انجیر میوه ای است مبارک چرا که نامش در قرآن آمده و حتی به آن قسم خورده شده و کلا م الهی خود صحه ای است بر این گفتار که بررسی ارزش غذایی و دارویی انجیر است.
این میوه به فرموده حضرت رسول (ص) میوه ای است از بهشت. به دلیل اینکه میوه ای است بدون هسته که بواسیر را قطع می کند و برای نقرس مفید و سودمند است.
حضرت علی (ع) می فرمایند خوردن انجیر بر شما لا زم است چونکه برای قولنج سودمند است و همچنین امام رضا (ع) می فرمایند انجیر رطوبت بدن را از بین می برد و استخوان را محکم کرده و مو را بر بدن می رویاند و درد را از بین می برد و با وجود انجیر نیازی به دارو نیست.
امام رضا (ع) فرمودند: درخت انجیر شبیه ترین گیاهان به گیاهان بهشتی است (بحار ج 66) (مکارم اخلا ق ص 198) (وسائل ج 17)
همچنین سقراط پدر علم طب همیشه انجیر را برای بیماران به خصوص بیمارانی که تشنگی و تب داشتند تجویز می کرد. انجیر درختی از تیره توت «Moraceae» است که نام علمی آن «Ficuscarica» است.
درخت انجیر دارای میوه خوش طعم، مقوی، انرژی زا و فربه کننده است که به صورت تازه و خشک مصرف می شود. انجیر دارای مقدار معتنابهی آهن، کلسیم، فسفر، سدیم، پتاسیم، منیزیم، منگنز، کلر، گوگرد، مس، روی و ویتامین های A وB وC است که دانش پزشکی امروزه این میوه با ارزش را برای همه ضروری دانسته چرا که تامین سلا متی آن به اثبات رسیده است.
انجیر دارای مقدار زیادی از دیاستازهای مختلف نیز است که می تواند هاضمه را به وضع خوبی تحریک کند و در تنظیم سیستم بدن موثر واقع شود. وجود فسفر فراوان در انجیر می تواند در پرورش هوش و حافظه به همه افراد به خصوص کودکان موثر واقع گردد .
خوردن انجیر تازه اختلا لا ت گوارشی را برطرف نموده و معده و روده را تقویت می کند این میوه مقوی و مغذی می تواند در بیماران عصبی به عنوان بهترین غذا محسوب شود و همچنین انجیر به علت سرشار بودن از پتاسیم تامین کننده سلا متی کودکان ضعیف کم خون و بی اشتها است جوشانده انجیر خشک عفونت های لثه و گلو را درمان می کند و همچنین سوخته انجیر دندان ها را سفید می کند لثه را محکم و جرم دندان را می زداید و همچنین شیرابه انجیر درد دندان ناشی از پوسیدگی را التیام می بخشد.
همچنین انجیر بوی بد دهان را برطرف می کند و اگر انجیر را در شیر بجوشانند غرغره آن برای تورم لثه ها و دندان سودمند است.
انجیر با رنگ بنفش خاصیت دارویی بیشتری دارد. خوردن یک ماه مداوم انجیر به عنوان صبحانه فواید زیادی را عاید شما خواهد کرد همچنین انجیر پخته مرهمی است برای سوختگی ها، دمل ها مخصوصا دمل دندان است مصری های قدیم انجیر را به عنوان معالجه برای درمان آنژین مصرف می کردند.
این میوه برای بیماری های سینه و ریه توصیه می شود که هر چه قدر تازه تر باشد خواص درمانی آن بیشتر است. قرار دادن برگ تازه انجیر بر روی زخم ها موجب تسریع در بهبودی آنها می شود. اگر از زگیل و میخچه رنج می برید از شیرابه سفید رنگ انجیر نارس استفاده کنید که سبب از بین رفتن آنها می شود.
مالش خیسانده برگ خشک انجیر در سرکه پوسته پوسته شدن دست را درمان می کند و مالش سر با خیساندن برگ انجیر از ریزش مو جلوگیری می کند. جوشانده انجیر خشک کلیه التهابات دستگاه تنفس را برطرف می سازد و از سرماخوردگی های مکرر جلوگیری می کند. اگر انجیل و عسل را به طور مساوی با هم مخلوط کنید در درمان زخم معده بسیار مفید است.
