گوجهفرنگی در هر دو دستهی میوه و سبزیها قرار میگیرد و بخشی جداییناپذیر از غذاهای سراسر جهان، بهویژه در منطقهی مدیترانه را تشکیل میدهد. مصرف روزانه گوجهفرنگی باعث افزایش سلامتی، به همراه بهبود عطر و طعم مواد غذایی میشود. گوجهفرنگی را میتوان در غذاهای مختلف و بی شماری، ازجمله ماکارونی، پیتزا، سس گوجهفرنگی، نوشیدنیهای مختلف و بهعنوان یک عنصر عطروطعم در غذاها از صبحانه تا شام یافت. دلیل بزرگی که گوجهفرنگی را غذای اصلی بسیاری از ملتها میسازد، پرورش نسبتاً آسان و رشد بسیار سریع گوجهفرنگی است که آن را جایگزین سریع منابع غذایی میسازد. با بنیتا همراه باشید.
نام علمی گوجهفرنگی سولانوم لیکوپرسیکوم است و معتقدند گیاه بومی مکزیک است. بااینحال، مستعمره اسپانیایی-زبان آمریکا و مرکز آمریکا باعث گسترش کشت گوجهفرنگی شدهاند. گوجهفرنگی یک گیاه تاجریزی سالانه است که با خوشههایی در اندازههای کوچک تا متوسط و میوههای گرد قرمزرنگ رشد میکند. مغز (گوشت) گوجهفرنگی نرم و صورتی متمایل به قرمز، پر از دانه و همچنین دارای طعمی کمی شیرین است. تمامی گوجهفرنگیها در دو دستهی میوهها و سبزیها قرار میگیرند و وزن تقریبی آنها معمولاً 4 اونس برابر با 113 گرم است. امروزه، گوجهفرنگی در کشورهای سراسر جهان کشت میشود، و هزاران کشاورز و گونههای مختلف گوجهفرنگی با قابلیت فراهمسازی خواص سلامتی منحصربهفرد در اختیار شما هستند. بیایید به علتهایی که گوجهفرنگی را به غذایی باارزش برای سلامت انسان تبدیل کرده نگاهی بیندازیم.
ارزش غذایی گوجهفرنگی
بسیاری از فواید گوجهفرنگی برای سلامتی را میتوان به غنی بودن از مواد مغذی و ویتامینها، ازجمله مقدار قابلتوجهی از ویتامین آ، ویتامین سی، ویتامین کا، ویتامین ب 6، فولات و یتامین نسبت داد. همچنین گوجهفرنگی منبع خوبی از پتاسیم، منگنز، منیزیم، فسفر و مس است. گوجهفرنگی دارای فیبر رژیمی و پروتئین و حاوی مقادیر زیادی از ترکیبات آلی مانند لیکوپن است که برای سلامت کلی انسان مفید است. گوجهفرنگی میتواند برای سلامتی انسان سودمند باشد.
فواید گوجهفرنگی
Credit: dailymail
از زمانهای باستان فواید گوجهفرنگی برای انسان آشکارشده، گوجهفرنگی منبع غنی از آنتیاکسیدانها است که تأثیر مثبت آن در برابر انواع سرطانها اثباتشده است، برخی دیگر از خواص درمانی گوجهفرنگی به شرح زیر است:
منبع غنی از آنتیاکسیدان
گوجهفرنگی حاوی مقدار زیادی لیکوپن است، آنتیاکسیدانی که در مهار سرطان ایجاد شده توسط رادیکالهای آزاد بسیار مؤثر است. این ویژگی را حتی میتوانید در محصولاتی که با حرارت فرآوری شدهاند مانند سس گوجهفرنگی کچاپ دست آورید. لیکوپن موجود در گوجهفرنگی در برابر سرطان مقاومت کرده و بهخصوص در مبارزه با سرطان پروستات، سرطان رحم، سرطان معده و روده و همچنین حلق و سرطان مری مؤثر است. همچنین با توجه به مطالعات منتشرشده توسط دانشکدهی بهداشت عمومی دانشگاه هاروارد، از مبتلا شدن به سرطان پستان و سرطان دهان جلوگیری میکند.
