رژیم غذایی متعادل، مغذی و سالم در دوران بارداری برای سلامت مادر و تغذیه صحیح جنین بسیار مهم است. بسیاری از غذاها را می توان در دوران های دیگر زندگی خورد و از آنها لذت برد، اما در دوران بارداری رعایت احتیاط در مورد تعدادی از غذاها ضروری به نظر می رسد؛ زیرا ممکن است به سلامت مادر و جنین در حال رشد او آسیب برساند. بنابراین زنان باردار باید در انتخاب غذا دقت بیشتری کنند.
*لیستریازیس
یکی از مسمومیت های غذایی که ممکن است یک خانم باردار در دوران بارداری به آن مبتلا شود، لیستریاست که به وسیله عاملی به نام لیستریا مونوسیتوژن ایجاد می شود؛ یعنی باکتری که در آب و خاک زندگی می کند. این عامل بیماری زا ممکن است در سبزی ها، گوشت ها و محصولات لبنی مانند غذاهای فرایند شده مثل پنیر هم یافت شود. این باکتری برای سلامت افراد معمولی کمی مضر است، اما برای زنان باردار خطر بیشتری دارد و این افراد هنگام آماده و تهیه کردن غذا باید بیشتر دقت کنند. در زنان باردار عفونت لیستریایی ممکن است به زایمان زودرس، عفونت شدید در نوزاد و یا حتی مرده زایی منجر شود. علائم این بیماری شامل تب، درد عضلانی، تهوع و یا اسهال است. در بعضی موارد سردرد، سفتی گردن، گیجی، عدم تعادل و تشنج نیز بروز می کند. در صورتی که زنان باردار به این عفونت آلوده شوند، علائم سرماخوردگی خفیف در آنها دیده می شود. اگر شما باردار هستید و به این بیماری مبتلا شده اید، حتما به پزشک مراجعه کنید و برای جلوگیری از انتقال عفونت به جنین و بیمار شدن او، داروهای تجویز شده را مصرف نمایید. برای کودکانی که به این بیماری ها مبتلا می شوند، همان داروهایی که بزرگسالان مصرف می کنند، تجویز می شود. اگر باردار هستید دقت کنید که:
*از خوردن هات داگ، گوشت های فرایند شده مثل سوسیس و کالباس اجتناب کنید.
*از پنیرهای نرم و خامه ای کمتر استفاده کنید . *در میان پنیرها، پنیرهای سفت و نیمه سفت مثل موزارلا بهتر هستند.
*سعی کنید از گوشت های یخ زده کمتر استفاده کرده و در صورتی که از گوشت های کنسرو شده استفاده می کنید، قبل از مصرف، قوطی کنسرو را 20دقیقه بجوشانید.
*از خوردن شیر غیر پاستوریزه بپرهیزید.
*از مصرف سالادهایی که از ترکیب با همبرگر، گوشت مرغ، تخم مرغ، ماهی تن و یا محصولات دریایی درست شده اند، اجتناب کنید.
توکسوپلاسموز
بیماری توکسوپلاسموز یکی دیگر از انواع مسمومیت های غذایی است که ممکن است در دوران بارداری اتفاق بیفتد. این بیماری به وسیله توکسوپلاسموز گندی ایجاد می شود. در صورتی که خانم بارداری به این بیماری مبتلا شود، می تواند آن را به جنین خود منتقل کند. ابتلا به این بیماری موجب سقط، مرده زایی و نقایص جنینی می شود. خوردن تخم های موجود در خاک یا سایر مواد آلوده به این انگل موجب ابتلا به این مسمومیت می شود. دست های آلوده به تخم انگل مهم ترین راه ابتلا به این بیماری است. همچنین باغبانی و تمیز کردن قفس گربه از شیوه های انتقال این بیماری می باشد. این بیماری نشانه خاصی ندارد و گاه علائمی شبیه آنفلوآنزای خفیف ایجاد می کند.تورم غدد لنفاوی، درد عضلانی که به مدت چند روز تا چند هفته طول می کشد از دیگر علائم این بیماری است.
