چطور آثار سوختگی را از بین ببریم؟

در همین ابتدا باید چند نکته‌ی کلیدی را مطرح کنیم:

سوختگی‌های درجه اول معمولاً نیازی به درمان ندارند. این سوختگی‌های درجه دو و سه هستند که باید درمان شوند.

بعضی سوختگی‌ها به مرور زمان از بین می‌روند سایرین نیازمند درمان‌هایی مثل: پیوند پوست هستند.

عموماً برای سوختگی‌های درجه سه نیازمند درمان هستید.

برخورد تصادفی با چیزی داغ مثل: ماهی‌تابه، اتو، اجاق گاز یا آب جوش باعث سوختگی پوست می‌شود. مواد شیمیایی، خورشید، رادیو اکتیو و الکتریسیته هم سبب سوختگی پوست می‌شوند.

سوختگی سبب مرگ سلول‌ها خواهد شد. پوست آسیب‌دیده پروتئینی به نام کلاژن تولید می‌کند تا خود را تعمیر کند. همان‌طور که پوست در حال درمان خود است ضخیم‌تر می‌شود و نواحی بی‌رنگ از خود به جای می‌گذارد که به آن‌ها جای سوختگی می‌گوییم. بعضی‌ زخم‌ها به مرور زمان از بین می‌روند اما بعضی دیگر دائمی هستند.

سوختگی‌ها را با توجه به میزان حرارت و مدت زمانی که در تماس با پوست شما هستند، طبقه‌بندی می‌کنند. (درجه یک، دو و سه)

 

سوختگی باعث ایجاد سه نوع زخم می‌شود:

زخم‌های هیپرتروفی: این نوع زخم‌ها بنفش رنگ و متورم هستند. وقتی با آن‌ها تماس بگیرید حس می‌کنید که گرم هستند و باعث خارش هم می‌شوند.

زخم‌های ضد انعقاد: این زخم‌ها پوست، عضلات و مفاصل را جمع می‌کنند و حرکت را سخت‌تر می‌کنند.

زخم کلئوئید: این زخم‌ها از خود جای زخم بزرگ‌تر هستند و حتی می‌توانند گسترش یابند.

 

عوارض جانبی سوختگی

عفونت

درست مثل هر جراحت دیگری سوختگی سبب باز شدن پوست و ورود باکتری و سایر میکروب‌ها به بدن می‌شود. بعضی عفونت‌ها کوچک و درمان‌پذیر هستند. اگر باکتری وارد خون شود می‌تواند تهدید کننده‌ی جان فرد شود و باعث ایجاد عفونتی به نام سپسیس خواهد شد.

کم آبی

سوختگی سبب از دست دادن مایعات در بدن می‌شود. دمای بدن به سرعت بالا می‌رود و وارد شرایط خطرناکی به نام هیپوترمی خواهید شد.

انقباض عضلانی

وقتی عضلات و مفاصل دچار سوختگی می‌شوند باعث جلوگیری از حرکت آزادانه بدن می‌شوند.

 

درمان جای سوختگی

درمان با توجه درجه سوختگی و اندازه آن متفاوت است. قبل از مشورت با پزشک از انجام درمان‌های خانگی پرهیز کنید. 

برای درمان سوختگی درجه دو:

یک لایه‌ی ضخیم پماد آنتی بیوتیک را برای درمان زخم مورد استفاده قرار بدهید.

زخم را با یک باند پانسمان استریل نچسب بپوشانید تا جلوی عفونت را گرفته باشید.

برای درمان سوختگی درجه سه:

لباس سبک و حمایتی به نام لباس فشرده‌سازی را باید روی زخم پوشاند تا به درمان پوست کمک کند. شاید مجبور شوید لباس فشرده‌سازی را برای چند ماه بپوشید.

شاید نیاز به پیوند پوست داشته باشید. در این جراحی قسمتی از پوست سالم شما یا یک اهداکننده را جدا می‌کنند تا قسمت سوخته را پوشش بدهند.

همچنین شاید نیازمند عمل جراحی باشید تا قسمت‌هایی از عضله و پوست را که جلوی حرکت شما را می‌گیرند را درمان کنید.

یک فیزیوتراپیست می‌تواند کمک کند تا با تمرین کردن دوباره قدرت حرکت دادن قسمت‌های آسیب‌ دیده را به دست آورید.

 

ریکاوری از سوختگی

میزان سرعت ریکاوری از جای سوختگی بستگی به میزان شدت آن دارد:

سوختگی درجه یک به خودی خود بعد از یک هفته درمان می‌شود.

