هنر رایحه درمانی، استفاده از روغن های اسانسی برای حفظ سلامت فیزیکی، روانی و معنوی، روش بسیار جالبی است که تاثیرات درمانی ماساژ را چند برابر می کند. در واقع رایحه درمانی و ماساژ با روغن های معطر روشی بسیار مؤثر در کنار درمان با طب سوزنی و سایر درمان های مکمل است. هدف از ارائه مطالب زیر معرفی تمامی روغن های اسانسی نیست، بلکه این است که بیشتر روغن های دارویی پر استفاده را معرفی کنیم. در واقع بیش از 200 گیاه وجود دارند که روغن های دارویی از آنها تهیه می شود.
روغن های دارویی:( عطر)
غلظت این روغن ها بسیار زیاد است. همیشه باید آنها را با یک نوع روغن حامل ترکیب کنید؛ به گونه ای که میزان رقیق بودن آن برای ماساژ مفید باشد. تعدادی از این روغن های دارویی در برخی مواقع به تنهایی و با همان غلظت بالا استفاده می شوند؛ مثلاً وقتی می خواهیم به عنوان ضماد روی جراحت هایی نظیر نیش زنبور، بریدگی یا سوختگی ها به کار بریم. مقدار روغن دارویی موجود در یک ترکیب معمولاً بین 1 تا 3 درصد از کل ترکیب می باشد. دستور العمل ساده زیر مفید است:
1 قاشق چایخوری روغن حامل (5 سی سی) با 102 قطره روغن دارویی خالص مخلوط شود.
1 قاشق مرباخوری روغن حامل (10 سی سی) با 403 قطره روغن دارویی خالص مخلوط شود.
1 قاشق غذاخوری روغن حامل (15 سی سی) با 5 قطره روغن دارویی خالص مخلوط شود.
برای ماساژ کل بدن به 20 سی سی روغن نیاز است که می توان به آن 6 تا 8 قطره روغن دارویی خالص اضافه کرد.
* روغن های دارویی را همیشه باید در بطری های شیشه ای تیره رنگ و دور از نور نگهداری کرد ( نور خورشید آنها را فاسد می کند).
* اگر بطری شیشه ای کهربایی حاوی روغن دارویی خالص را در جای سرد نگهداری کنید، تاریخ مصرف آن 2-3 سال خواهد بود.
* روغن های دارویی که از مرکبات تهیه می شوند ( مثل لیمو)، کوتاه ترین تاریخ مصرف را دارند.
* وقتی روغن های دارویی با روغن حامل رقیق می شوند، باید در طول چند ماه مصرف شوند اگر نه فاسد خواهند شد.
* تهیه روغن های دارویی خالص بسیار حائز اهمیت است. روغن های قلابی و ترکیبی ممکن است عوارض جانبی خطرناک و ناخوشایندی داشته باشند. گاهی اوقات روغن های دارویی را با الکل، مواد مصنوعی یا روغن های دارویی ارزان تر ترکیب می کنند!
ماساژ درمانی با روغن های دارویی
این روش بسیار قوی و اثرگذار است. مولکول های ریز روغن دارویی به راحتی جذب پوست می شود و در نتیجه به لنف و جریان خون نفوذ می کند. همانطور که ذکر شد، نیم تا یکساعت ماساژ با این روغن ها قبل از انجام طب سوزنی نتیجه کار را چندین برابر افزایش می دهد. علاوه بر ماساژ می توان از استنشاق (بخور)، انواع استحمام، شستشو و استحمام با حرارت بالا، دوش، سونا، کمپرس و...نیز بهره برد.
روغن های معطر
* روغن ترنج
ضد افسردگی و دلشوره، ضد عفونی کننده ( نفخ، بی اشتهایی)، متعادل کننده، شاداب کننده
روغن بابونه معطر رومی
خواص متعادل کننده، رفع کننده قرمزی و برطرف کننده التهاب، تسکین دهنده. این روغن به ویژه برای نوزادان و افراد حساس برای درمان کمکی آسم، قولنج، عفونت و مشکلات پوستی بدخلقی و عصبانیت مناسب است. حاوی ماده ضد التهاب آزولین می باشد، برای برطرف کردن کولیت ( التهاب روده) گاستریت ( التهاب معده) و درماتیت ( التهاب پوست) بسیار نافع است. اثر تسکین دهنده آن روی اعصاب زبانزد همگان است و به رفع دلشوره کمک می کند ( چای بابونه برای بی خوابی و افسردگی بسیار عالی است). خاصیت تسکین دهندگی درد را دارد ( درد کمر- گوش- سردرد- درد دندان و...) برای رفع اختلالات پریودی در خانم ها بسیار مفید است ( قاعدگی دردناک، یائسگی، ازدیاد خون قاعدگی، سندرم پیش از قاعدگی) روغن بابونه مقدار هورمون ها را متعادل کرده، درد هنگام خونروش را برطرف می کند و سیکل قاعدگی را تنظیم می کند. این روغن معطر می تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند و خاصیت بیگانه خواری گلبول های سفید را افزایش دهد. هیچ مورد منع مصرفی ندارد.
