گروهی از مردم هلمند در جنوب افغانستان در اعتراض به سخنان اخیر حسن روحانی در مورد زیان ایران از سدسازی در افغانستان، دست به تظاهرات زدند.
به گزارش به نقل از یورونیوز، رئیس جمهوری ایران روز دوشنبه 12 تیرماه طی سخنانی در همایش مقابله با گرد و غبار در تهران، 80 درصد منشاء گرد و غبار در ایران را ناشی از عوامل خارجی از جمله سدسازی ها در ترکیه و افغانستان و تاثیر آن یر محیط زیست برخی از استان های ایران دانست.
تظاهر کنندگان هلمند که فعالان مدنی نیز در آن شرکت داشتند، این سخنان روحانی را «مداخله آشکار» در امور داخلی افغانستان نامیدند. آنها در عین حال خواستار حل صلح آمیز اختلافات دو کشور در مورد تقسیم آب رودخانه مرزی هیرمند شدند و تاکید کردند که تقسیم آب این رودخانه باید طبق توافق نامه سال 1973 بین امیر عباس هویدا و محمد موسی شفیق نخست وزیران دو کشور باشد.
به موجب توافق نامه 1973، 850 میلیون متر مکعب آب هیرمند به ایران تعلق دارد، اما در عمل کمتر به این معاهده عمل شده و در دوران حکومت طالبان (1994 تا 2001) نیز این آب کاملا به روی ایران بسته شد. پس از طالبان دور تازه‌ای از مذاکره در این زمینه بین دو کشور آغاز شد.
قبلا نجیب الله آزاد معاون سخنگوی رئیس جمهور افغانستان در واکنش به سخنان رئیس جمهوری ایران گفته بود این حق ماست که از آب‌های کشور خودمان بهره ببریم.
حسن روحانی در همایش مقابله با گرد و غبار، از جمله از سدهای کجکی، کمال خان و سلما در افغانستان نام برد و گفت سدهای شمال و جنوب افغانستان بر محیط زیست استان های خراسان و سیستان و بلوچستان ایران تاثیرگذار است.
برخی کارشناسان محیط زیست، سدسازی ها در جنوب و شرق ترکیه بویژه نهایی شدن سد ایلیسو بر روی رود دجله که منبع آبی مهمی برای تالاب هورالعظیم است را بزرگترین ضربه زیست‌محیطی از ناحیه یک عامل خارجی برای ایران ارزیابی می کنند.
