دانشمندان چینی از هزاران سال قبل سلامتی افراد را وابسته به تنظیم انرژی های داخل بدن می دانستند. با گذشت زمان نقاط و مسیرهایی در بدن کشف گردید که مشخص شد آن مسیرها و نقاط به شکل یک مجموعه با سیستم های اصلی بدن ارتباط داشته و در تنظیم آنها نقش مهمی ایفا می کنند. لذا سوزن گذاری در نقاط مخصوص باعث تعادل انرژی در مسیرها شده و نهایتاً عملکرد ارگان های بدن را بهبود می بخشد.
این روش درمانی یکی از روش های اصلی درمان در کشور چین بوده و مصرف داروهای شیمیایی در این کشور کمتر از کشور ایران است و این در حالی است که جمعیت چین بالغ بر یک میلیارد و دویست میلیون نفر و بیش از 20 برابر جمعیت ایران می باشد. هم اکنون کلینیک های فراوانی در سراسر اروپا و آمریکا به انجام طب سوزنی مشغول هستند و کتاب ها و مقالات متعددی در این زمینه تألیف گردیده است. برآورد می شود بیش از یک میلیون نفر در خارج از چین مشغول درمان دردهای مزمن با طب سوزنی بوده و از این تعداد بیش از 300 هزار نفر پزشک می باشند.
آنچه سوزن درمانی می نامیم، درمانی متکی به این اصل است که نوعی ارتباط عصبی بین اندام های بدن و سطح خارجی بدن هست. آنگاه که اندامی بیمار یا عضوی دردناک می شود مکان هایی خاص روی سطح خارجی بدن یا به واقع زیر پوست بدن که آنها را نقاط سوزنی می نامند، حساس یا بهتر است بگوییم حساس تر می شوند. شخص بیماری، خودگاهی آن نقاط حساس تر شده را حس می کند یا ممکن است تنها وقتی درمانگری ماهر آن نقاط را فشار می دهد، حالت برجسته و غیرعادی آنها را حس کند. درمانگران چینی می گویند این نقاط حساس تر شده پس از درمان، خواه درمان سوزنی یا درمان پزشکی متعارف یا درمان هومیوپتی و غیره باشد، ناپدید می شوند. سوزن درمانی آن نقاط سوزنی را با سوزن های خاص این طب تحریک می کند و این تحریک به شکلی صورت می گیرد که فعالیت آن نقاط را تعدیل کند و از این طریق اندام بیمار شده را شفا دهد یا درد بیمار را تسکین دهد یا او را بیهوش کند یا آثار مطلوب دیگر تولید کند.
طب سوزنی، چگونه درد را تسکین می دهد؟
این روش چگونه عمل می کند؟
فشار بر نقاطی خاص از بدن با الگوهای خاص درد پیوند دارد و تحریک کوتاه و شدید آن نقاط با سوزن ها رهایی طول مدت از درد تولید می کند.
مغز انسان در واکنش به سوزن درمانی گروهی مواد طبیعی تسکین دهنده درد که به آن ها اندورفین می گویند تولید می کند.
یک بخش دیگر از طب سنتی چین که جزیی از سوزن درمانی است تشخیص نبض است. حس کردن نبض بیمار به واقع اساس تشخیص در همه رشته های طب سنتی چین است. عمل تشخیص نبض یا نبض گیری در طب سنتی چین چنین گسترده و حساس و دقیق است که می تواند حتی بیماری های پیشین شخص بیمار را تشخیص دهد.
در نبض مچ دست یا رگ گردن شخص بیمار ممکن است تا چهارده نوع حالات متفاوت قابل حس کردن وجود داشته باشند، ولی بسیاری از درمانگران سوزن درمانی فکر می کنند که پنج یا شش نوع نبض متفاوت کل رقمی است که در یک جلسه کوتاه معاینه می توان یافت.
روش اجرا چگونه است؟
نقاط سوزنی را معمولاً با سوزن های خاص این طب تحریک می کنند. بیشتر درمانگران با تجربه چینی می گویند که بهترین نتایج درمانی را تحریک سوزنی تولید می کند. متون کهن چینی حدود پنجاه راه گوناگون فرو کردن سوزن را شرح می دهند، ولی آن گاه که سوزن در نقطه صحیح فرو شده تنها شش اصل هستند که در مؤثر بودن تحریک سوزنی نقش دارند:
1. تیزی نوک سوزن
2. زاویه نفوذ سوزن
3. عمقی که سوزن فرو می رود
4. مقدار حرکت ( لرزش ) سوزن در نقطه
5. طول زمانی که سوزن در نقطه می ماند
6. تعداد جلسات درمان
آن گاه که درمانگر مکان نقطه را دقیقاً مشخص کرده است، او سوزن را در آن نقطه فرو می کند و از چند ثانیه تا چند دقیقه در آن باقی می گذارد.
دانشمندان در یک بررسی جدید دریافته اند که طب سوزنی با تحریک کردن یک مُسکن و ضد درد طبیعی در بدن، تأثیرات مفید خود را اعمال می کند.
این مسکن طبیعی در بدن بعد از انجام طب سوزنی، عروق را باز کرده و باعث می شود که خون بیشتری در آن ها جریان پیدا کند.
به گفته محققان؛ کشف ماده شیمیایی آدنوزین به عنوان یک عامل اصلی می تواند این طب سنتی چین را در راستای کاهش و شفای دردها حتی موثرتر کند.
دانشمندان در آزمایش روی موش ها توانستند تاثیر شفابخش سوزن های ظریف معجزه گر را که در این روش مورد استفاده قرار می گیرند تا سه برابر افزایش دهند.
دکتر مایکن ندرگارد دانشمند علوم اعصاب در دانشگاه روچستر نیویورک در این تحقیق خاطر نشان کرد: طب سوزنی حدود 4000 هزار سال است که در نقاط خاصی از دنیا به عنوان یک روش درمانی پزشکی اصلی مورد استفاده قرار می گیرد اما از آنجا که هنوز به خوبی شناخته نشده است، بسیاری از مردم برای بهره مندی از آن دچار تردید شده و سراغ آن نمی روند. در این تحقیق ما اطلاعاتی درباره یک مکانیسم فیزیکی ارائه کرده ایم که از طریق آن، طب سوزنی می تواند درد را در بدن کاهش دهد.
این محققان دریافتند که آدنوزین یک مسکن طبیعی است که در هنگام طب سوزنی در بدن آزاد می شود و اولین مسیر اثرگذاری طب سوزنی در کاهش درد است.
منبع مقاله:
محمد رضا صافی، حسین سعید تهرانی، سعید انصاری، ( زیر نظر دکتر محمد پور فخاران و احمد حبیب الهی)؛ (1391)، آشنایی با طب سوزنی، قم: ابتکار دانش، چاپ اول. 