انجیر بدن را نیرومند و صورت را با طراوت عضلا ت را به نشط میآورد و اگر به هنگام شام خورده شود حرکات امعا» را منظم و بدن را به نشاط میآورد خوشبختانه همه کس می توانند از این میوه بهشتی استفاده کنند حتی بیماران مبتلا به دیابت (پزشک خانواده صفحه 98) باری انجیر هم لذت کام است و هم خوشی در طعام هم صحت بدن است و هم انبساط تن در معالجه کبد و تصفیه خون مفید، در مورد سل و سرطان هم بسیار سودمند است.
شیره سفیدی که از پوست انجیر خارج می شود لا تکس است و جزو دیاستازهای معروف محسوب می شود و جهت هضم مواد قندی و نشاسته ای تبدیل آن ها به گیلکوژن نقش مهمی را دارد و لا تکس می تواند روی شیر چنان عمل کند که مایه پنیر عمل می کند در قدیم الا یام از شیره انجیر برای تهیه پنیر استفاده می شده انجیر میوه ای که تمام خواص قندهای طبیعی را دارا می باشد و می توان برای کودکان از شیره انجیر استفاده کرد.
بعضی از مرباهای آماده و بهداشتی از شیره انجیر تهیه می شود. خاصیت ملین بودن انجیر مربوط به دانه های این میوه بهشتی است که در صورت تمایل می توان آنها را خارج کرد. تاثیر این دانه ها در رفع تب قابل توجه است.
انجیر در آسیا رویش می کند. امروزه بیشتر از 600 نوع متفاوت انجیر وجود دارد.
انجیر خشک محتوی مقدار زیادی قند( در حدود 60 درصد) می باشد. این دلیل خوبی است برای آن که ورزشکاران از انجیر استفاده می کردند.
رومی ها انجیر تازه را به برده هایشان می دادند، برای آن که آن ها بتوانند بهتر کار کنند. انجیر خشک در آن زمان خیلی کم مصرف می شد. انجیر از درختی به نام فیکوس( Ficus) می روید.
انجیر یک میوه شیرین می باشد. محتوی مقدار زیادی هسته است و غالبا خشک مصرف می شود. انجیر تازه بسیار خوشمزه می باشد و از آن مربا و ترشی درست می کنند.
پوست انجیر بسیار نرم است و به همین خاطر نگهداری و انتقال آن بسیار مشکل می باشد.
در کشورهای گرمسیر، انجیر به صورت خشک صادر و ذخیره می شوند.
انواع مختلف انجیر، دارای برگ های متفاوتی می باشد.
درخت انجیر در حدود 6- 5 متر می باشد. درخت انجیر برگ های سبز و خاکستری رنگ دارد. میوه درخت انجیر، زرد رنگ می باشد. درخت انجیر تا 20 سال میوه می دهد.
بر طبق تحقیقات سازمان خواربار آمریکا، ایران دومین کشور بزرگ صادر کننده انجیر می باشد.
انجیر تازه را از اوایل خرداد تا اوایل شهریور می توان یافت. اما انجیر خشک را در هر زمان که میل داشتید، می توانید پیدا کنید.
درخت انجیر که نام علمی آن فیکوس (Ficus) میباشد از خانواده (Moracee) موراسه است و دارای 600 گونه میباشد که اغلب انواع آن وحشی یا زینتی هستند مانند درخت معروف به درخت کاتوچو (فیکوس الاستیکا) که هم زینتی است و هم صنعتی. فیکوس بنگالنسیس و فیکوس رلیگیوزا انواع زینتی این گیاه می باشند که در تزئینات و به عنوان گیاه آپارتمانی مصرف زیاد دارند.
انواعی که در باغبانی از نظر مصرف میوه آن مورد استفاده قرار میگیرند عبارتند از فیکوس کاریکا ، فیکوس پالماتا و فیکوس پودوکاریکا. فیکوس کاریکا همان انجیر معمولی است که به عنوان میوه مورد استفاده قرار میگیرد. ولی فیکوس پالماتا و فیکوس پودوکاریکا بیشتر برای تلقیح انواع انجیر خوراکی کاشته میشوند.
انجیر میوه ای زیبا‚ مقوی و خوشمزه می باشد که با توجه به میزان اثر گذاری و تولید انرژی آن و با توجه به قیمت آن قابل استفاده برای تمامی اقشار جامعه می باشد .
درخت انجیر از زمانهای بسیار قدیم وجود داشته و از آن استفاده زیادی می شده است . در تورات از این درخت نام برده شده و اشعیای نبی یکی از انبیای بنی اسرائیل خرقیا پادشاه آن زمان را در حدود 700 سال قبل از میلاد با انجیر مداوا کرده است .
