گیلاس، درختی دارد بزرگ که بلندی آن تا بیست متر می رسد. رنگ پوست تنه درخت تیره و پوست شاخه های جوان آن صاف است. ابتدا به رنگ سبز و بعد قهوه ای و سرخ براق می شود. میوه آن سفت، کروی، کوچک و به قطر یک سانتی متر، کمی سرخ یا سیاه و براق و مزه اش ترش و شیرین است. هسته میان میوه تخم مرغی است و دارای پوستی سخت و مغز آن به اندازه تخم گشنیز می باشد.
قسمت دارویی گیلاس میوه گیاه است.
خواص درمانی و موارد مصرف
- هر روز قبل از هر غذا آن را بخورید؛ خشونت حلق و ریه را برطرف می سازد.
- برای درمان حبس البول یا بندآمدگی ادرار نوزاد، تازه آن را فشرده و به مقدار نصف استکان آب آن را بگیرید. بعد آن را صاف کرده و سه بار در روز به طفل بخورانید.
- آن را له کنید و روی پیشانی بگذارید. درد نیمه سر یا میگرن را درمان می کند.
- اگر شب ها به پشت چشم ضماد کنید، برای تقویت بینایی مفید است. اگر شب ها روی صورت ضماد کنید و مدتی بماند رنگ پوست را روشن می کند.
خواص درمانی دم گیلاس
- سی گرم از آن را در یک لیتر آب به مدت دوازده ساعت بخیسانید. بعد ده دقیقه بجوشانید و آب صاف کرده آن را در طول روز بنوشید. مدر است و مجرای ادرار را شستشو می دهد؛ قولنج، عفونت کلیه، انسداد کبد و حبس البول یا بند آمدگی ادرار را درمان می کند. ورم داخل مجرای ادرار را می نشاند؛ زکام را برطرف می سازد، بدن را لاغر می کند؛ روماتیسم و زردی یا یرقان را درمان می کند.
- سی گرم از آن را در یک لیتر آب سرد بجوشانید بعد آب آن را تا گرم است روی پنجاه گرم گیلاس مغشر شده بریزید و بیست دقیقه دم کنید. سپس آب آن را مجددا صاف کنید و در طول روز به مرور بنوشید. برونشیت و دیفتری یا خناق را درمان می کند.
- آن را با کاکل ذرت به اندازه مساوی مثل چای دم کنید و آبش را صاف کرده و بنوشید. سوزش ادرار را برطرف می سازد.
خواص درمانی برگ درخت گیلاس
بیست روز تا سی گرم از آن را در یک لیتر شیر گرم بریزید و بیست دقیقه دم کنید. بعد آب صاف کرده آن را شیرین کنید و روزی سه فنجان از آن را در طول روز به تدریج بنوشید. یبوست معده را برطرف می سازد.
ارزش غذایی گیلاس در 100 گرم
انرژی: 104 کیلوکالری
چربی: 1/4 گرم
پروتیین :1/7 گرم
کربوهیدرات: 24/01 گرم
فیبرغذایی: 3/3 گرم
سدیم: 0
پتاسیم :325 میلی گرم
کلسیم :22 میلی گرم
فسفر: 28 میلی گرم
آهن: 1 میلی گرم
ویتامین: «آ» 30 واحد
ویتامین :«ث» 10 میلی گرم
ویتامین :«ب6» 0/05 میلی گرم
منبع: ماهنامه تغذیه و سلامتی شماره 84