اوقات فراغت؛ دغدغه تابستانی والدین

مهرنوش رجایی؛ کارشناس روانشناسی تربیتی

کودکان 2 تا 5 سال

همه ما بارها واژه اوقات فراغت را شنیده‌ایم و شاید خیلی از ما تصورمان از اوقات فراغت، بیشتر برای گروه سنی بزرگسالان باشد.

در حالی که کودکان هم مانند بزرگسالان از این امر مستثنی نیستند، اما با این تفاوت که این والدین هستند که باید این اوقات را برای فرزندان‌شان هدفمند و طوری برنامه‌ریزی کنند که در کنار مفرح بودن، کم و بیش نکات آموزشی هم در آن گنجانده شود.

به طور کلی اوقات فراغت کودکان با توجه به سن‌شان به دو دسته اساسی تقسیم می‌شود: اول کودکان 2 تا 5 سال که زیر سن دبستان هستند و بعد کودکان بالای 5 سال که مدرسه رو می‌باشند که با توجه به ایام تابستان و فصل تعطیلی مدارس باید توجه بیشتری در این زمینه به عمل آید. در اینجا به بررسی سرگرمی‌های مناسب کودکان 2 تا 5 سال می‌‌پردازیم.

بازی و شادی همراه با نکات آموزشی

همه کودکان از سن 2 سالگی به بعد می‌توانند مفهومی از زمان و مکان را در ذهن خود تجسم کنند، بدین معنی که بچه‌ها با قرار گرفتن در شرایط و موقعیت‌های مختلف، عکس‌العمل‌های خاص خود را دارند.

به عنوان مثال در محیط‌های پر ازدحام و شلوغ، خسته و کلافه می‌شوند، اما در مکان‌های خلوت به نوعی آرام هستند.

این بچه‌ها به محض رسیدن به پارک به سمت وسایل بازی می‌دوند، اما در بیشتر مواقع با دیدن حیوانات دچار ترس و وحشت می‌شوند.

در واقع این گروه سنی چون تحت تعلیم آموزش رسمی نیستند، بیشتر وقت‌شان صرف بازی و تفریح می‌شود، چرا که کودکان برای رشد خود به تحرک و بازی نیاز دارند و تحرک، رمز سلامت کودکان است که باعث تخلیه هیجانی و در نتیجه آرامش آنان می‌شود.

اما این والدین هستند که با توجه به سن کودک‌شان، باید شرایطی را برای چگونه گذراندن لحظات زندگی‌اش مهیا سازند که نه تنها کسل‌کننده و یکنواخت نباشد، بلکه نکات ریز آموزشی هم در خلال بازی به کودکان آموخته شود.

برای کودک خود وقت بگذارید

در بسیاری مواقع کودکان در منزل به تنهایی سرگرم بازی با وسایل و اسباب بازی‌های‌شان می‌شوند، اما شما والدین عزیز زمانی که در منزل هستید ساعاتی را به فرزندتان اختصاص دهید و به نوعی با برنامه‌ریزی کردن در ساعت‌های مختلف، کودک‌تان را سرگرم کنید.

به عنوان مثال زمان خاصی را به قصه‌گویی برای کودک بپردازید، ساعاتی را با او بازی کنید و یا با نقاشی کردن و کشیدن اشکال مختلف او را مشغول نمایید.

اگر کودک‌تان در طول هفته روزهایی را به مهد کودک می‌رود، طبیعی است که بدین شکل با گروه همسالان خود در ارتباط است. ضمن آنکه یک‌سری آموزش‌های قبل از دبستان را هم فرا می‌گیرد.

بردن کودک به خانه اسباب بازی

اگر فرزند شما همیشه در منزل به سر می‌برد، بد نیست در هفته ساعاتی را برای بردن او به خانه اسباب بازی اختصاص دهید.

خانه‌های اسباب بازی نه تنها به اجتماعی شدن کودک کمک و بچه‌ها را با محیطی غیر از منزل آشنا می‌کنند، بلکه آنان با هم‌سن و سالان خود ارتباط برقرار کرده و دایره دید‌شان فراتر از محیط خانه و نزدیکان خواهد رفت که حتی اینگونه ارتباط مانع کمرویی آنان می‌شود.

تلفن همراه، مناسب کودک نیست

یک نکته بسیار مهم در ارتباط با سرگرمی‌های این گروه سنی وجود دارد و آن اینکه متاسفانه این روزها بسیار دیده می‌شود که بعضی والدین برای اینکه از سر و صدای کودک خود راحت باشند با دادن گوشی تلفن همراه، او را مشغول می‌کنند در حالی که گوشی‌های موبایل، آی‌پد و لپ‌تاپ نه تنها مناسب سن کودک شما نیست، بلکه به دلیل امواج حاصل شده سبب بسیاری از بیماری‌ها می‌شود.

سرگرمی‌های مفید

می‌توان به جای سرگرم کردن کودکان با موبایل و وسایلی از این قبیل، آنان را با بازی‌های فکری مثل لگو و یا پازل سرگرم نمود و یا با گذاشتن سی‌دی کارتون‌های زیبا که مختص این گروه سنی است و از تلویزیون پخش می‌شود، آنان را سرگرم نمود.

البته به شرط آنکه زمان مشخصی را برای‌شان در نظر گرفت.

چرا که اگر قرار باشد بچه‌ها بدون وقفه به تماشای تلویزیون بپردازند نه تنها عوض کردن کانال تلویزیون از سوی بزرگ‌ترها باعث جنجال در آنان شده، بلکه نشستن طولانی مدت پای تلویزیون مانع از هر گونه جست و خیز و تخلیه هیجانات در آنان می‌شود.