درخت انجیر بومی آسیای غربی و کشورهای مدیترانه است و از آنجا به عربستان ، سوریه و اسرائیل برده شده است .
درخت انجیر در نزد یونانیان مقدس و محترم بوده بطوریکه صدرات ان ممنوع اعلام شده بود .
شاعران و نویسندگان یونانی مانند هومر ، هرودوتوس و افلاطون در نوشته ها و اشعار خود آنرا ستوده اند در اوائل قرن هجدهم ، انجیر بوسیله میسیونرهای مذهبی اسپانیایی به کالیفرنیا برده شد و امروزه بمقدر زیاد در این ایالت و ایالات جنوبی آمریکا کشت می شود.
حدود 85 درصد از محصول انجیر بصورت خشک به بازار عرضه می شود زیرا انجیر رسیده زود خراب می شود. انجیر درختی است با برگهای زرد و پنجه ای برنگ سبز خاکستری که بلندی آن تا شش متر می رسید و چون در مقابل سرمای شدید مقاومت ندارد بنابراین در مناطق معتدله و گرمسیر کشت می شود .
درخت انجیر معمولا از سال چهارم شروع به میوه دادن می کند و تا سن بیست سالگی میوه می دهد.
ترکیبات شیمیایی:
انجیر میوه مغذی و خوش طعمی است ، دارای مواد قندی ، مواد ازته ، چربی ، مواد معدنی ، آمینو اسید ، آنزیم های مختلف و کاروتن می باشد . در برگهای آن حدود 0/06 درصد مواد تلخی مانند فیکوسین Ficusin و برگاپتین Bergaptene وجود دارد .
شیره سفیدی که با شکستن شاخه های درخت انجیر و یا از میوه نارس آن خارج می شود بسیار سمی است و اگر بر روی پوست زده شود سلولها را از بین برده و میکشد .
برگهای انجیر دارای کوسایداروتین Glycosiderutin می باشد .
در صد گرم انجیر رسیده و تازه مواد زیر موجود است :
انرژی 80 کالری
مواد قندی 4 گرم
پروتئین 1/5 گرم
چربی 0/5 گرم
کلسیم 20 گرم
فسفر 55 میلی گرم
سدیم 35 میلی گرم
پتاسیم 65 میلی گرم
ویتامین آ 80 واحد
ویتامین ب 1 0/2 میلی گرم
ویتامین ب 3 0/7 میلی گرم
ویتامین ث 2 میلی گرم
ویتامین ث 25 میلی گرم
آشنایی با خواص انجیر
خواصخوراکیها- انجیر از مقویترین میوههای پایان فصل تابستان و اوایل پاییز است که در 2 نوع زرد و بنفش تیره یافت میشود.
انجیر میوه طبیعت گرمی دارد و خوردن آن به افرادی که به لحاظ جسمی ضعیف هستند، همواره توصیه میشود. انجیر به صورتهای مختلف خام، پخته (در کمپوت و مربا) و خشک (در خشکبار) در تمام طول سال قابل استفاده است.
به این ترتیب میتوانیم در تمام طول سال از خواص آن بهرهمند شویم. علاوه بر این، از نوع خام آن در پخت انواع کیکها و دسرهای فصل نیز میتوان استفاده کرد. این میوه بهشتی بهرغم برخورداری از خواص غذایی، به لحاظ درمانی نیز پر خاصیت است.
خواص غذایی
انجیر حاوی ویتامینهای C، B، A و مواد معدنی مختلف مانند پتاسیم، کلسیم، فیبر، آهن، فسفر و سدیم است.
خواص درمانی
- مهمترین خاصیت درمانی انجیر برای آن دسته از افرادی است که همواره از مشکل یبوست رنج میبرند. این قبیل افراد میتوانند علاوه بر مصرف روزانه این میوه به حالت خام یا خشک، تعدادی انجیر خشک را از شب تا صبح در یک لیوان آب خیسانده و صبح پیش از صبحانه میل کنند. انجیر در هر دو حالت خام و خشک، ملین خوبی بهشمار میآید. علاوه بر این، مخلوط انجیر و عسل برای درمان زخم معده نیز مفید است. در واقع انجیر سیستم دستگاه گوارش را تقویت میکند.
- یکی از جالب توجهترین خواص انجیر به ویژه برای استفاده در ماه رمضان خاصیت عطشزدایی آن است؛ بنابراین هنگام افطار یا سحر برای رفع عطش از چند عدد انجیر خام یا خشک استفاده کنید.
