همواره اتفاق های بد و ناراحت کننده یی در گوشه و کنار دنیا رخ می دهد که انعکاس آنها را در اخبار، برنامه های تلویزیونی ، رادیو و روزنامه ها می توان دید . اتفاقاتی مثل سیل ، زلزله و ...کم نیستند و هر روزه تعداد زیادی از این خبرها از گوشه و کنار جهان شنیده می شوند .
اما می دانید هر اتفاق بدی قدرت این را دارد که باعث افسردگی فرزندان شما شود؟ اگر چه توجه به اخبار تلویزیون، رادیو یا اینترنت اغلب تجربه ی مثبتی برای کودکان است اما اگر تصاویر پخش شده ، خشونت و ناراحتی را نشان دهد و داستان های آن در خصوص موضوعات ناراحت کننده باشد ، می تواند باعث ترس و نگرانی کودکان و در نتیجه ایجاد مشکلاتی برای آنها شود .
اخبار ناراحت کننده یی همچون وقوع زلزله می تواند کودکان را از امکان اتفاقی مشابه که می تواند به خانه ی آنها آسیب برساند ، بترساند و حتی موجب شود که ترس به بخشی از زندگی روزمره شان تبدیل شود . حتی کودک از خیلی چیزها مثل باران و رعد و برق که قبلاً از آن نمی ترسیده ، وحشت داشته باشد . شنیدن و دیدن اخباری در مورد بلایای طبیعی ، ربودن کودکان ، قتل ، حملات تروریستی ، خشونت در مدارس و اخباری از این دست به کودک می آموزد که دنیا را محلی ناامن ، تهدید کننده و نامهربان تلقی کند .
اما شما چگونه می توانید چنین تصاویر و داستان های ویرانگری را از ذهن او دور کنید؟ صحبت با کودک در مورد آن چه می بیند یا می شنود به او کمک می کند که اطلاعات ترسناک خود را در جهتی منطقی هدایت کند .
کودکان چگونه اخبار را درک می کنند؟
بر خلاف فیلم ها و کارتون ها، اخبار واقعی هستند ، اما بسته به سن کودک یا وضعیت بلوغ و آگاهی او ، ممکن است کودک نتواند بین واقعیت و خیال تفاوتی قایل شود . تا وقتی کودک به سن هفت یا هشت سالگی برسد همه ی آن چه را که در تلویزیون می بیند ، واقعی می پندارد . برای بعضی از کودکان ، یک اخبار مهیج می تواند موجب درونی شدن چیزی شود که ممکن است در آینده برای شان اتفاق بیفتد . کودکی که اخباری درباره ی انفجار بمب در یک اتوبوس یا مترو را نگاه می کند ، ممکن است این نگرانی را پیدا کند که این اتفاق دیر یا زود برای او هم رخ خواهد داد .
بلایای طبیعی یا داستان هایی از این نوع نیز می تواند به این روش جنبه ی شخصی بدهد . کودکی که در تلویزیون تصویری از آسیب رسانی سیل به خانه ها را می بیند . ممکن است شب هنگام نگران سالم ماندن خانه ی خود در باد و باران باشد و ...
تلویزیون تاثیر زیادی روی دنیای کودکان دارد . با تمرکز روی داستان ها و اتفاقات ناخوشایند موجود در اخبار تلویزیون ، می تواند باعث ایجاد سندروم « دنیای خشن » برای کودک شود و دیدگاه غلطی در مورد آنچه در دنیا و جامعه رخ می دهد ، برای او در پی داشته باشد .
صحبت در مورد اخبار
برای از بین بردن ترس کودکان در مورد اخبار ، والدین باید سعی کنند آرامش و صراحت را البته با اطلاعات محدود در اختیار کودک قرار دهند و البته به همان میزان صداقتی که برای کودک لازم است . نکته ی مهم این است که حقیقت را تا جایی که می توانید ، به طور غیر صریح بیان کنید و زیاد به جزئیات نپردازید . اگر چه اتفاقاتی مثل بلایای طبیعی نمی توانند تحت کنترل باشند ، اما والدین باید فضایی را برای بیان ترس های کودک در اختیارش قرار دهند . بنابراین کودک را تشویق کنید درباره ی آنچه از آنها می ترسد با شما صحبت کند .
معمولا کودکان بزرگتر کمتر توضیح موضوعی را می پذیرند . شک آنها درباره ی اخبار و این که چگونه تولید شده ، ممکن است اضطراب آنها را در خصوص اخبار تحت الشعاع قرار دهد . اگر کودک بزرگتری از شنیدن یک داستان اذیت می شود ، کمک کنید تا با ترس هایش کنار بیاید ، تمایل و اشتیاق بزرگ ترها برای گوش کردن ، پیغامی قدرتمند به آنها می فرستد و می تواند تا حدودی از مشکلاتشان بکاهد .
نکاتی برای والدین
توجه به برنامه هایی که کودکان از تلویزیون نگاه کرده اند یا محتوای آن چه می شنوند ، بسیار مهم است .
علاوه بر این کار می توان با انجام کارهای زیر به کودک کمک کرد :
ـ اخباری را که دارای تصاویر ناراحت کننده است تشخیص دهید و شناسایی کنید . برنامه های تلویزیونی و روزنامه هایی که برای کودکان طراحی شده اند معمولا از تصاویر ناراحت کننده ی کمتری استفاده می کنند .
ـ به طور مرتب ، در خصوص اتفاقات جاری با کودک خود بحث کنید . مهم است که به کودک خود در خصوص تفکر درباره ی آن چه شنیده ، کمک کنید . از او درباره ی طرز تفکرش نسبت به اتفاقاتی که افتاده سوال کنید .
ـ توجه او را از اخبار منحرف کنید . نشان دادن این که اتفاقات خاصی مجزا و منفرد هستند یا توضیح این که چگونه یک اتفاق به دیگری مربوط می شود ، به کودک کمک می کند که حس بهتری از آن چه شنیده ، داشته باشد . بحث را از یک اخبار تاسف بار به یک بحث طولانی گسترش دهید . مثلا از داستان یک بلایای طبیعی به عنوان فرصتی برای صحبت در مورد بشر دوستی ، همکاری و توانایی افراد برای مقابله با سختی ها استفاده کنید .
ـ اخبار را همراه با کودک تماشا کنید تا بتوانید اتفاقات بد ، ترسناک و نامناسب را برای او فیلتر کنید .
ـ وقتی که نیاز به راهنمایی وجود دارد، شرایط را پیش بینی کرده و از تماشای برنامه هایی که مناسب سن فرزندتان نیست ، جلوگیری کنید .
ـ اگر شما محتوای خبر را برای سن فرزندتان نامناسب می بینید ، تلویزیون را خاموش کنید .
ـ درباره ی کارهایی که برای کمک می توانید انجام دهید ، صحبت کنید . در خصوص اخبار وقایعی مثل بلایای طبیعی ، وقتی راه هایی را برای کمک به افراد حادثه دیده به او نشان می دهید ، کودک حس کنترل و امنیت بیشتری می یابد .
ـ بکوشید هنگام وقوع اتفاق های ناخوشایند با کودک تان صحبت کرده و به نحوی آرامش را به او هدیه دهید .
منبع: نشریه 7 روز زندگی شماره 111