روغن سرو:
قابض و مانع ترشح، کم کننده مایعات و احیا کننده سلامتی، برای کم کردن ورم، باد بدن، درمان شب ادراری اگر به آرامی روی پوست نوازش شود، می تواند واریس را درمان کند!
روغن اکالیپتوس
برای بخور و ماساژ سینه ( جهت رفع اختلالات تنفسی نظیر آسم و سرماخوردگی و سرفه و سینوزیت و عفونت گلو) فوق العاده مناسب است. مسکن دردهای ناشی از التهاب مفاصل، دردهای ماهیچه ای و روماتیسمی بوده و برای تحریک مغز و قدرت تمرکز مفید است.
تذکر: برای کودکان و نوزادان استفاده نشود.
روغن کندر:
خلط آور، نشاط آور، شفابخش و جوان کننده و کاهش دلشوره، اضطراب و آسیب های روحی گذشته.
روغن گل شمعدانی:
برطرف کننده دلشوره و اضطراب است، حالت های عصبی، مشکلات قاعدگی را برطرف می کند و دفع کننده سموم می باشد.
روغن گل یاس ( جاسمین):
به نام پادشاه روغن های معطر معروف بوده و از آنجایی که گرانقیمت است، نوع تقلبی آن در بازار به وفور دیده می شود.
* در درمان افسردگی مفید است. احساس خوش بینی و اعتماد به نفس در فرد ایجاد می کند، برای رفع خونسردی و بی تفاوتی نیز مناسب است. هنگام زایمان در عین افزایش انقباض، درد را کاهش می دهد و پس از زایمان سبب افزایش شیر مادر می شود. برای تقویت قوای جنسی در مردان و زنان، همچنین برای برطرف کردن ترک های پوست هم مفید است و خاصیت ارتجاعی پوست را افزایش می دهد.
روغن اسطوخودوس (لاواندو)
* رایحه خوشبوی این روغن درمان عالی برای رفع افسردگی، اضطراب و بی خوابی است.
* برای درمان فشار خون بالا، درد کمر، التهاب مفاصل، روماتیسم، رگ به رگ شدگی و گرفتگی ماهیچه های گردن مناسب می باشد. همچنین برای بیماری های پوستی کبودی، اگزما، آکنه، پسوریازیس... مفید است.
روغن لیمو (لیمون):
* برای درمان حالت اسیدی معده توصیه می شود. سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند و انرژی را به بدن باز می گرداند. همچنین به درمان پوست و موی چرب، زگیل و... کمک می کند.
* خاصیت قلیایی دارد، ضد عفونی کننده است و دستگاه گردش خون را تحریک و خون را رقیق می کند. ( همراه با روغن سرو برای واریس مناسب است)- ماساژ به آرامی باشد.
احتیاط: پس از درمان با این روغن محل درمان تا مدتی نباید در معرض نور شدید آفتاب قرار گیرد.
روغن بهار نارنج
* یکی از موثرترین داروهای ضد افسردگی است و برای رفع انواع مشکلات عصبی مفید می باشد.
* دلشوره، غش و شوک را بر طرف می سازد. ( برای معتادان هم مفید است).
* برای قولنج عصبی، سوء هاضمه عصبی و کولیت روده نیز مناسب می باشد.
* با مصرف این روغن از شکاف و ترک خوردن پوست جلوگیری می شود.
* تقویت کننده قوای جنسی بوده و برای سرد مزاجان مفید است.
روغن نعناع
* روی دستگاه گوارش تاثیر بسیاری دارد و به رفع حالت تهوع و اسهال و یبوست کمک می کند. اسپاسم و درد معده و روده را نیز برطرف می کند.