انجیر مسکن اعصاب، افزایشدهنده قوای جنسی، تقویتکننده هوش و حافظه، محکم کننده استخوانها و برطرف کننده التهاب آنهاست.
- مصرف انجیر برای کاهش علائم بیماریهایی مانند گلودرد، عفونتهای ریوی، سینه درد همراه با تب و سرفه، بسیار توصیه میشود. برای این منظور کافی است چند عدد انجیرخشک را در شیر یا آب بپزید و به حالت گرم مصرف کنید.
خواص داروئی:
خواص طبی میوه انجیر
انجیر از نظر طب قدیم ایران گرم و تر است .
1)انجیر تعرق بدن را زیاد می کند .
2)ادرار آور است .
3)حرارت بدن را کاهش می دهد .
4)چاق کننده است و آنهائیکه می خواهند وزن اضافه کنند و یا برای بیمارانی که دوره نقاهت خود را می گذرانند بسیار مفید است . بدین منظور می توان آنرا با شیر سویا مخلوط کرده و بین غذاها خورد.
5)انجیر یبوست را برطرف می کند و یکی از بهترین میوه ها برای تمیز کردن روده بزرگ و رفع یبوست است . در قیم برای از بین بردن یبوست از شربت انجیر استفاده می کردند .
6)برای درمان ناراحتیهای سینه حدود 20 گرم از خرما ، عناب ، انجیر خشک و مویز را با هم مخلوط کرده و آسیاب کرده سپس این پودر را با یک لیتر آب جوشانده تا حجم آن به نصف برسد . از این جوشانده می توان بمقدر سه فنجان در روز مصرف نمود .
7)جوشانده انجیر خشک درمان کننده التهاب مجاری دستگاه تنفسی ، کلیه ، ذات الریه ، ذات الجنب ، سرخک ،مخملک و آبله می باشد .
8) جوشانده غلیظ انجیر خشک برای رفع سرمخدرگی بسیار مفید است .
9)برای برطرف کردن سیاه سرفه ، برونشیت و ذات الریه از قهوه انجیر استفاده کنید و برای درست کردن این قهوه انجیر را ابتدا بو داده و سپس آنرا آسیاب کنید تا بصورت پودر داراید .
10)انجیر دستگاه هاضمه را تقویت می کند .
11)انجیر برای درمان سوء هاضمه مفید است .
12)سوپ انجیر بسیار مقوی است و برای افزایش شیر در زنان شیر ده مفید است .برای تهیه سوپ ، انجیر نارس را با گوشت بپزید .
13)برای برطرف کردن ورم گلو ، 50 گرم انجیر زرد را در 500 گرم شیر ریخته و مدت 15 دقیقه بگذارید سپس آنرا غرغره کنید و مقدری از آنرا نیز بنوشید ( می توانید آنرا با عسل هم شیرین کنید .)
14) جوشانده انجیر خشک در شیر برای درمان آنژین ، ورم لثه و ورم مخاط دهان نیز موثر است .
15)یکی از داروهای بسیار موثر برای درمان آرتروز و درد مفاصل ، مخلوط شیر بز و انجیر سیاه میباشد . این مخلوط سموم مختلف را از بدن خارج کرده و درد را از بین می برد.
16)انجیر را می توان همراه با میوه های دیگر مصرف کرد انجیر با میوه های اسیدی مانند پرتقال و گریپ فروت سازگار نیست .
17)انجیر برای آنهائیکه قند خونشان پائین می آید و یکباره احساس ضعف می کنند مناسب است زیرا قند آن بسرعت در روده کوچک جذب می شود.
18)خوردن انجیر باعث افزایش نیروی جنسی می شود .
19)انجیر تقویت کننده کبد است .
20)اگر ترشح ادرار کم باشد خوردن انجیر باعث ازدیاد آن می شود .
21)برای برطرف کردن ورم بناگو ش و دمل ها ، ضمادی از انجیر خشک با در و و گندم درست کرده و روی ورم دمل بگذارید .
22)دم کرده انجیر با شنبلیله برای سینه درد و رفع خشونت سینه مفید است .
23)برای رفع ورم طحال ، انجیر را به مدت نه روز در سرکه خیس کنید و هر روز پنج عدد آنرا با سرکه بخورید .
24)انجیر ضد سرطان است .
25)انجیر در معالجه بیماریهای پوستی موثر است .
