پرسمان : حجاب و قرآن

مگر خداوند در قرآن نفرموده که زن ها در انتخاب حجاب آزاد هستند، پس چرا چادر را به دختران جوان تحمی ل می کنند؟

در هی چ ی ک از ایات قرآن نی امده که زن ها در نوع و مقدار پوشش بدن (حجاب) آزاد هستند، بلکه آنچه در قرآن آمده، واجب بودن حفظ پوشش(حجاب) برای زنان است، اما اینکه این پوشش حتماً باید با چادر صورت گی رد، ایه ای به صراحت نداری م. آنچه در احکام دی نی بی ان شده ، مقدار پوشش زنان و اصل حجاب است، اما این که این پوشش حتما باید با چادر صورت گی رد ، چی زی نی امده است و تنها به بهتر بودن استفاده از چادر برای حجاب اشاره شده است. خانم ها باید تمامی بدن خود به غی ر از گردی صورت و دست ها تا مچ را بپوشانند, (خواه پوشش باچادر باشد ی ا با مانتو), ولی پوشی دن چادر بهتر است و از لباس هایی که توجه نامحرم را جلب کند (مثلاً برجستگی ها را نمودار کند) باید اجتناب شود.[1] ی ک ایه در قرآن آمده که برخی از مفسران از آن معنای پوشش با چادر را برداشت کرده اند. قرآن مجی د خطاب به پی امبر فرموده: «به زنان و دختران خود و زنان مؤمن بگو که: خوی شتن را با جلباب بپوشند که این کار برای اینکه به عفت شناخته شوند و از تعرض محفوظ بمانند، برای آنان بهتر است»[2] بعضی از مفسّران ، جلباب را پوششی فراگی ر معنا کرده اند که از بالای سر تا پایی ن پا را می پوشاند و چی زی در حدود اندازه چادر است.[3] البته دی دگاه دی گر ، جلباب را پوشش تا زانو[4] و دی دگاه سوم ، جلباب را مقنعه می داند[5] بر اساس دی دگاه اوّل می توان گفت: قرآن از چادر ی ا چی زی مانند آن که تمام بدن را بپوشاند، سخن گفته است. علاوه بر این:درباره پوشش حضرت فاطمه(س) هنگام خروج از منزل و رفتن به مسجد برای دفاع از فدک، همی ن پوشش نقل شده است. حضرت فاطمه(س) مقنعه خوی ش را بر سر و جلباب بر تن کرد[6]؛ ی عنی پوششی که تمام تن را از سر تا قدم فرا می گرفته است. علاوه بر این، عقل نی ز بر برتر بودن چادر، حکم می کند، چون اندام بدن با چادر بهتر محفوظ می ماند. به همی ن خاطر فقها به برتر بودن چادر برای حفظ حجاب حکم کرده اند ، نه اینکه فقط آن واجب باشد. پوشش کامل با مانتو و روسری نی ز می تواند مورد استفاده قرار گی رد، ولی حجاب برتر نی ست، زی را هر چند با مانتو وروسری پوشش صورت می گی رد، ولی باز حجم بدن مشخص است و با مقایسه با چادر، قطعاً چادر برتری دارد. آنچه مهم است، مراقبت زن از خود و حجاب و عفت خوی ش به جهت ایجاد جامعة سالم است. آنچه که بهتر بتواند این هدف را تأمی ن کند، برتر است، در عی ن حال در صورت لزوم باید با حفظ عفت و حجاب، زن نقش اجتماعی خود را ایفا کند. برای روشن شدن فلسفه حجاب زن و راز تفاوت آن با پوشش مردان، توجه به مطالب ذی ل لازم است:

1. توجه به رابطه پوشش با فرهنگ دی نی بر اساس فرهنگ اسلامی، انسان موجودی است که برای رسی دن به کمال و معنوی ت خلق گردی ده است. اسلام با تنظی م و تعدی ل غرایز به وی ژه غری زه جنسی و توجه به هر ی ک از آن ها در حدّ نی از طبی عی، سبب شکوفایی همه استعدادهای انسان شده و او را به سوی کمال سوق داده است. پوشش مناسب برای زن و مرد عامل مهمی در تعدی ل و تنظی م این غری زه است.