* درمان و تسکین انواع سردردها و میگرن ( به خصوص وقتی علت آن گرسنگی باشد) است.
* دردهای ماهیچه ای، نورالوژی ( درد عصب) و روماتیسم را کاهش می دهد.
* ذهن و فکر را تحریک می کند، در نتیجه خستگی فکر را از بین می رود و فکر باز می شود.
* روغن نعناع آفتاب سوختگی و التهاب را مرتفع ساخته و نیز می تواند منافذ بسته شده پوست و آکنه و پوست چرب را درمان کند.
احتیاط: آن را از داروهای هومیوپاتی دور نگه دارید. برای کودکان و نوزادان و دوران شیردهی مناسب نیست.
روغن گل رز ( رزاسه)
رایحه های دل انگیز تاثیر عمیقی روی احساسات می گذارد، به طوری که قلب پر از عشق و دوست داشتن می شود! همچنین احساساتی مثل غم و اندوه، افسردگی، حسادت، تنفر و... را کاهش می دهد. برای تنظیم سیکل قاعدگی خانم ها، پاکسازی و تقویت رحم و داروی سودمندی برای یائسگی و سندرم پیش از قاعدگی (PMS) است. سبب کاهش سیاهرگ های ظریف می شود و برای افزایش میل جنسی در خانم ها و آقایان مناسب است.
روغن رزماری:
برای رفع دردهای ماهیچه ای آرتریت ( التهاب مفاصل)- نقرس، روماتیسم و گرفتگی ماهیچه ها مناسب می باشد. برای یبوست، نفخ معده، چاقی و سلولیت، مشکلات کبدی، رشد و تقویت موها مفید است و شوره سر را از بین می برد.
احتیاط: برای افراد مبتلا به صرع و در دوران بارداری استفاده نشود.
روغن کنجد:
رنگ آن طلایی یا زیتونی است و طعم مطبوع کنجد را دارد و حاوی آنتی اکسیدان طبیعی و سرشار از ویتامین E است و از سرطان پیشگیری می کند. همچنین برای قلب و مغز و بهبود عرق سوز مفید است و ماساژ آن موجب درخشندگی و نرم شدن پوست می شود. اگر در طبخ غذا طعم کنجد را دوست ندارید می توانید قبل از استفاده چند دقیقه آن را گرم کنید.
روغن زیره:
طبق تجربه شخصی هر زمان که برای ماساژ موضع مبتلا به سلولیت از این روغن استفاده و بلافاصله برای بیمار طب سوزنی انجام شود، سلولیت درجه 2 و 3 ( به خصوص در پهلوی ران ها و باسن) که بسیار سفت و سخت بوده به تدریج نرم و شل می شود و پس از جلسات متوالی- بدون نیاز به جراحی- تاثیرات درمانی چشمیگری به دست می آید. روغن زیره برای کسانی که رسوب بلغم در معده دارند و غذای شان درست هضم نمی شود، برای افراد چاق، برای نفخ شکم، تقویت معده و لاغری ملایم بسیار مفید است. گرم کننده بدن و دستگاه گوارش است. ماساژ موضعی روی شکم برای کسانی که سوء هاضمه دارند ( بعد از غذا با حرکات نوازشی ملایم) مفید می باشد.
روغن سیاهدانه:
روغنی است با طبیعت گرم و خشک و به رنگ سبز تیره تا قرمز. به سالار روغن ها مشهور است و پیامبر به آن حب البرکت می گفتند. ضد حساسیت فصلی و برای سینوزیت بسیار مفید است، برای دردهای بدن، گرفتگی های ماهیچه ای، ازدیاد قوه باء، درد زانو، محکم کردن ریشه مو، شفاف و نرم کردن موی سر و جلوگیری از ریزش مو مناسب می باشد.
سایر روغن ها:
روغن های معطر دیگری که قابل استفاده و در دسترس هستند و شما می توانید از خواص معجزه آسای آنها استفاده کنید، عبارتند از: بنفشه، رازیانه، گل سرخ، جوانه گندم، آویشن، سداب، شاهدانه، بذر کتان، فندق، زنجبیل، دارچین، مرزه، روغن سقز و روغن خشخاش. روغن مرکب ( شامل سقز، زنجبیل و خشخاس) برای مفاصل عالی است.
منبع: دنیای سلامت( شماره 61)
ae