حال فواید انجیر را برای شما بیان می کنیم:
1- کاهش فشار خون
انجیر منبع خوب پتاسیم می باشد و همان طور که می دانیم، پتاسیم، عنصری است که برای کنترل فشار خون به کار می رود. کمبود پتاسیم، مخصوصا وقتی که غذاها دارای مقدار زیادی سدیم(نمک) باشند، می تواند موجب بالا رفتن فشار خون شود.
2- کاهش وزن
انجیر، منبع خوبی از فیبرهای غذایی می باشد. فیبر، اثر مفیدی بر کاهش وزن دارد و گرسنگی را به تاخیر می اندازد.
3- جلوگیری از سرطان سینه
به خاطر داشتن فیبر بالا، از ابتلا به سرطان سینه جلوگیری می کند.
4- بالا برنده تراکم استخوان
انجیر دارای مقدار زیادی کلسیم (79 میلی گرم در 224 گرم انجیر) می باشد. تحقیقات نشان داده است که کلسیم در انجیر به همان اندازه کلسیم موجود در شیر می باشد.
کلسیم، به عنوان بالا برنده تراکم استخوان شناخته شده است. به علاوه، پتاسیم موجود در انجیر، دفع ادراری کلسیم را کاهش می دهد. پس انجیر یکی از بهترین ها برای افزایش تراکم استخوان می باشد و از پوکی استخوان جلوگیری می کند.
5- جلوگیری از ضعف عضلات
مطالعات نشان داده است که افرادی که روزانه 3 عدد یا بیشتر میوه مصرف می کنند، ضعف و انحطاط عضلانی کمتری دارند.
6- انجیر منبع خوبی از منیزیم نیز می باشد.
7- ملین و ضد یبوست است.
8- به بهبود سرفه و نفس کشیدن راحت کمک می کند.
9- انجیر تازه مقدار کمی ویتامین C دارد و بهترین منبع(نسبت به دیگر میوه ها) ویتامین B6 می باشد.
10- انجیر برای هضم بهتر غذا بسیار مفید است. برای کم خونی مفید است.
11- انجیر برای افراد دارای کلسترول بالا و اسید اوریک بالا ، بسیار مفید است.
12- تشنگی را از بین می برد.
13- انجیر به عنوان دارویی برای تولید انرژی و قوی شدن به کار می رود.
14- انجیر برای افرادی که رشد غیر طبیعی دارند، بسیار مفید می باشد.
15- از سرطان روده جلوگیری می کند. انجیر جلوی رشد سلول های سرطانی را می گیرد.
16- آنتی اکسیدان زیادی نسبت به سایر میوه ها دارد.
17- امگا 3 و امگا 6 دارد. پس برای سیستم اعصاب، مغز و قلب بسیار مفید می باشد.
18- سدیم کمی دارد.
19- انجیر برای بهبود سردرد، دندان درد ، تهوع، تب، نقرس، گوش درد ، سوختگی، معده درد، ورم چرکی(آبسه) ، بیماری های ریوی و بیماری های مقاربتی مفید است.
خواص انجیر خشک
![](/Upload/Public/Content/Images/1396/04/28/2234410390.jpg)
1- انجیر خشک درمان کننده نفخ و باد معده می باشد.
2- انجیر خشک نسبت به انجیر تازه، 5 برابر بیشتر کالری دارد.
3- انجیر خشک دارای مقدار زیادی آهن می باشد.
خواص شیره درخت انجیر
شیره درخت انجیر طعم تلخ و سوزنده ای درد :
1.مسهل بسیار خوبی است .
2.دارای دیاستازهای مختلفی است و برای نرم و تدر کردن گوشت بکار می رود .
3.شیره درخت انجیر را اگر بمدت چند روز روی زگیل و یا میخچه پا بگذارید آنرا از بین می برد .
4.برای معالجه بیماریهای پوستی مفید است .
5.شیره درخت انجیر را با زرده تخم مرغ و یا روغن مخلوط کنید و روی زخم ها بگذارید باعث التیام آنها خواهد شد .
6.ضماد شیره درخت انجیر با شنبلیله برای رفع نقرس مفید است .
7.برای معالجه جراحت های پوستی ضمادی از شیره درخت انجیر با در جو درست کرده روی آنها بگذارید .
8.مالیدن شیره درخت انجیر بر روی سر از ریزش مو جلوگیری می کند .
خواص برگ انجیر
1)برگ پخته درخت انجیر ملین است .