2. توجه به ساختار فی زی ولوژی انسان نوع پوشش زن و تفاوت آن با لباس مرد رابطه ای مستقی م با تفاوت های جسمی و روحی زن و مرد دارد. در تحقی قات علمی در مورد فی زی ولوژی و نی ز روان شناسی زن و مرد ثابت شده که مردان نسبت به محرّک های چشمیِ شهوت انگی ز حساس ترند و چون تأثی ر حس بی نایی زی ادتر است و چشم از فاصله دور و می دان وسی عی قادر به دی دن است، از سوی دی گر ترشّح هورمون ها در مرد صورتی ی کنواخت و بدون انقطاع دارد، مردان به صورتی گسترده تحت تأثی ر محرّک های شهوانی قرار می گی رند اما زنان نسبت به حس لمس و درد حساس ترند و به محرّک های حسی پاسخ می دهند. حس لامسه بروز زی ادی ندارد و فعالی تش محدود به تماس نزدی ک است. از این گذشته چون هورمون های جنسی زن به صورت دوره ای ترشح می شوند و به طور متفاوت عمل می کنند، تأثی ر محرّک های شهوانی بر زن صورتی بسی ار محدود دارد و نسبت به مردان بسی ار کمتر است. با توجه به مطالب فوق می توان گفت: حجاب در اسلام از ی ک مسئله کلّی و اساسی ری شه گرفته است. اسلام می خواهد انواع التذاذهای جنسی (چه بصری و لمسی و چه نوع دی گر) به محی ط خانواده و در چارچوب شرع و قانون اختصاص ی ابد و اجتماع تنها برای کار و فعالی ت باشد، بر خلاف سی ستم غربی که حضور در جامعه را با لذت جوی ی جنسی به هم می آمی زد و تعدی ل و تنظی م امور جنسی را به هم می ری زد. اسلام قائل به تفکی ک می ان این دو محی ط است و برای تأمی ن این هدف، پوشش و حجاب را توصی ه نموده است، زی را بی بند و باری در پوشش به معنای عدم ضابطه در تحری ک غری زه و عدم محدودی ت در رابطه جنسی است که آثار شوم آن بر کسی پوشی ده نی ست.

ج) آثار و فواید رعایت حجاب و پوشش دی نی

1. بهداشت روانی اجتماع و کاهش هی جان ها و التهاب جنسی که سبب کاهش عطش سی ری ناپذی ری شهوت است

2. تحکی م روابط خانوادگی و برقراری صمی می ت کامل زوجی ن. با رواج بی حجابی و جلوه گری زن، جوانان مجرد، ازدواج را نوعی محدودی ت و پایان آزادی های جنسی خود تلقّی می کنند وافراد متأهل هر روز در مقایسه ای خطرناک می ان آن چه دارند و ندارند، قرار می گی رند. این مقایسه ها، آتش هوس را دامن زده و ری شه زندگی را می سوزاند. در محی طی که حجاب است و شرایط دی گر اسلامی رعایت می شود دو همسر تعلق به ی کدی گر دارند و احساسات و عشق و عواطفشان مخصوص ی کدی گر است، ولی در بازار آزاد برهنگی و بی حجابی که عملاً زنان به صورت کالای مشترک (لااقل در مرحله غی ر آمی زش جنسی ) در آمده اند دی گر قداست پی مان زناشوی ی مفهومی نمی تواند داشته باشد. بنابراین ، دی ن مقدس اسلام برای حفظ حرمت زن و حراست از آلودگی اجتماع و جلوگی ری از شعله ورشدن غری زة جنسی ، رعایت حجاب را برای زنان لازم دانسته است

3. استواری اجتماعی و استی فای نی روی کار و فعالی ت دختر و پسری که در محی ط کار و دانشگاه تحری ک شهوانی شوند، از تمرکز و کارایی آن ها کاسته می شود و حکومت شهوت بر اجتماع سبب هدر رفتن نی روی فکری و کاری است

