اردوغان چگونه توانست محبوب قلب ترک‌ها شود؟/ آیا تغییر قانون اساسی بدون کودتا امکان‌پذیر بود؟

سرویس بین الملل فردا: سربازها پل استانبول را بسته اند و اف 16 ها بر فراز آنکارا با ارتفاعی کم به پرواز درآمده اند. این کوتاه ترین توصیف از شبی است که سرنوشت ترکیه را تغییر داد و حالا پس از یک سال در نتیجه همان یک شب هزاران نفر اخراج شده اند حزب عدالت و توسعه بیش از هر زمان دیگری قدرت گرفته است.

اردوغان نیز فاتحانه پیام خود به مناسبت سالگرد کودتای شکست خورده را برای مردم در تماسی صوتی ارسال می کند و تاکید می کند که اگر کشور و مردم، درس های خود را از کودتای 15 جولای نگیرند، باید آگاه باشند که 15 جولای های دیگری برای کشور رخ خواهد داد. 15 جولای به عنوان روز دموکراسی و اتحاد ملی در ترکیه تعطیل اعلام شده اما با این حال هنوز پرسش های فراوانی در مورد کودتا و نیز واکنش های شدید بعد از آن در ذهن بسیاری وجود دارد. 8 ماه بعد از این کودتا اردوغان که حمایت مردم بیشتری را بعد از کودتا پشت سر خود می دید، از رفراندومی سخن گفت که قدرتش را متمرکزتر و بیش تر از قبل می کرد و نتیجه همه این ها، تغییر شکل اساسی ترکیه، تنها در عرض یک سال پس از کودتای نافرجام بود.

اگرچه اکثریت ارتش ترکیه طرفدار حزب حاکم و معتقد به نتیجه انتخابات هستند اما ساعت ها طول کشید تا نظامیان مقابل کودتاگران بایستند، به همین خاطر برخی معقتقند که نظامیان در ابتدا به خاطر این برای جلوگیری از کودتا وارد نشدند که گمان داشتند دولت اردوغان زیر بار آن دوام نخواهد آورد و بهتر است آن ها نیز به این موج بپیوندند.

از دیگر نتایج کودتا این است که این روزها حزب عدالت و توسعه توانسته است رای بسیاری از ملی گرایانی که پیش از این به جنبش ملی گرایان رای می داده اند را به خود جذب کند با این حال به نظر می رسد که بعید نیست مرال اکسنر که به رهبری این جنبش انتقادات زیادی دارد بتواند رای های از دست رفته را بار دیگر برگرداند. همین چند روز پیش هم بود که وی اعلام کرد برای تاسیس حزبی جدید برنامه دارد.

بعد از کودتا سخنان و شعارهای ضدغربی از جمله چیزهایی بود که در ترکیه رونق گرفت. گولن رهبر کودتا دست نشانده قدرت های خارجی نام گرفت و به سبب ارتباط نزدیکش با غرب مورد تهاجم واقع شد.

 جهان پس از کودتا سوراپرایز شد اما واقعیت این است که روی دادن این اتفاق خیلی هم دور از انتظار نبود. اوضاع آشفته مملکت و تاریخچه آن نشان می داد که چگونه ممکن است شاهد کودتای دیگری در ترکیه باشیم. علاوه بر این که چند هفته پیش از کودتا نیز شاهد شورش هایی از سوی برخی از نظامیان نیز بودیم.

27 می 1960 عدنان مندرس نخست توسط 37 افسر جوان از جکومت برکنار شد و سرانجام پای چوبه دار رفت با این حال 5 دهه بعد، فرزندان عدنان توانستند این بار از کودتا جان سالم به در برند و با حفظ اردوغان در قدرت، دموکراسی ترکیه ای را حفظ کنند.