2)برگ انجیر را له کنید و برای برطرف کردن درد بواسیر بر مقعد بمالید .
3)برای برطرف کردن ورم و تومورهای مختلف برگ انجیر را روی این قسمت ها بگذارید .
4)جوشانده ساقه های جوان درخت انجیر آب اضافی را از بدن خارج می کند .
5) برای درمان اسهال های ساده و خونریزی های مختلف از جوشانده پوست تازه درخت انجیر استفاده کنید .
6)برگ درخت انجیر را در آب جوشریخته و بگذارید کمی سرد شود و داخل لگنی بریزید و داخل آن بنشینید بواسیر دردناک و متورم را درمان می کند .
7)جوشانده برگ درخت انجیر شکم درد را برطرف می کند
ارزش غذایی انجیر
انجیر، قند زیادی دارد. 50 درصد انجیر خشک را قند تشکیل می دهد. همچنین منبع خوبی از پتاسیم ، منیزیم ، کلسیم ، فسفر و ویتامین های C , B , A است.
انجیر منبع غنی فیبر غذایی می باشد. لیگنین یک نوع فیبرغذایی غیرمحلول است که به مقدار زیاد در انجیر وجود دارد و نقش عمده ای در جلوگیری و رفع یبوست دارد.
انجیر منبع غنی فیبر غذایی و نیز منبع خوبی از منیزیم ، کلسیم ، فسفر و ویتامین های C , B , A است.
سایر خواص غذایی انجیر عبارتند از :
1- از انجیر می توان در رژیم های غذایی خاص مثل رژیم کم چربی ، کم سدیم ، پرفیبر ، کاهش وزن ، دیابتی و حتی رژیم غذایی مدیترانه ای استفاده کرد.
2- انجیر سدیم و چربی ندارد و مانند سایر میوه ها بدون کلسترول است.
3- 40 گرم انجیر تازه یا یک چهارم لیوان از خرد شده ی آن، معادل یک واحد میوه است.
4- 5/1 عد انجیر خشک معادل یک واحد میوه یا 15 گرم کربوهیدرات است که کربوهیدرات آن از گلوکز و فروکتوز تشکیل شده است.
5- انجیر، فیبر غذایی بالایی دارد و هر واحد آن 20 درصد نیاز روزانه را تأمین می کند که بیش از هر نوع میوه تازه یا خشک می باشد.
6- انجیر بیش از سایر میوه ها املاح دارد. 40 گرم انجیر تازه دارای 244 میلی گرم پتاسیم ( 7 درصد نیاز روزانه ) ، 53 میلی گرم کلسیم ( 6 درصد نیاز روزانه ) و 2/1 میلی گرم آهن ( 6 درصد نیاز روزانه ) می باشد.
اطلاعات کشاورزی انجیر :
اصل و قدمت گیاه
موطن اصلی درخت انجیر در دنیای قدیم یعنی اروپا- آسیا در نواحی مدیترانه میباشد و به همین جهت آن را جزء میوههای مناطق نیمه گرم طبقه بندی میکنند. درخت انجیر بسیار قدیمی است. آثار این درخت در آخر عهد دوم (کرتاسه) دیده شده و در عهد چهارم در اطراف دریای مدیترانه مورد کشت قرار گرفته است. در مصر از 2800 سال قبل از میلاد مسیح کاشت درخت انجیر موسوم بوده است.
یهیودیان قدیم نیز درخت انجیر را میشناختهاند و از یک نوع انجیر که فیکوس سیکوروس میباشد در توارت ذکر شده است. یونانیان قدیم نوع اصلاح شده این درخت را تحت نام انجیر آتیک (Attic) میشناختهاند و رومیها این درخت را با معتقدات مذهبی خود مخلوط کرده آن را نشانه سعادت و پیشرفت و ترقی روز افزون میدانستهاند.
مشخصات گیاه شناسی
![](/Upload/Public/Content/Images/1396/04/28/2234420330.jpg)
برگ درخت انجیر پنجهای و دارای 3 تا 5 لوب میباشد. قسمتی که به اسم میوه انجیر معروف است و مورد تغذیه انسان قرار میگیرد در حقیقت میوه نیست بلکه زائده مجوفی است که گلهای انجیر به تعدادی زیاد در داخل آن قرار گرفتهاند و مواد قندی در این زایده یا رسپتاکل جمع میشود. گلهای نر و گلهای ماده درخت انجیر از یکدیگر جدا ولی روی یک پایه یعنی در داخل رسپتاکل واقع شدهاند و به عبارت دیگر درخت انجیر گیاهی است یک پایه.
