تقویم عبادی محرم

پیش از اسلام عرب، جنگ در این ماه را حرام می دانست و ترک مخاصمه می کرد; لذا از آن زمان این ماه بدین اسم نامگذاری شد . (۱) و روز اول محرم را اول سال قمری قرار دادند . (۲) در توضیح اینکه چرا ماه های دیگر که جنگ در آنها حرام است، محرم نامیده نمی شود می توان گفت: چون ترک جنگ از این ماه شروع می شد به آن محرم گفتند .

چرا محرم؟!

پیش از اسلام عرب، جنگ در این ماه را حرام می دانست و ترک مخاصمه می کرد; لذا از آن زمان این ماه بدین اسم نامگذاری شد . (1) و روز اول محرم را اول سال قمری قرار دادند . (2) در توضیح اینکه چرا ماه های دیگر که جنگ در آنها حرام است، محرم نامیده نمی شود می توان گفت: چون ترک جنگ از این ماه شروع می شد به آن محرم گفتند .

این ماه در مکتب تشیع یادآور نهضت حضرت سید الشهدا و حماسه ی جاودان کربلاست .

این ماه، یادآور دلاورمردی های یاران باوفای اباعبدالله الحسین علیه السلام، فداکاری های زینب کبری علیها السلام، حضرت سجاد علیه السلام و همه ی اسرای کاروان امام حسین علیه السلام است . این ماه، یادآور خطبه ها و شعارهای آگاهی بخش سالار شهیدان، نطق آتشین حضرت زینب علیها السلام و خطابه ی غرای زین العابدین علیه السلام است .

این ماه، یادآور استقامت حبیب بن مظاهر و شهادت عون و جعفر است .

آری این ماه، ماه پیروزی حق بر باطل است .

محرم از منظر ائمه علیهم السلام

از امام هشتم شیعیان چنین نقل شده است:

«وقتی محرم فرامی رسید، پدرم خندان دیده نمی شد، حزن و اندوه تا پایان دهه ی اول بر او غالب بود و روز عاشورا، روز حزن و مصیبت و گریه ایشان بود .» (3)

همچنین حضرت امام رضا علیه السلام درباره ی عاشورا می فرماید:

«کسی که عاشورا روز مصیبت و اندوه و گریه اش باشد، خداوند قیامت را روز شادمانی و سرور او قرار خواهد داد .(4)

شب اول ماه محرم

1 - نماز: این شب چند نماز دارد که یکی از آنها به شرح ذیل است:

دو رکعت، که در هر رکعت بعد از حمد، یازده مرتبه سوره ی اخلاص خوانده شود .

در فضیلت این نماز چنین آمده است: «خواندن این نماز و روزه داشتن روزش موجب امنیت است و کسی که این عمل را انجام دهد، گویا تمام سال بر کار نیک مداومت داشته است . (5)

2 - احیای این شب . (6)

3 - نیایش و دعا . (7)

روز اول محرم

اول محرم هر سال اولین روز سال قمری است . از امام محمد باقرعلیه السلام روایت شده است: آن که این روز را روزه بدارد، خداوند دعایش را اجابت می کند، همانگونه که دعای زکریا علیه السلام را اجابت کرد . (8)

دو رکعت نماز خوانده شود و پس از آن سه بار دعای زیر قرائت گردد:

«اللهم انت الاله القدیم وهذه سنة جدیدة فاسئلک فیها العصمة من الشیطان والقوة علی هذه النفس الامارة بالسوء» (9)

بارالها! تو خدای قدیم و جاودانی و این سال، سال نو است، از تو می خواهم که مرا در این سال از شیطان حفظ کنی و بر نفس اماره (راهنمایی کننده) به بدی پیروز سازی .

روز دوم محرم

در چنین روزی کاروان امام حسین علیه السلام در سال 61 ه ق وارد سرزمین کربلا شد و با ممانعت لشکر حر مجبور به توقف در آنجا گردید . (10)

روز سوم محرم

از پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم نقل شده است:

«هر کس در این روز روزه بگیرد، خداوند دعایش را اجابت کند (11) »

در آن روز سپاه عمربن سعد وارد کربلا شد .

روز چهارم محرم

بی نتیجه بودن مذاکره حضرت سید الشهداء علیه السلام با عمربن سعد برای وادار کردن لشکر وی به ترک جنگ و دعوت او و لشکرش جهت ملحق شدن به سپاه اسلام .

روز هفتم محرم

روزه گرفتن مستحب است .

روز نهم محرم

تاسوعای حسینی، روز محاصره ی امام حسین و اصحابش در سرزمین کربلا توسط سپاه شمر . (12)

شب عاشورا

1 - چند نماز برای این شب در روایات آمده است که یکی از آنها چنین است:

چهار رکعت نماز که در هر رکعت بعد از سوره ی حمد، 50 بار سوره ی اخلاص خوانده می شود . پس از پایان نماز، 70 بار «سبحان الله والحمدلله ولااله الاالله والله اکبر ولاحول ولاقوة الا بالله العلی العظیم » خوانده شود . (13)

2 - احیای این شب کنار قبر امام حسین علیه السلام . (14)

3 - دعا و نیایش . (15)

روز عاشورا

1 - عزاداری بر امام حسین علیه السلام و شهدای کربلا، در این مورد از امام رضاعلیه السلام نقل شده است:

هر که کار و کوشش را در این روز، رها کند، خداوند خواسته هایش را برآورد و هر که این روز را با حزن و اندوه سپری کند، خداوند قیامت را روز خوشحالی او قرار دهد . (16)

2 - زیارت امام حسین علیه السلام (17)

3 - روزه گرفتن در این روز کراهت دارد; ولی بهتر است بدون قصد روزه، تا بعد از نماز عصر از خوردن و آشامیدن خودداری شود . (18)

4 - آب دادن به زائران امام حسین علیه السلام (19)

5 - خواندن سوره اخلاص هزار مرتبه (20)

6 - خواندن زیارت عاشورا (21)

7 - گفتن هزار بار «اللهم العن قتلة الحسین » علیه السلام (22) .