دعا، کلید ارتباط انسان با خداست و آن گاه که این ارتباط، از سوی بهترین بنده خدا ـ امام معصوم علیهم السلام ـ برقرار شود، زیباترین ارتباط هاست. یکی از راه ها و شیوه های مؤثر تبلیغی امامان معصوم علیهم السلام ، مناجات و دعاست. ایشان برای تبلیغ مضامین و القای مفاهیم ارزشمند دینی، از شیوه و قالب دعا استفاده می کردند. به همین دلیل، غنی ترین و عمیق ترین معارف دینی را در دعاهای پرفیض کمیل، ندبه، ابوحمزه و... می یابیم. اکنون فرازهایی از مناجات ها و دعاهای امام حسین علیه السلام را با هم زمزمه کنیم:
مناجات امام حسین علیه السلام
ای مولایم! تویی که منت نهادی، تویی که نعمت دادی، تویی که احسان کردی، تویی که نیکویی کردی، تویی که فضل و کرامت دادی، تویی که لطفت را کامل کردی، تویی که روزی بخشیدی، تویی آن که توفیق دادی، تویی آنکه به خلق عطا کردی، تویی آن که فقیر را غنی ساختی، تویی که پناه دادی، تویی که امور بندگانت را کفایت کردی، خدایا! تویی که هدایت کردی؛ تویی که خوبان را عصمت از گناه کرامت کردی؛ تویی که گناهان را مستور ساختی؛ تویی که گناهان را آمرزیدی؛ تویی که عذر گناهان را پذیرفتی؛ تویی که تمکین و جاه بخشیدی؛ تویی که عزت و جلال دادی؛ تویی که کمک دادی؛ تویی که مدد فرمودی؛ تویی که تأیید و توانایی دادی؛ تویی که یاوری فرمودی؛ تویی که بیماران را شفا دادی؛ تویی که عافیتم بخشیدی؛ تویی که گرامی ام داشتی؛ تویی که برتری دادی؛ پس حمد و ستایش برای توست، و شکر و ستایش دایم تو را سزاست.
معبودا!
منم معترف به گناهان خود؛ بیامرز برایم آنها را. من هستم که بد کردم و منم که خطا کردم. منم که همت گماردم و منم که نادانی کردم. منم که غافلم و منم که فراموش کارم، منم که اعتماد دارم. منم که تعهد می کنم. منم که وعده می دهم و منم که خلف وعده می کنم. منم که پیمان شکنم. منم که اقرار دارم. منم که معترفم به نعمت تو بر من و نزد من و سنگین بارم به گناهانم. بیامرز آنها را ای که زیانش ندارد گناهان بندگانش و اوست بی نیاز از طاعت آنها و توفیق ده هر که عمل صالح انجام دهد) به کمک و رحمتش. پس برای توست، سپاس خدای من و آقای من!
معبودا!
فرمانم دادی و نافرمانی ات کردم، نهی ام کردی و مرتکب شدم ممنوع تو را. اکنون به حالی درآمده ام که نه اسباب تبرئه دارم تا معذرت خواهم و نه توانایی تا پیروز گردم. با چه رویی برابرت آیم.
ای آقایم!
حق با توست و مسئولیت با من؛ ای که پرده پوشم کردی، از نظر پدران و مادران تا مرا نرانند و از خویشان و برادران تا سرزنشم نکردند و از پادشاهان، تا شکنجه ام ندهند و اگر مطلع شده بودند... ای آقایم! بر آنچه تو آگاهی بر آن از من، به من مهلت نمی دادند و رهایم می کردند و از من قطع می کردند.
ای آقایم!
با حال خضوع و خواری و درماندگی و کوچکی، نه وسیله تبرئه جویی دارم تا عذر خواهم و نه توانایی، تا پیروز گردم و نه دلیلی دارم که بیاورم و نه توانم گفت که بد نکردم و مرتکب کار بد شدم که منکر شوم و اگر منکر شوم، ای مولایم! سود می برم، ولی چگونه و کجا؟
منزهی تو! منم از ترسندگان. نیست معبود حقی جز تو. منزهی تو. منم از شمار هراسناکان. نیست معبود حقی جز تو. منزهی تو. منم از امیدواران. نیست معبود حقی جز تو. من از مشتاقانم، من از تسبیح گویانم. من از تکبیرگویانم!
بار خدایا!
این است ثنای من بر تو؛ برای تمجید و اخلاص من بیاد تو، برای توحید و اقرارم به مهربانی هایت برای شمارش و گرچه معترفم که نتوانم آنها را شمرد برای آنکه بسیارند و فراوانند و آشکار.