اگر میوه انجیر را باز کنیم و به شکل یک سطح درآوریم گلهای نر که حامل دانه گرده هستند و در کنار و به طرف خارج صفحه واقع شده و گلهای ماده که حامل تخمدان و در صورت تلقیح شدن حامل بذر خواهند بود در وسط صفحه قرار دارند. تلقیح گلهای ماده انجیر بوسیله حشرات مختلف که مهمترین آنها حشرهای بسیار کوچک از خانواده کالسیدیده میباشد انجام میگیرد.
آب و هوای مطلوب برای درخت انجیر
به همان اندازه که درخت انجیر به گرمای زیاد مقاوم است نسبت به سرما مخصوصا در دوره جوانی حساس است و سرما یک عامل محدود کننده در کاشت این درخت میباشد. اثر گرما و رطوبت در میوه انجیر نسبت به نوع مصرف میوه متفاوت است. انجیرهایی که برای کنسرو و یا در شیرینیپزی مصرف میشود در هوای مرطوب محصول مرغوبتری می دهد تا در هوای گرم و خشک و برعکس میوه درختان انجیری که در هوای خشک و نسبتا گرم کاشته شدهاند برای تهیه انجیر خشک مرغوبتر است تا آنهای در هوای مرطوب عمل آمدهاند.
باران در موقع تلقیح بسیار مضر است و مقدار محصول را به مقدار قابل توجهی کم میکند. در نواحی مرطوب میوه درشت میشود و دم آن طویل میگردد ولی مقدار شیرینی میوه کم میشود در هوای خشک و گرم دم میوه کوتاه شده گاهی به کلی از بین میرود اما اندازه میوه کوچک و مقدار شیرینی آن زیاد است.
خاک مطلوب درخت انجیر
![](/Upload/Public/Content/Images/1396/04/28/2234430280.jpg)
درخت انجیر را در انواع مختلف خاک از شنی سبک تا رسی سخت میتوان کاشت. در اراضی شنی سبک خطر حمله نماتود بسیار زیاد است. بهترین خاک برای کاشت این درخت اراضی لیمونی است. در این نوع اراضی میوه دادن درخت به علت رشد زیاد شاخ و برگ دو یا سه سال به تاخیر میافتد.
ازدیاد درخت انجیر
درخت انجیر را با انواع مختلف وروش تکثیر نباتات چه جنسی و چه غیر جنسی میتوان زیاد کرد. در ازدیاد بوسیله بذر هیچ گاه درخت جدید شبیه به پایه مادری نخواهد بود و به همین جهت نیز جز برای تحقیقات علمی و پیدا کردن انواع جدید از این طرز ازدیاد استفاده نمیکنند. برای ازدیاد درخت انجیر از نظر ایجاد باغ به منظور بهره برداری فقط از طرق مختلف غیر جنسی استفاده میشود.
طرق مختلف غیر جنسی که بیشتر در تکثیر درخت انجیر بکار میروند عبارتند از: قلمه ، پاجوش ، خواباندن شاخه و پیوند. بین این طرق ، ازدیاد بوسیله قلمه بیش از سایر روشها مورد استفاده قرار میگیرد. در ازدیاد درخت انجیر بوسیله قلمه باید از درخت سالم و قوی و شاخه رسیده انتخاب و تهیه شود.
آفات و بیماریهای درخت انجیر
![](/Upload/Public/Content/Images/1396/04/28/2234440220.jpg)
از انواع آفات میتوان به این موارد اشاره کرد: سیمتیس نمورانا ، هسپروفانس گریزئوس ، سفیدک انجیر ،موزائیک انجیر ، شکاف خوردن میوه انجیر و بیماری ترشیدگی میوه انجیر.
مضرات
- انجیر برای کبدهای ضعیف مناسب نیست و آنهایی که کبد ضعیف دارند ، باید انجیر را با گردو بخورند.
- زیاده روی در مصرف انجیر باعث نفخ شکم و اسهال می شود و برای چشم نیز مضر است .
- انجیر برای مبتلایان به بیماری قند مضّر است.
- انجیر برای مبتلایان به اختلال معده و روده مضّر است.
- زیاده روی در خوردن انجیر، برای معده و چشم زیان آور است و خنثی کننده زیان آن، کرفس است.
