این روزها در هر محفلی که بنشینید خواه ناخواه حرف از نگرانی و بحران اقتصادی پیش می آید. کودکان نیز در همین دنیایی زندگی می کنند که ما زندگی می کنیم و همان موقعیت ها و حرف هایی را می شنوند که ما می بینیم و در مورد آن حرف می زنیم. بیکاری، خرج بالا، گرانی، حقوق پایین و... فهم و توجه به این مسایل در دنیای کوچک آنها سبب بروز نتایج اسف باری می شود. پس باید کمی دقت کنیم. مطمئناً صحبت از بحران های خانوادگی و به ویژه مالی برای کودکان، آنها را دچار شوک روحی می کند اما نحوه بیان با توجه به سن فرق می کند در صورتی که این موضوع به روش صحیح بیان شود مسأله فرق خواهد کرد. گاهی حتی بحران ها به کودکان کمک می کنند آسان تر وارد دنیای بزرگسالان شوند. والدین خوش بین و مثبت اندیش که مدام تکرار می کنند "بعد از هر زمستان بهاری است"و آنهایی که همیشه نیمه پر لیوان را می بینند، موقعیت را برای کودکانشان ساده تر و قابل تحمل می کنند. اشتباه نکنید این نوع از والدین حقیقت را پنهان نمی کنند و به فرزندانشان نمی گویند: نگران نباش، اتفاقی نیفتاده است و تو می توانی آن گونه که دوست داری زندگی و خرج کنی! بلکه می گویند:"نگران نباش، ما یک خانواده ایم و اگر دست به دست هم دهیم، پیروز شده و از این موقعیت سخت درخواهیم آمد."
مثبت انگاری نباید سبب شود واقعیت را نادیده بگیریم بلکه باید کمک کند با اعتماد به نفس و همکاری بر مشکلات فایق شویم.
ارزش های انسانی را به کودکان یادآور شوید!
پول بدون شک نیاز انسان و کمک کننده برای رسیدن به خوشبختی است. آیا می توانید این موضوع را منکر شوید؟ خیر اما پول همه چیز هم نیست. شما می توانید به کودکتان آموزش دهید که می تواند زندگی را به شکل دیگر جز با تکیه کردن به پول شاد و زیبا کند. مثلاً به او توضیح دهید با خانواده و دوستان بودن، گوش دادن به موسیقی، کتاب خواندن، باغبانی یا پرداختن به رشته هنری یا ورزشی مورد علاقه نیز می تواند سبب ایجاد حس خوشبختی در انسان شود.
این مسایل گاهی حسی را در انسان به وجود می آورد که پول نمی تواند آن را ایجاد کند. پول خوشبختی نمی آورد ولی می تواند به بهبود آن کمک کند.
حقیقت را نباید پنهان کرد
وقتی خانواده دچار بحران سختی می شود، مثلاً به سختی دچار بیکاری یا بی پولی می شود باید موضوع را بدون آنکه خیلی آن را وخیم نشان دهیم برای کودکان توضیح دهیم. انتخاب کلمات اهمیت زیادی دارد و بهتر است روی جنبه ی مثبت قضیه تکیه کرد و مثبت فکر کرد. کودکان پس از هشت سالگی بیشتر به دنیای بزرگسالان نزدیک می شوند اما هنوز قدرت درک کامل مسایل و شناختی برای نحوه مقابله با مشکلات را ندارند، پس بهتر است همیشه با نگاهی امیدوارانه مسایل را برای آنها توضیح دهیم. از آنجا که آنها به آینده نظر دوخته اند همیشه والدین را انسان هایی برتر و بالاتر از دیگران می بینند. باید مراقبت بود این تصویر در ذهن آنها با بیان ناامیدی از حل مشکلات خراب نشود.
مثبت اندیشانه با آنها صحبت کنید
گاهی بدون آنکه نیازی به توضیح باشد، کودکان احساسات، هیجانات و خلق و خوی ما را درک می کنند. باید مراقبت باشیم چون یک مادر مضطرب، اضطراب را به فرزندانش منتقل می کند. ناراحتی و ناامیدی درست مثل احساس خوشبختی امید و انرژی منتقل می شود. پس بهتر است به گونه ای رفتار کنیم که حس مثبت اندیشی و اعتماد به نفس در آنها به وجود آید. والدینی که دنیا را سیاه تر از آنچه هست می بینند و توصیف می کنند کودکانشان را در دنیایی قرار می دهند که تا بی نهایت اضطراب در آن وجود دارد. ما قابلیت تغییر جهان را نداریم ولی می توانیم آن را برای خود و در ذهن خود بازسازی کنیم. کودکی فصلی است که باید به والدین تکیه کرد و با امید به حمایت آنها دنیا را صورتی دید.
در ذهن کودکان چه می گذرد؟
ـ قبل از هشت سالگی
دنیا برای آنها فضایی فانتزی است و بحران ها چندان قابل فهم نیستند. قبل از این سن کودکان فکر می کنند والدین می توانند تمام مسایل را حل کنند. آنچه در این زمان برای آنها مهم است خرید یک اسباب بازی جدید، بازی با هم سن و سالان، بیرون رفتن و تفریح با اعضای خانواده و شروع مدرسه است.
ـ بعد از هشت سالگی
بعد از این سن دنیای فانتزی برای آنها ملموس تر و مادی تر می شود و مفاهیمی همچون مرگ، تفاوت، ناعدالتی و... را درک خواهند کرد. همچنین از این پس به دارایی های خود، امنیت، تهدیدهای خارجی، بیکاری و بی پولی حساس می شوند اما این حس را دارند که با تکیه به والدین، موضوعی آنها را تهدید نخواهد کرد و نباید بترسند.
منبع:نشریه موفقیت، شماره 183.