همه ما لبو خورده ایم و در روزهای سرد زمستانی از مزه خوشایند آن لذت برده ایم . این خوراکی خوشمزه همان چغندر پخته است که قند دارد و مزه شیرین ودوست داشتنی آن هم به همین علت است . این ماده غذاییدارای خواص مفید بسیاری است و سرشار از عناصر و مواد معدنی ارزشمندی برای بدن است . درباره چغندر قند و خواص شگفت انگیز آن در زیرمی خوانید:
دانشمندان چغندر قند را با نام Beta vulgaris می شناسند و انگلیسی زبان ها به آن Beets می گویند . چغندر گیاهی است که بشر با آن آشنایی دیرینه دارد و شواهد نشان می دهد که در حدود چهار قرن پیش از میلاد هم مردم با خواص درمانی آن آشنا بوده اند. چغندر در ابتدا در ناحیه مدیترانه و شرق اروپا وجود داشته ، ولی در حال حاضر در بیشتر نقاط دنیا کشت می شود.
شاید خیلی از ما ندانیم ، ولی چغندر چند نوع دارد که عمده آنها یکی چغندر معمولی است که به رنگ بنفش تیره یا قرمز رنگ است و دیگری چغندر قند که رنگ زدر روشن است ودر سراسر دنیا از آن برای استخراج شکر استفاده می کنند.
این گیاه مفید دارای برگ های پهن ودرشت و گلوله مانند یا مخروطی شکل است . ریشه کلفت چغندر ، مواد غذایی به خصوص ساکاروز را در خود ذخیره می کند.
در واقع برگ های بزرگ چغندر در روز در مقابل نورآفتاب ساکاروز می سازند و در شب آن را به ریشه می دهند. چیزی که ما به عنوان لبو می شناسیم ، ریشه چغندر است .
خواص چغندر
چغندر دارای ویتامین هایی چون A ، B6 و C است و عناصر کلسیم ، منیزیم ، فسفر ، آهن ، روی ، پتاسیم و مس را نیز در خود دارد. چغندر دارای مقادیر قابل توجهی فولات نیز هست . مصرف اسید فولیک در دوران بارداری مفید است . البته خوردن مکمل های اسید فولیک برای اکثر مادران باردار ضروری است و خوردن چغندر نمی تواند جای مکمل اسید فولیک را بگیرد. درباره مصرف مکمل ها نیز حتما با پزشک مشورت کنید.
چغندر به عنوان یک ملین عمل می کند و برای برطرف کردن یبوست مفید است . همچنین به خاطر داشتن قند و مواد معدنی ، بسیار مقوی می باشد.
البته مصرف زیاد چغندر برای برخی افراد نیز مموع است . کسانی که دیابت دارند و قند خونشان بالاست ، نباید به مقدار زیاد ، چغندر خام یا لبو بخورند. همچنین برخی کودکان با خوردن چغندر واکنش های حساسیتی از خود نشان می دهند. در ضمن کسانی که دچار سوء هاضمه هستند نیز نباید در خوردن چغندر افراط کنند.
خوردن این گیاه به خاطر داشتن مقادیر زیادی آنتی اکسیدان، در تسکین درد مفاصل و نقرس مفید خواهد بود.
این گیاه دارای آهن است ، پس به کسانی که دچار کم خونی هستند و برای برطرف کردن این مشکل دارو مصرف می کنند کمک خواهد کرد. به خاطر داشته باشید که هرگز گیاهان یا میوه هایی که خواص این چنین دارند را با داروها جایگزین نکنید و مطابق دستور پزشک ، داروهایتان را مرتب مصرف کنید. این غذاها کمک کننده هستند ، ولی در اکثر اوقات نمی توانند جای داروها را بگیرند.
شیره چغندر هم از دیرباز مورد استفاده قرار می گرفته است . این ماده نوشیدنی بسیار مناسبی است که به جذب آهن و تولید گلبول های قرمز کمک می کنید . به علاوه شیره چغندر توانایی سیستم ایمنی بدن را نیز افزایش می دهد. این گیاه مفید دارای کلسیم نیز می باشد ، بنابراین خوردن آن به حفظ استحکام استخوان ها کمک می کند.
برخی از ترکیبات موجود در 100 گرم چغندر پخته در آب نمک
انرژی : 46 کیلوکالری
آب : 82/4 گرم
پروتئین : 2/3 گرم
کربوهیدارت: 9/5 گرم
فیبر : 2/3 گرم
قند کل : 8/79 گرم
چربی کل : 0/1 گرم
کلسترول : صفر
ویتامین A: 4/5 میکرو گرم
معادل کاروتن : 27 میکرو گرم
ویتامین D: صفر
ویتامین E: صفر
ریبوفلاوین :0/01 میلی گرم
ویتامین B6 :0/04 میلی گرم
نیاسین :0/1 میلی گرم
فولات :110 میکرو گرم
ویتامین B12 :صفر
ویتامین C : 5 میلی گرم
آهن: 0/8 میلی گرم
منبع:دنیای تغذیه ،شماره ی 92