر سنگ های کیسه صفرا عمدتاً از کلسترول تشکیل شده اند، اما بعضی سنگ ها هم حاوی رنگدانه صفراوی یا کلسیم هستند. سنگ کیسه صفرا سرطانی نیست . سنگ کیسه صفرا در نوجوانان و بزرگسالان در هر دو جنس به وجود می آید اما در خانم ها بیشتر دیده می شود.
علایم شایع
دردی که طی مدتی می گیرد و سپس ول می کند، در قسمت فوقانی شکم در سمت راست یا بین دو کتف
تهوع و استفراغ
نفخ یا آروغ
عدم تحمل غذاهای چرب (سوءهاضمه ، نفخ و آروغ (
زردی
بدون علامت در تقریباً 40% از موارد
علل
خالی نشدن کامل کیسه صفرا
بروز تغییراتی در مخاط صفراوی
افزایش غلظت بیلی روبین در صفرا. بیلی روبین یک ماده زاید زردرنگ حاصل از گلبول های قرمز است که خون آن را برای دفع به کبد حمل می کند. بیلی روبین در زرد بودن رنگ ادرار نقش دارد و در صورت عدم دفع مناسب می تواند در خون جمع شده و باعث ایجاد زردی شود.
عفونت در مجاری صفراوی که صفر از کبد در آنها به جریان می افتد.
عوامل افزایش دهنده خطر
وجود بیماری هایی مثل بیماری سرخرگ های قلب ، سیروز کبدی ، یا اختلالات روده کوچک
سابقه خانوادگی سنگ کیسه صفرا
عوامل ژنتیک . برخی از گروه های قومی استعداد بیشتری در مورد تشکیل سنگ در کیسه صفرا دارند.
چاقی
مصرف الکل
قرص های ضدحاملگی
رژیم غذایی پرچرب و کم فیبر
کاهش وزن سریع
در خانم هایی که فرزندان زیاد به دنیا آورده اند.
پیشگیری
حتی المقدر از عوامل خطر اجتناب کنید.
عواقب مورد انتظار
بسیاری از افرادی که سنگ کیسه صفرا دارند بدون علامت هستند. در کسانی که سنگ کیسه صفرا باعث بروز علایم شده است ، می توان با عمل جراحی آن را معالجه کرد.
عوارض احتمالی
عفونت یا پارگی کیسه صفرا.
درمان
اصول کلی
اقدامات تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- آزمایش خون شامل شمارش سلول های خونی و بیوشیمی خون ، سی تی اسکن ، سونوگرافی ، کوله سیستوگرافی (عکسبرداری از کیسه صفرا با ماده حاجب و اشعه ایکس ) و نیز عکسبردرای ساده از کیسه صفرا با اشعه ایکس
- اقدامات درمانی برحسب شدت علایم ، متفاوت هستند.
- در مواردی که سنگ کیسه صفرا علامتی ایجاد نمی کند می توان با اطمینان آن را به حال خود رها کرد. این نوع سنگ معمولاً مشکلی ایجاد نمی کنند.
- اگر می دانید که سنگ کیسه صفرا دارید و الان احساس درد در قسمت فوقانی شکم در سمت راست می کنید، روی این ناحیه را گرم کنید. اگر درد بدتر شود یا بیش از 3 ساعت ادامه داشته باشد، به پزشکتان مراجعه کنید.
- بیمارانی که درد بیش از 6 ساعت در آنها طول کشیده باشد ممکن است بستری شوند.
- در بیمارانی که علایم شدید دارند ممکن است نیاز به جراحی برای در آوردن کیسه صفرا و سنگ های موجود در مجاری صفراوی ، وجود داشته باشد. کیسه صفرا معمولاً با روش لاپاروسکپی در آورده می شود.
- در بعضی از موارد امکان دارد سنگ شکنی با شوک ناشی از امواج توصیه شود.
داروها
برای درد و ناراحتی خفیف می توان از داروهایی مثل استامینوفن استفاده کرد.
داروهای خوراکی جهت تلاش برای حل کردن سنگ ها. این نوع داروها برای بعضی از انواع سنگ ها استفاده می شوند و طول درمان ممکن است تا دو سال نیز باشد.
فعالیت
محدودیتی برای آن وجود ندارد، تنها به هنگام حملات درد باید استراحت نمود.
رژیم غذایی
به هنگام درد، گاهی مقداری آب بنوشید، اما غذا نخورید.
در سایر زمان ها، یک رژیم کم چرب داشته باشید. خوردن غذاهای چرب می تواند باعث بروز حملات خفیف شود.
اگر اضافه وزن دارید، رژیم لاغری مناسب ولی اصولی بگیرید.
در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم سنگ کیسه صفرا را دارید.
اگر تب به 3/38 درجه سانتیگراد یا بالاتر برسد.
اگر درد بیش از 3 ساعت طول بکشد.
