علائم و نشانه ها:
-موفقیت دانستن تسلط بر دیگران،
-بی حوصله، کینه جو و گزافه گو،
-فریبکار، متزور و مداخله گر،
-پرخاشگری، بدهنی، خرابکاری کردن برای رسیدن به هدف،
-سواستفاده از ضعف دیگران برای تحمیل برتری خود،
-بی قراری و عدم سازگاری با محیط،
-دچار احساس اضطراب، ترس، هراس،
-بی اعتماد، بی انصاف و زورگو،
-حق خود تلقی کردن زورگویی بر دیگران،
-احساس یأس، نومیدی و بدبینی درونی،
-بی اعتنا به امور مختلف و میل به تسلیم کردن دیگران،
-میل رسیدن به اهداف به هر ترتیبی،
-دست زدن به کارهای خلاف برای رسیدن به هدف،
-گستاخند و دچار تعارض،
-روی گردان نبودن از تحقیر و سرزنش دیگران برای اثبات سلطه و برتری خود،
-انتقاد پذیر و مسئولیت پذیر نبودن،
-فقط به خوداندیشیدن،
-خود را باختن در مقابل شکست،
-کینه جویی و پرخاشگری،
-بی ریشه بودن عواطف و احساسات،
-بزرگ کردن و به رخ کشیدن نقاط ضعف دیگران،
-فراموش کار، بی تصمیم و سست اراده،
-تحمیل نظرات خود بردیگران.
عوامل پدید آورنده:
-احساس عدم استقلال و امنیت،
-تخلیه روانی،
-درگیری و تضاد در خانواده و تحقیر دائمی از سوی اعضای خانواده نسبت به کودک،
-به خاطر ابراز وجود و جلب حمایت،
-عدم ارضای نیازهای کودک،
-تلافی زورگویی های دیگران،
-بی توجهی نسبت به کودک و رها کردن او به حال خود،
-وابستگی افراطی به والدین و نجات از دست سرزنش دیگران،
-تحقیر و سختگیری های زیاد نسبت به کودک،
-برای دفاع از حقوق خود،
-تشویق و حمایت افراطی،
-امر و نهی و مجبور کردن کودک به انجام کاری،
-کینه توزی و احساس تنفر،
-احساس حقارت و حسادت،
-خشم و ترس،
-مشکلات گوناگون عاطفی،
-تحمیل خواسته های مختلف به کودک،
-افراط در ابراز محبت،
-یادگیری برتری طلبی از دیگران و همانندسازی توسط کودک.
چگونگی عملکرد:
-ابراز محبت و دوستی به کودک،
-ایجاد شرایط و محیطی آرام و به دور از هرگونه کشمکش و درگیری برای کودک،
-قبول کودک آنگونه که هست و پذیرش او در محیط خانواده،
-واگذاری مسئولیت های در خور و در حد توان کودک به او،
-بی اعتنایی و گذشت خطاهای کوچک کودک،
-گاهی نصیحت و پند اندرز،
-هدایت کودک به سویی که خود بتواند تفکر و تعمق کند در مورد کارهایش،
-تشویق و تائید کارهای مناسب و قابل قبول کودک،
-شخصیت دادن و ارزش گذاری برای وجود کودک،
-کم کردن احساس حقارت و خود کم بینی کودک به وسیله روش های تربیتی و روان شناسی،
-گوش دادن به سخنان کودک و اجازه ابراز وجود به او،
-مورد سرزنش قرار ندادن کودک.
منبع:نجاتی، حسین، (1388)، روانشناسی کودک، تهران، نشر بیکران، چاپ دهم.