4. بالارفتن ارزش واقعی زن و جبران ضعف جسمانی او حی ا، عفاف و حجاب زن می تواند در نقش عاطفی او و تأثی رگذاری بر مرد مؤثر باشد. لباس زن سبب تقوی ت تخی ل و عشق در مرد است و حری م نگه داشتن ی کی از وسائل مرموز برای حفظ مقام و موقعی ت زن در برابر مرد است. اسلام می خواهد زن کرامت داشته باشد و وقتی درجامعه حضور پی دا می کند به عنوان ی ک انسان ظاهر شود نه به عنوان جنس مخالف مرد. زن و مرد در درجه اول هر دو انسانند و هر دو باید در محی ط اجتماع و در برخورد با ی کدی گر به گونه ای ظاهر شوند که مایة آلودگی و ناپاکی جامعه نشوند. زن مسلمان، تجسم حرمت و عفت در جامعه است، حفظ پوشش و داشتن حجاب به نوعی احترام گذاردن به زن و محفوظ نگه داشتن وی از نگاه های شهوانی و حی وانی است. اسلام حجاب را برای محدودی ت و حبس زن نی اورده، بلکه برای مصونی ت او توصی ه کرده است، زی را اسلام راضی به حبس، رکود و سرکوبی استعدادهای زن نی ست، بلکه با رعایت عفاف و حفظ حری م، اجازه حضور زن را در اجتماع داده امّا از سوء استفاده شهوانی و تجاری منع کرده است. در واقع حجاب موجب محدودی ت مردان هرزه می باشد که در صدد کام جوی ی های آزاد و بی حد و حصر هستند و مصونی ت زنان از دست این گروه از مردان منظور است. علاوه بر مطالب فوق، استاد مطهری در بی ان اینکه چرا حجاب به زنان اختصاص ی افته می گوی د: اما علت اینکه در اسلام دستور پوشش، اختصاص به زنان ی افته، این است که می ل به خود نمایی و خودآرایی مخصوص زنان است. از نظر تصاحب قلب ها و دل ها مرد شکار است و زن شکارچی، همچنان که از نظر تصاحب جسم و تن، زن شکار است و مرد شکارچی. می ل زن به خود آرایی از حس شکارچی گری او ناشی می شود. در هی چ جای دنی ا سابقه ندارد که مردان لباس های بدن نما و آرایش های تحری ک کننده به کار برند. این زن است که به حکم طبی عت خاص خود می خواهد دلبری کند و مرد را دلباخته و در دام علاقه خود اسی ر سازد. بنابراین، انحراف تبرّج و برهنگی، از انحراف های مخصوص زنان است و دستور پوشش هم برای آنان مقرر گردی ده است [7]» به عبارت دی گر: جاذبه و کشش جنسی و زی بایی خاص زنانه و تحری ک پذی ری جنس مردانه، ی کی از علت های این حکم است. توصی ه و دستور الهی به پوشش و حجاب برای زنان، به منظور ایجاد محدودی ت و محرومی ت و چی زهایی از این قبی ل که تنها فری ب شی طانی اند نمی باشد، بلکه در واقع برای آگاهی دادن به گوهر ارزشمند در وجود زنان است که باید از آن مراقبت شده و حفظ شود و به تاراج نرود. این کاملاً معقول است که هر چی زی ارزشمندتر باشد، مراقبت و محافظت بی شتری را می طلبد تا از دست راهزنان در امان باشد و به شکل ی ک ابزار برای مطامع سودپرستان در نی اید. به ی اد داشته باشی م که غری زه جنسی، نی رومند و عمی ق است. هر چه بی شتر اطاعت شود، سرکش تر می گردد، همچون آتش که هر چه به آن بی شتر هی زم بدهند، شعله ورتر می شود، و شهوت خود را به صورت ی ک عطش روحی و خواست اشباع نشدنی در می آورد.[8] و وضعی ت جهان معاصر و کشانده شدن عده ای به همجنس بازی نشانه آشکاری از این حالت است. بنابراین رعایت نکردن پوشش اسلامی توسط زنان نه تنها از بی ن رفتن حساسی ت مردان را به دنبال ندارد، بلکه موجب طغی ان غری زه جنسی آنان نی ز می گردد و چه بسا پس از مدتی باعث دلزدگی و بی معنایی آن خواهد شد. جهت مطالعه بی شتر به کتاب فلسفه حجاب ، استاد مطهری مراجعه فرمائی د.