تهیه دسر با انجیر
برای تهیه پوره انجیر، 240 گرم انجیر را با یک سوم لیوان آب یا آب میوه، در مخلوط کن بریزید و با هم مخلوط کنید. پوره انجیر می تواند به عنوان یک جایگزین مناسب برای چربی و یک شیرین کننده در سفره غذایی شما استفاده شود.
برای آشنایی با طرز تهیه مربای انجیر هم اینجا را کلیک کنید.
خرید و نگهداری انجیر
موقع خرید انجیر دقت کنید که تازه و پوست آن صاف باشد. اگر بوی ترشیدگی می داد، آن را نخرید ، زیرا این بو نشان می دهد که قند موجود در انجیر تخمیر و میوه خراب شده است.
انجیر تازه را حتماً باید در یخچال نگهداری کنید ، ولی انجیر خشک را می توانید در یخچال یا در هوای اتاق نگهداری کنید. البته باید در یک ظرف یا بسته بندی بدون هوا و رطوبت باشد که در اینصورت برای چندین ماه می توان آن را نگه داشت.
طی مطلبی در آینده خواص برگ و شیره درخت انجیر را برای شما بیان خواهیم کرد.
برخی احادیث درباره ی انجیر:
از کتاب مکارم الاخلاق- به نقل از ابوذر: سینی انجیر به پیامبر هدیه شد. به اصحابش فرمودند: « بخورید، چرا که اگر بنا بود بگویم میوه ای از بهشت است، همین میوه را می گفتم، زیرا میوه ای است بدون هسته، آن را بخورید زیرا بواسیر را ریشه کن می سازد و برای نقرس سودمند است.»
پیامبرخدا(ص): انجیر، تازه و خشک، بخورید، چرا که بر قدرت همبستری می افزاید، بواسیر را ریشه کن می کند، و برای درمان نقرس و سردی مزاج سودمند است.
امام رضا(ع): انجیر بوی دهان را می برد، استخوان ها را استحکام می بخشد، درد را می برد و باوجود آن دیگر به دارو نیازی نیست.
انجیر همانند ترین چیز به گیاهان بهشت است.
رسول گرامی اسلام (ص) خواص ذیل را برای انجیر بر شمرده اند و مسلمانان را به خوردن آن ترغیب کرده اند :
- انجیر میوه ای بهشتی است که بواسیر را قطع می کند.
- انجیر نقرس را معالجه می کند.
- انجیر، قوای جنسی را زیاد می کند و رطوبت و سردی را که موجب ضعف نیروی آمیزش است ، برطرف می نماید
حضرت علی (ع) می فرمایند : انجیر برای باد قولنج مفید است. در روز از آن زیاد بخورید ، ولی در شب کم بخورید.
امام محمد باقر (ع) فرمود:
بر کبد "حزقیل" پیامبر زخمی ظاهر شد که او را آزار می داد. خداوند به او وحی کرد که شیره انجیر را بگیر و بر سینه خود بمال. وی نیز این کار را انجام داد و بهبود یافت.
امیر المؤمنین علی(ع) می فرماید: خوردن انجیر بر شما لازم است چونکه برای درد قولنج سودمند است. و ماهی کمتر مصرف کنید چون که مصرف زیاد ماهی بدن را خشک(لاغر) می کند و بلغم را زیاد و خون را غلیظ می کند.
و کلام آخر اینکه در قرآن کریم از انجیر تعریف شده حتی به آن قسم خورده شده است این کلام آسمانی ارزش انجیر را نشان می دهد، بسیاری از مادران صبحها به فرزندانشان انجیر می دهند تا باهوش شوند. چه بسیار کسانی هستند که در زمستان انجیر خیسانده و برای اشتها به کودکان می خورانند.
[دانش امروز به همه این مطالب صحه می گذارد زیرا فسفر زیاد باعث پرورش هوش و حافظه و پتاسیم برای کم خونی و بی اشتهایی، داشتن آهن و کلسیم و ویتامین A, B ,PP, B6 و در ویتامین C نشان از اهیمت این گیاه می باشد]
منابع :
انجیر Fig http://www.irteb.com
آشنایی با خواص انجیر http://www.hamshahrionline.ir
انجیر http://daneshnameh.roshd.ir
انجیر http://plant.metaarchivegroup.com
خواص انجیر http://www.oshagh.com
انجیر «داروئی» http://daneshnameh.roshd.ir
خواص انجیر http://www.bekhon.com
خواص انجیر http://www.seemorgh.com/خ