فرهاد نظری مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی ایران درباره علت عدم ارائه پرونده میراث طبیعی از سوی ایران در اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو که در لهستان درحال برگزاری است به خبرنگار مهر گفت: پرونده ثبت جهانی ارسباران زمانی که به یونسکو فرستادیم اعلام کردند که باید تکمیل شود قرار بر این شد که مواردی را به آن اضافه و یا از آن کم کنیم به همین دلیل ثبت جهانی آن به سال بعد کشیده شد. در آن موعد مقرر ما فقط می توانستیم نظرات کارشناسی کمیته را بگیریم بنابراین بررسی جهانی شدن آن به سال بعد موکول شد.
وی ادامه داد: پرونده نوشتن درباره میراث طبیعی ایران سابقه زیادی ندارد اولین اقدام نوشتن پرونده میراث طبیعی بیابان لوت بود قبل از آن جنگل های حرا بوده است اما چون مدیریت منسجمی نداشت احتمال پذیرفته شدن آن خیلی کم بود و ایران آن پرونده را برگرداند. میراث طبیعی در حوزه پرونده نویسی و آماده کردن محوطه ها و حفاظت و پلان مدیریت مثل میراث تاریخی نیست که متولی مشخصی داشته باشد و ایران نیز در این حوزه با تجربه نبود.
نظری گفت: میراث طبیعی وسعت زیادی دارد. وسعت بیابان لوت از بسیاری از کشورهای دنیا ممکن است بزرگتر باشد و یا در جنگل های هیرکانی 17 منطقه را انتخاب کرده ایم که به عنوان پرونده زنجیره ای به یونسکو ارسال شود یعنی 17 مکان را که هر کدام در یک جایی از جنگل است را باید مستندسازی کنیم پوشش گیاهی آن مورد بررسی قرار گیرد ارزش های منحصر به فرد آن مشخص شود، سهم مردم از بهره برداری از جنگل معلوم باشد و غیره. این کارها سنگین است و چون تمرین زیادی در حوزه ثبت میراث طبیعی نداشتیم به تبع کار بزرگ و سختی است. برخی از اوقات متولی این نوع پرونده ها سازمان جنگل ها و مراتع است و یا سازمان محیط زیست. در برخی از جاها نیز هیچ کدام متولی نیستند و یا در برخی از جاها هر سه سازمان متولی هستند.
وی ادامه داد: برقراری هماهنگی و مدیریت بین آنها و اینکه جایی برای پاسخگویی به یونسکو مشخص شود کار زیادی می برد و باعث می شود که تدوین پرونده های میراث طبیعی به تاخیر بیفتد. علاوه بر اینها بهره برداری های متفاوتی از این مناطق می شود که کار را سخت تر می کند به عنوان مثال اگر می خواهیم که پرونده دماوند را ارسال کنیم می بایست وضعیت معادن آنجا روشن شود اینکه از چه ترازی به بالا دیگر نمی توانند کار کنند و یا معادنی که الان هستند چطور باید مدیریت شوند. این کارها در حوزه میراث تاریخی کمتر است. شاید یکی از دلایلی که در طول 40 سال اخیر کمتر به سوی ثبت جهانی میراث طبیعی رفته اند سنگین بودن کار تهیه پرونده آن باشد.
نظری افزود: ما ناگزیر هستیم که ظرفیت های فرهنگی و تاریخی و کشورمان را به دنیا معرفی کنیم شاید در برخی از رشته ها حرفی برای گفتن نداشته باشیم و یا کشورهای دیگر از ما جلوتر باشند اما در این حوزه ها غنی هستیم و می توانیم روی آنها مانور بیشتری بدهیم. فرهنگ و تمدن و میراث ماست که قامت ما را در عرصه جهانی بالا نگه می دارد پس باید از حداکثر ظرفیت آن استفاده و میراث طبیعی مان را حفظ و ثبت کنیم.