*در صورتی که باردار هستید و دچار این علائم شدید، با نظر پزشک آزمایش توکسوپلاسموز را انجام دهید. اگر نتیجه مثبت باشد به این معنی است که شما به این انگل آلوده شده اید. ابتلا به این بیماری در هر دوره ای از زندگی ممکن است اتفاق بیفتد. در صورتی که جواب آزمایش منفی بود، نکات زیر را جهت لازم برای پیشگیری به خاطر بسپارید:
*هنگام بارداری از پزشک خود درباره شیوه های انتقال بیماری و احتمال ابتلا به بیماری سوال کنید. در صورتی که در دوران بارداری مبتلا شدید، حتما داروهای لازم برای شما تجویز می شود. این داروها به طور معمول اثر توکسوپلاسموز را روی جنین کاهش می دهد.
*هنگام باغبانی و یا کار در خارج از خانه و یا وقتی که خاک گلدان را عوض می کنید، حتما دستکش بپوشید.
*تخم انگل این عامل بیماری زا ممکن است در مدفوع گربه وجود داشته باشد و هنگام تمیز کردن قفس گربه یا باغبانی به انسان منتقل شود؛ پس لازم است دست های خود را با صابون و آب گرم بشویید؛ به خصوص قبل از تهیه یا خوردن غذا.
*زنان باردار بهتر است از تمیز کردن قفس گربه و همچنین گوشت خام بپرهیزند.
سایر مسمومیت های غذایی
احتمال اینکه زنان باردار با خوردن مواد غذایی دچار مسمومیت شوند، بسیار بیشتر از سایر افراد است؛ بنابراین بسیار مهم است که در تهیه و آماده کردن مواد غذایی دقت بیشتری کنند. زنان باردار باید در مصرف تخم مرغ، گوشت، مرغ، ماهی، میگو، شیر و محصولات لبنی بیشتر دقت کنند. سازمان غذا و داروی آمریکا برای پیشگیری از مسمومیت غذایی به زنان باردار توصیه می کند:
*از ایمنی و سلامت مکانی که از آن خرید می کنید، مطمئن شوید. گوشت خام، مرغ و ماهی را جدا از سایر مواد غذایی نگهداری کنید. پس از خرید کردن بلافاصله این مواد را به خانه برده و در ذخیره کردن آنها عجله کنید.
*مواد غذایی را به طور صحیح آماده کنید. قبل و بعد از حمل و نقل مواد غذایی، دست های خود را خوب بشویید.
*تخته گوشت، همچنین چاقو و سینک ظرفشویی را در پایان کار به خوبی بشویید.
*در ذخیره کردن مواد غذایی، دقت کنید. در پختن و فریزکردن گوشت، مرغ، تخم مرغ، ماهی و همچنین در مصرف غذاهای آماده دقت کنید. توجه داشته باشید که دما برای فریز کردن باید40درجه فارنهایت یا4درجه سردتر باشد.
*در پخت غذاها دقت کنید. از یک دماسنج برای تعیین درجه حرارت گوشت در هنگام پخت استفاده نمایید. هیچ گاه گوشت نپخته را نخورید. از خوردن گوشت هایی که کمتر از اندازه هم پخته شده اند، مانند کالباس و همبرگر اجتناب کنید.
*گوشت پخته شده را در دمای 60درجه سانتیگراد و گوشت را برای ذخیره کردن در دمای 4درجه سانتیگراد نگهداری کنید.
*برچسب روی مواد غذایی را به دقت بخوانید؛ زیرا اطلاعاتی درباره زمان استفاده و شیوه ذخیره آنها به شما می دهد.
خواندن این اطلاعات از احتمال مسمومیت غذایی می کاهد.
منبع: نشریه ی دنیای سلامت، شماره ی 53.
/ج
