پیامبر اکرم (ص) آیةالکرسی را با عظمتترین و سید آیات قرآن کریم دانستهاند. ائمه معصومین: به تلاوت آن در زمانها و مکانهای گوناگون سفارش کردهاند و آن را چون تابلوی زیبایی که همواره فراروی انسان است، قرار دادهاند.
با اندکی دقت و آشنایی نسبت به فضیلت، خاصیت، آثار فراوان، گسترده و متنوع این آیهی شریفه؛ احساس شوق و رغبت در انسان زنده میشود و مصمم میگردد تا هرچه بیشتر از برکت و فضیلت آن بهرهمند شود. آیةالکرسی در بردارندهی آثار مؤثر، مشکل گشا، اعجاز آفرین و فوق العادهای است که همچون چراغی پر فروغ در مسیری تاریک و ناآشنا ما را از بیراهه به راه میکشاند و در سعادت و حلّ مشکلات روحی، معنوی، دنیوی، اخروی، کلی و جزیی نقش شگفتآوری دارد. پس چرا با آن دیر آشنا و مأنوس گشتهایم؟!
آیةالکرسی نام یک آیه
آیةالکرسی آیه 255 بقره است که با ﴿الله لا إله إلاّ هوالحیّ القیّوم﴾ آغاز و با ﴿هو العلی العظیم﴾ پایان مییابد. براساس روایات دو آیهی بعد از آن جزء آیةالکرسی نمیباشد، هرچند به خواندن آنها همراه آیةالکرسی تأکید و سفارش شده است.
فضیلت و عظمت آیةالکرسی
پیامبر اکرم (ص) از ابیبن کعب سؤال فرمودند: کدام آیه در کتاب خدا بزرگوارتر و شریفتر است؟ عرض کرد: ﴿الله لا إله إلاّ هوالحیّ القیّوم...﴾؛ پیامبر9 دست بر سینهی او زد و فرمود: دانش بر تو گوارا باد...([1])
حضرت علی7 فرمودند: اگر از آثار معنوی این آیهی شریفه آگاه بودید، در هیچ حال آن را ترک نمیکردید.([2])
تلاوت آیةالکرسی
1. خواندن آیةالکرسی در هر شب؛ امام علی7 فرمودند: بر مسلمان لازم است که شب را به پایان نیاورد، مگر آنکه آیةالکرسی را بخواند و اگر میدانستید که آیةالکرسی چیست، هرگز آن را رها نمیکردید؛ سپس فرمود: من هر شب آن را میخواندم و هرگز آن را ترک نکردم؛ سپس فرمودند: هر شب در سه وقت آیةالکرسی را میخوانم.([3])
2. وقت خوابیدن؛ حضرت علی7 فرمود: پیامبر9 مرا خواست و فرمود: آنگاه که به بستر خواب رفتی بسیار استغفار کن و صلوات بفرست و سورهی توحید را زیاد بخوان و بر تو لازم است "آیةالکرسی" را بخوانی؛ پس برای هر حرف آن هزار برکت و هزار رحمت است.([4])
3. هنگام وضو گرفتن؛ امام باقر علیه السلام فرمود: هر کس هنگام وضو گرفتن، آیةالکرسی بخواند، خداوند ثواب چهل سال عبادت به وی عطا کند، مقام او را چهل درجه بالا میبرد و ....([5])
4. در تعقیب نماز واجب؛ پیامبر اکرم (ص) به حضرت علی7 فرمود: به تلاوت "آیةالکرسی" در پی نمازهای واجب مواظبت داشته باش زیرا تنها پیامبران، صدیقان و شهیدان، بدان مواظبت میکنند.([6])
5 . در حال سجده؛ امام صادق علیه السلام میفرماید: کسی که در حال سجده "آیةالکرسی" بخواند، هیچگاه داخل آتش جهنّم نخواهد شد.([7])
6 . قبل از برآمدن خورشید؛ از حضرت علی7 نقل شده است: هر کس قبل از طلوع خورشید، یازده مرتبه سورهی "قل هو الله احد"، "إنا أنزلناه" و "آیةالکرسی" بخواند، خداوند مالش را از هر زیان و خطری حفظ میکند.([8])
7. قرائت در روز جمعه؛ امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس "آیةالکرسی" را در روز جمعه قرائت کند، همهی فرشتگان مقرّب و پیامبران مرسل برای او دعا میکنند.([9])
8 . جهت برآورده شدن حاجت؛ پیامبر اکرم (ص) به حضرت علی7 فرمودند: آنگاه که از منزل خارج شدی "آیةالکرسی" را تلاوت کن، زیرا موجب برآورده شدن حاجت میگردد.([10])
9. مایهی برکت سفر؛ امام صادق علیه السلام میفرماید: هر زمان سفر کنی با میمنت است؛ به شرط این که قبل از آن، صدقه بدهی و "آیةالکرسی" بخوانی.([11])
امام کاظم علیه السلام فرمود: هرکس میخواهد سفر کند، به طرف در بایستد و سه مرتبه "آیةالکرسی" را به طرف راست و چپ و مقابل خود بخواند که این موجب حفظ و دفع بدیها و پریشانی میشود.([12])
10. هنگام سوار شدن بر مرکب؛ [اعم از حیوان یا هر وسیلهی دیگر]؛ هر کس هنگام سوار شدن بر مرکب، "آیةالکرسی" بخواند و بگوید: واغفرلی ذنوبی لایغفر الذنوب إلاّ أنت خداوند به فرشتگان میفرماید: بنده میداند که تنها آمرزندهی گناهان، من هستم؛ شماگواه باشید که او را آمرزیدم.([13])
11 . دورساختن شیطان؛ از پیامبراکرم (ص) نقل شده است: درخانه "آیةالکرسی" بخوانید؛ در این صورت شیطان بهشما نزدیک نمیشود.([14])
12. شفای مریض؛ پیامبر اکرم (ص) در این باره میفرماید: بر بالین مریض و بر میّت، "آیةالکرسی" بخوانید.([15])
13. هدیه کردن ثواب آن به مردگان؛ از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است: هرگاه کسی "آیةالکرسی" را بخواند و بر اهل قبور هدیه کند، خداوند از هر حرف آن، ملکی میآفریند که تا قیامت برای آن شخص تسبیح میکند.([16])
14. پس از تولد فرزند؛ پیامبر9 سفارش فرمودند: هرگاه خداوند فرزندی به شما عنایت کرد، به گوش راست او اذان و به گوش چپش، اقامه بگویید و نیز همراه اذان، فاتحة الکتاب، اخلاص، "آیةالکرسی"، فلق، ناس و آخر سورهی حشر را بخوانید.([17])
15. دفع چشم زخم؛ از امام رضا علیه السلام نقل شده است: تأثیر چشم، درست است، لذا برای دفع آن، در ورقهای حمد، اخلاص، فلق، ناس و "آیةالکرسی" را بنویس و همراه داشته باش.([18])
یادآوری:
آنچه در این نوشتار آمد، تنها گوشهای از فضایل و آثار مربوط به آیةالکرسی بود. مطالب دیگری در باب عظمت آیةالکرسی و تلاوت و موارد به کار بستن آن وجود دارد که علاقهمندان میتوانند با مراجعه به منابع روایی از اسرار بیکران این آیهی قرآن کریم آگاهی و بهره جویند.
قرآن، ای آیهی رحمت، تو را دوست داریم؛ ما را به طریق "هدی للمتقین" رهنمون باش!
