انتصاب و انتخاب

یکی از مسائل مورد بحث درباره نظریه ولایت فقیه، منشا مشروعیت ولی امر و چگونگی انتخاب و تعیین وی است. در این باره دو نظریه عمده وجود دارد:

گروه کثیری از عالمان شیعی که ولایت سیاسی فقیه را می پذیرند قائل به انتخاب عام فقیهان از سوی شارع مقدس اند و به دیدگاه خویش از ادله عقلی و نقلی مدد می جویند. آنان گزینش یکی از فقیهان واجد شرایط به رهبری را هم از باب کشف مصداق اصلح می دانند.

نظریه دیگر که در میان فقیهان معاصر شیعه طرفداران کم تری دارد، مشروعیت ولی امر را به رای مردم می داند و معتقد است که خداوند در عصر غیبت مردم را از این حق برخوردار کرده است. در حقیقت این نظریه، مشروعیت حاکم را پس از وجود شرایط لازم (فقاهت، عدالت و) براساس انتخاب مستقیم و یا غیرمستقیم مردم می پذیرد.

روشن است که این دو دیدگاه هر کدام دارای لوازمی است که این لوازم زمینه بحث و تحلیل هر چه بیش تر را می طلبد. نظریه اول هم اکنون مبنای حکومت جمهوری اسلامی محسوب می شود.

مطالعه بیشتر..