سوختگی درجه دو ظرف مدت دو هفته درمان می‌شود. این نوع سوختگی از خود جای زخم می‌گذارد اما در طول زمان از بین می‌رود.

سوختگی درجه سه ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد تا درمان شود.

 

اقدامات لازم برای پیشگیری از شکل‌گیری زخم ناشی از سوختگی

برای پیشگیری از ایجاد زخم‌های ناشی از سوختگی درجه دو این اقدامات را انجام دهید:

ناحیه سوخت را با آب سرد یا ولرم بشویید. اجازه بدهید پوست خشک شود.

از یک چوب استریل (که پزشک برای دیدن داخل دهان از آن استفاده می‌کند) برای مالیدن پماد حاوی آنتی‌‌بیوتیک استفاده کنید. 

زخم را با باند پانسمان استریل بپوشانید و روی آن گاز هم بگذارید.

قسمت سوخته را در طول روز چند بار تحت کشش قرار بدهید تا از انقباض عضلانی جلوگیری کرده باشید.

اگر پوست شما تاول زده صبر کنید تا خود تاول‌ها بترکند. سپس پوست مرده را جدا کنید یا به پزشک مراجعه کنید تا این کار را برای شما انجام بدهد.

قسمت آسیب دیده را با لباس در مقابل نور آفتاب محافظت کنید. 

به طور مرتب با پزشک خود مشورت کنید تا از روند بهبود خود اطمینان حاصل پیدا کنید.

 

روش‌های درمانی طبیعی برای مقابله آثار سوختگی

کره شیا و روغن نارگیل

همیشه باید ناحیه سوختگی را مرطوب نگه دارید. می‌توانید از کره شیا و روغن نارگیل برای این کار استفاده کنید. این دو ماده جلوی خارش و گسترش زخم را می‌گیرند.

امگا 3 و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در کره شیا و روغن نارگیل نشان داده که می‌توانند جلوی گسترش زخم‌های کلئوئید را بگیرد. از این دو ماده روزی سه بار استفاده کنید در ضمن نیازی به شستن هم ندارد.

ورق ژل سیلیکون

این ورق‌های چسبنده و استریل به دور زخم قرار می‌گیرند و روند درمان را سرعت می‌دهند. استفاده از این ورق‌ها از دهه‌ی 80 میلادی رواج یافته است البته باید توجه داشت پوست بعضی افراد به این ورق‌ها واکنش خوبی نشان نمی‌دهد.

آلوئه ورا 

عصاره آلوئه ورا به خاطر خواص طبیعی آن روی پوست‌های مختلف شناخته شده است. آلوئه‌ورا می‌تواند پوست آسیب‌دیده را آرام کند و به بازسازی بافت‌های مرده هم کمک کند.

سعی کنید آلوئه‌ورا را به صورت تازه از فروشگاه تهیه کنید. پوست آن را بکنید و از ژل درون ساقه روی ناحیه زخم استفاده کنید. ژل را به مدت نیم ساعت روی زخم بگذارید. این کار را روزانه دو تا سه بار انجام بدهید.

سرکه سیب

سرکه سیب یک قابض و ضدعفونی‌کننده‌ی طبیعی است که برای درمان جای زخم‌ها به خصوص سوختگی مناسب است. سرکه‌ی سیب می‌تواند باعث از بین رفتن پوست مرده شود. سرکه‌ی سیب را با عسل ترکیب کنید سپس با یک گوش پاک‌کن به روی ناحیه زخم بمالید. اجازه بدهید این ترکیب به مدت ده دقیقه روی زخم باقی بماند. 

 

روند یک جلسه درمانی خانگی برای درمان جای زخم ناشی از سوختگی

مرحله اول

جای زخم را با استفاده از مرطوب‌کننده ماساژ بدهید. این باعث افزایش گردش خون در بدن می‌شود.

مرحله دوم

با مشورت پزشک خود از اسید میوه برای برداشتن پوست‌های مرده استفاده کنید. اسید میوه را با استفاده از گوش پاک‌کن روی زخم بکشید. اسید، پوست‌های مرده را می‌خورد.

مرحله سوم

زمانی که بیرون می‌روید از کرم ضد آفتاب برای قسمت‌هایی که در معرض نور خورشید هستند استفاده کنید. نور آفتاب سبب تیره شدن جای زخم می‌شود. 

مرحله چهارم

مصرف مواد حاوی ویتامین C و زینک را بالا ببرید. مرکبات، بروکلی و سیب‌زمینی سرشار از ویتامین C هستند. بادام زمینی و گوشت گاو هم سرشار از زینک هستند. ویتامین C و زینک با ساخت کلاژن پوست شما را تقویت می‌کنند.

منبع: healthline، livestrong و draxe