خلاصه عبقات الانوار

 سیدعلی حسینی میلانی ،انتشارات بنیاد بعلت ، تهران قطع وزیری .

سخن از[ عبقات الانوار]، گرانقدری و عظمت آن دراین بخش که به انگیزه معرفی آثار تازه منتشر شده ، نگاشته می شود و گزیده گوئی را پیشه ساخته ، دراز نویسی را بر نمی تابد، بهیچ روی ممکن نیست . علامه بزرگ ، پژوهشگر خستگی ناپذیر و به تغبیر علامه امینی[ شمشیر آخته خداوند، و درفش پیروزی حقیقت و دین] میرحامد حسین هندی گرچه این کتاب را به انگیزه پاسخگوئی به نویسنده ئی جاهل و مغرض و برای اثبات امامت ائمه[ ع] بنگارش در آورده است ،اما مجموعه آن ، دایره المعارف بزرگی است ، آکنده از مسائل اعتقادی ، تاریخی ، رجالی ، روائی و ... مولف پس از ذکر حدیث مورد استدلال ، طرق مختلف روایت را می آورد، آنگاه در چگونگی راویان ، به تفصیل براساس اظهارنظرهای رجالیان و متخصصان جرح و تعدیل سخن می گوید.این بخش سرشاراست از بحثهای بی نظیر رجالی که دامنه پژوهش مولف ، خواننده را به حیرت می افکند. آنگاه نوبت بررسی متن حدیث و روشن ساختن دلالت حدیث بر مدع، فرا می رسد. و برای اثبات آن به آثار گوناگون عالمان اهل سنت ، مراجعه می کند و حق را بر کرسی می نشاند و راه برای هیچگونه اشکال وایرادی باقی نمی ماند.

او دراین بخش به معتمدترین آثار تفسیری ، حدیثی ، تاریخی ، فقهی ، رجالی وادبی و لغوی و ... آنان مراجعه کرده واحتجاج می کند. متن عبقات به فارسی و در دو بخش . بخش اول دراثبات ولایت براساس آیات که چاپ نشده است ، بخش دوم توضیح و تشریح روایات بدانگونه که آوردیم ، که برخی از مجلدات آن به چاپ رسیده است . (رک : یادنامه علامه امینی .552 خلاصه عبقات الانوار، ج 1.125 - 123) چنان که می دانیم زبان فارسی و گستردگی عظیم مباحث کتاب ، انگیزه ای بود که عالمان اسلامی ، به تعریب و تلخیص آن باندیشند، و تنی چنداز عالمان نیز به این کار درگذشته ها همت گماشته اند. (خلاصه عبقات ، ج 1.127 مقدمه ).

بالاخره آقای سیدعلی حسینی میلانی به سال 1385 به تلخیص و تعریب آن همت گماشتند، که تاکنون 9 جلد آن شامل حدیث[ ثقلین] 3 جلد، حدیث[ سفینه] 1 جلد حدیث[ نور] 1 جلد و حدیث[ غدیر] 4 جلد منتشر شده است . محقق محترم با تلاشی عظیم و ستودنی تمام مباحثی را که مربوط به مطلب مورد تحقیق بوده آورده است . و بخشی از مطالبی را حذف کرده است که در اثبات مدعی و توضیح و تبیین ن نقشی نداشته است . مثلا: صورت کامل مولفان با آثارشان ، توصیفها و تعریفهای مولف ازاین مولفان ، بخشی از شرح حال عالمان همانند، شرح حال اولاد،اسفار و ... آنان ، و در بخش دلالت احادیث وجوهی که تکرار می نمود، حذف شده است .

آقای میلانی ، بجز تعریب و تلخیص مطالب ، در پانوشته، آن قسمت از مصادر بحث را که چاپ شده است ،ارائه داده اند و در پایان هر حدیثی ، تکلمه ای افزوده واز مولفانی که در آن باره چیزی نگاشته اند و مولف از آنها نام نبرده است ، یاد کرده اند و در ضمن مقدمه ای مفصل در 180 صفحه به تفصیل از مولف و کتاب و شیوه تلخیص سخن گفته اند. مجموع این کتاب با تعریب و تلخیص شاید بالغ بر .30 جلد بشود که امیداست هر چه زودتر چاپ و منتشر شود. چاپ کتاب و تجلید آن نیز شایسته و قابل تقدیراست . برای آشنائی بیشتر با کتاب رک: یادنامه علامه امینی .552، خلاصه عبقات ، ج 1.مقدمه مجله تراثنا شماره 144/4/.