سیره نبوی/حسن معاشرت با مردم

در احوالات پیامبر صل الله علیه و آله و سلم است که مردی وارد مسجد شد، در حالی که رسول اکرم صل الله علیه و آله و سلم تنها در مسجد نشسته بودند. حضرت برخاستند و جا باز کردند و فرمودند: بفرمایید! آن مرد گفت: ای رسول خدا! مکان وسعت دارد. پیامبر صل الله علیه و آله و سلم فرمودند: حق مسلمان بر مسلمان این است که وقتی دید مسلمانی می­خواهد بنشیند، برخیزد و متواضعانه او را احترام کند.([1])

امام صادق (علیه السلام) نیز می­فرماید: رسول خدا اوقات خود را به طور عادلانه بین اصحاب خود تقسیم نموده بود و به همه­ی آن­ها به طور مساوی می­نگریست. آن حضرت هرگز پای خود را نزد اصحاب نمی­گشود، و وقتی مردی با آن حضرت مصافحه می­کرد، رسول خدا صل الله علیه و آله و سلم دستش را نمی­کشید تا آن مرد دست خود را بکشد و حتی در این مورد، بعضی سماجت کردند که دست خود را در دست پیامبر صل الله علیه و آله و سلم نگه دارند تا پیامبر صل الله علیه و آله و سلم جلوتر دستش را بکشد، ولی توفیق نیافتند.([2])

وقتی درباره کسی از کاری که پیامبر صل الله علیه و آله و سلم دوست نداشت به ایشان خبر می­رسید، رو در روی او از کار نامطلوب و ناپسندش تذکر نمی­دادند، بلکه می­فرمودند: چه خبر است مردمی را که چنین و چنان می­کنند؟ پیامبر صل الله علیه و آله و سلم با این شیوه، آن کار ناپسند را محکوم و از آن نهی می­فرمود، بی­آن­که از فاعل آن نام ببرد.([3])

انس، خادم رسول خدا صل الله علیه و آله و سلم می­گوید: وقتی آن حضرت به کسی رو می­کرد، صورت خود را از او بر نمی­گرداند تا آن­که مخاطب، ایشان را ترک کند، و هرگاه کسی قصد داشت با آن حضرت رازی در میان نهد، سر خود را به سوی او خم می­کرد و همچنان می­ماند تا وقتی که آن شخص از ایشان بخواهد که راحت بایستد.([4])