علائم و نشانه ها:
-سعی در ویران کردن، شکستن و از کار انداختن،
-موجب ناراحتی دیگران شدن رفتار آنها،
-علنی کردن خشم و نارضایتی خود،
-عصبی بودن و توسل به خرابکاری برای نشان دادن عصبانیت،
-از بین بردن موانع بر سر راه خرابکاری،
-زیاد بودن حس حسادت در کودک خرابکار،
-تخلیه هیجانات،
-میل به مالک وسیله مورد علاقه خود بودن،
-سعی در انتقام گیری،
-سعی در ارضاء خود با ویرانگری،
-بی قراری خاص و اضطراب دائمی،
-سعی بر اثبات تسط خود بر دیگران،
-دارای عواطفی شکننده،
-دچار نقصان رشد اخلاقی،
-فعال و کنجکاو،
-خصوصیات ارثی بخصوص،
-سعی در جلب توجه،
-شاید دچار نقص بدنی و یا روانی،
-لذت بردن از کارهای خلاف.
عوامل پدید آورنده:
-کنجکاوی و سردرآوردن از کارها،
-کمبود محبت و نیاز به جلب توجه،
-نارسایی های عضوی و روانی،
-تخلیه هیجانی،
-احساس بی پناهی و شکست،
-محروم کردن کودک از بعضی مزایا،
-از خود بیگانگی، خیالبافی و انحصار طلبی،
-ابراز حسادت نسبت به اطرافیان و همسالان،
-درگیری و وجود نداشتن یک رابطه درست و اصولی در خانواده،
-بیان خشم،
- بیکاری،
-تنبیه های افراطی،
-شکست در انجام کارها و عدم کمک به کودک،
-حس انتقام جویی،
-مورد رضایت نبودن مکان و موقعیت کودک،
-شرارت، خصومت، دشمنی و تثبیت موقعیت،
-گاهی خرابکاری برای گم کردن رد آثار جرم خود،
-احساس نیاز برای مصرف انرژی درونی،
-تربیت غلط و محیط آلوده.
چگونگی عملکرد:
-کشف علت وانگیزه اصلی رفتار کودک،
-پذیرش کودک و ابزار اعتماد و اطمینان به او،
-جلوگیری از ایجاد محدودیت برای کودک تا جای امکان،
-ابراز محبت لازم و کافی به کودک،
-فراهم کردن محیطی آرام و سالم و به دور از تنش و اضطراب برای کودک،
-تشویق کودک به ورزش و کارهای گروهی،
-پدید آوردن کار یا اشتغال در حد توان و ظرفیت کودک،
-جلوگیری از خرابکاری کودک با پند و اندرز،
-استفاده به موقع از روش های تربیتی صحیح،
-استفاده از تنبیه و تحکم،
-بذل توجه لازم و کافی به وضعیت مزاجی و بدنی کودک،
-فراهم آوردن زمینه تخلیه روانی به صورت مناسب،
-ارضاء کردن حس کنجکاوی کودک،
-مهیا کردن سرگرمی مناسب برای کودک،
-قرار ندادن اشیاء گرانبها در دسترس کودک،
-کنترل غیرمستقیم محیط زندگی کودک،
-خونسردی و متانت در همه شرایط،
-نادیده گرفتن لغزشهای کودک(تاجای ممکن )،
-از بین بردن زمینه های خرابکاری در کودک،
-اجازه دادن به کودک برای انجام کارهای مورد علاقه و شخصی خود،
-هشدار و گاه تنبیه کودک،
-گاه مراجعه به متخصصین مؤثرترین راه چاره.
منبع:نجاتی، حسین، (1388)، روانشناسی کودک، تهران، نشر بیکران، چاپ دهم.