خدایا!
تو اجابت کنی بیچاره را و برطرف کنی بدی را و به داد رسی گرفتار را و شفا دهی بیمار را و بی نیاز کنی درویش را و ببندی شکسته را و ترحم کنی خردسال را و یاری کنی سالخورده را. جز تو پشتیبانی نیست و نه بالای دست تو توانایی و تویی والا و بزرگ.
خدایا!
تو نزدیک تر کسی هستی که بخوانند و اجابت کنی و کریم تر کسی هستی که بگذری و پر عطاتر از هر که عطا کند و شنواتر از هر کسی که از او بخواهند، ای بخشاینده دنیا و آخرت و مهربان هر دو.
خداوندا!
مرا از توجه و عنایت خویش دور مدار و مرا از دایره سرپرستی خود بیرون مفرما و مرا از جنبش و نیروی خویش، محروم مدار و از آن مقصود و هدفی که اراده ات به آن تعلق گرفته است، مرا خارج مساز. پیشرفت و ترقیات مرا بر بصیرت قرار ده و روحم را بر صراط هدایت، ثابت فرما. روش مرا بر راه درست قرار ده تا مرا به آرزوهایم موفق بداری و آمالم را به من برسانی و آنچه را برای من اراده فرموده ای و مرا برای آن آفریده ای و به سوی آن، یعنی بهشت، آشیانم داده ای، بر من ارزانی دار.
پروردگارا!
دوستانت را از امتحان کردن به وسیله من، در پناه خودت، حفظ کن و در مصیبت هایت با رحمت خودت، آنان را امتحان کن؛ امتحانی که آن را در نتیجه، برگزینی و با پیروی از برنامه و سلوک و راه و روش من نجاتشان دهی. خداوندگارا! مرا به نیاکان شایسته ام و بستگانم پیوند ده.
خدایا! من از تو، موفقیت هدایت شدگان و اعمال پرهیزکاران و نصیحت کردن توبه کنندگان و عزم و اراده صابران و ترس و پرهیز آنان که از تو می هراسند و تلاش و کوشش علم خواهان و زینت پرهیزکنندگان را درخواست می کنم.
و ترس زاری کنندگان را تا آنکه از تو بترسم، خدایا ترسی که مرا از ارتکاب گناهان بازدارد، ترسی که مرا به انجام اطاعت تو وادار کند، اعمالی که با آن کرامت تو را به دست آورم، و پندپذیر در توجه کردن باشم، ترسی که تنها برای تو نصیحت کنم و دوستی تو را بخواهم. ترسی که در تمام کارها، به تو توکل کنم و به تو خوش بین باشم. ستایش توراست، ای آفریننده نور، ستایش توراست ای خدای بزرگ و ستایش از آن تو است. پروردگارا! مرا نعمت دادی، ولی مرا شاکر نیافتی و دچار مصیبتم کردی، ولی صبورم ندیدی. پس با ترک شکر، نعمتت را سلب نکردی و با ناشکیبایی من، بر شدت آن نیفزودی. پروردگارا! از بزرگوار، جز بزرگواری نیاید. ای آقا و مولایم! آیا برای گرزهای آتشین، اعضای بدنم را خلق کرده ای؟ یا اندام درونی مرا برای نوشیدن آب های گرم دوزخ خلق کرده ای؟ خداوندا! اگر مرا به گناهانم بازخواست کنی، من تو را به کرم و بخششت می خوانم. اگر مرا با خطاکاران قراردهی، دوستی ام نسبت به تو را به اطلاع آنان می رسانم. ای آقای من! طاعتم، تو را بهره ای نداده است و گناهم به تو ضرری نمی رساند. پس آنچه را به تو سود و بهره ای نمی رساند، به من عنایت کن و آنچه را به تو زیان نمی رساند، به من ببخشای. به درستی که تو مهربان ترین مهربانانی.
منابع پیشنهادی در زمینه دعاهای امام حسین علیه السلام
1. برکات دعای عرفه (دعای امام حسین علیه السلام در روز عرفه)
عزیزی، عباس، قم، سلسله، چاپ اول، 1379، 96 صفحه.
2. شرح دعای عرفه
فاضل، محمد علی، مقدمه: جلال الدین آشتیانی، مشهد، بنیاد پژوهش های اسلامی، چاپ اول، 1378، 296 صفحه.
3. نیایش امام حسین علیه السلام در صحرای عرفات
جعفری، محمد تقی، مشهد، به نشر، چاپ اول، 1380، 168 صفحه.