منبع غنی ویتامینها و مواد معدنی
مصرف یک گوجهفرنگی تنها میتواند 40 درصد از ویتامین سی موردنیاز روزانه بدن شما را فراهم کند. ویتامین سی یک آنتیاکسیدان طبیعی است که مانع از آسیب رساندن سرطان به سیستم بدن میشود. همچنین حاوی مقادیر فراوان از ویتامین آ، پتاسیم و آهن هست. پتاسیم نقش حیاتی در حفظ سلامت اعصاب دارد و وجود آهن برای حفظ سلامت خون طبیعی ضروری است. مقادیر فراوان ویتامین کا موجود در گوجهفرنگی، در لخته شدن خون و کنترل خونریزی بسیار ضروری است.
کاهش کلسترول و محافظت از قلب
لیکوپن موجود در گوجهفرنگی از اکسایش لیپیدی خونابه جلوگیری کرده و درنتیجه، تأثیرات محافظتی را در برابر بیماریهای قلبی عروقی بهکار میگیرد. تأثیر مصرف منظم گوجهفرنگی بر کاهش سطوح کلسترول ال دی ال و تری گلیسیرید در خون ثابتشده است. لیپیدها مجرمان اصلی در بیماریهای قلبی عروقی هستند که درنهایت منجر به رسوب چربی در عروق خونی میشوند.
مبارزه با دود سیگار
دو جزء اصلی گوجهفرنگی، کوماریک اسید و اسید کلروژنیک، در برابر نیتروزآمینی که در بدن تولید میشود و عامل اصلی سرطانزایی سیگاراست مبارزه میکند. وجود ویتامین آ به کاهش تأثیر مواد سرطانزا و همچنین محافظت از شما در برابر ابتلا به سرطان ریه کمک میکند.
بهبود بینایی
Credit: static9
ویتامین آ موجود در گوجهفرنگی به بهبود قدرت بینایی و جلوگیری از شبکوری و انحطاط عضلانی کمک میکند. ویتامین آ آنتیاکسیدان قوی است که میتواند از بتا کاروتن اضافی تولیدشده در بدن تشکیل شود. بسیاری از مشکلات بینایی به علت اثرات منفی رادیکالهای آزاد رخ میدهد و ویتامین آ آنتیاکسیدانی بسیار قوی است.
بهداشت گوارش
گوجهفرنگی با جلوگیری از بروز یبوست و اسهال، سیستم گوارش را سالم نگه میدارد. همچنین مانع از زردی میشود و بهطور مؤثری بدن را از سموم پاکسازی میکند. علاوه بر این، گوجهفرنگی سرشار از فیبراست که میتواند مدفوع را یکپارچه و علائم یبوست را کاهش دهد. مقداری فیبر سالم به تحریک حرکت مارپیچ در گوارش نرم عضلات کمک میکند و همچنین شیره معده و گوارش را آزاد میکند. این امر اجابت مزاجتان را تنظیم، درنتیجه سلامت دستگاه گوارش را بهبود، و به جلوگیری از ابتلا به سرطان روده بزرگ کمک میکند.
کاهش فشارخون
مصرف روزانه گوجهفرنگی خطر ابتلا به فشارخون بالا، همچنین پیشرفت هایپرتنشن که بهعنوان فشارخون بالا شناخته میشود را کاهش میدهد و این تا حدی به علت وجود سطح شگفتانگیز پتاسیم در گوجهفرنگی است. پتاسیم بازکننده عروق است، به عبارتی کاهشدهنده فشار در رگهای خونی و عروقی است، درنتیجه، از بین بردن فشارخون بالا، افزایش گردش خون و کاهش فشار بر روی قلب را به همراه دارد.
مدیریت دیابت
مطالعه انجامشده توسط مجلهی انجمن پزشکی آمریکا نشان میدهد که مصرف روزانه گوجهفرنگی فشار اکسایشی به دیابت نوع 2 را کاهش میدهد.
پوست سالم
گوجهفرنگی به داشتن دندانها، استخوانها، مو و پوستی سالم کمک میکند. مصرف موضعی عصاره گوجهفرنگی حتی برای التیام آفتابسوختگی شدید توصیه میشود. مصرف روزانه گوجهفرنگی از پوست در برابر التهاب اشعه یو وی محافظت میکند. گوجهفرنگی رتبه بالایی در آمادهسازی محصولات ضد پیری دارد.
جلوگیری از عفونتهای دستگاه ادراری
به دلیل وجود آب زیاد در گوجهفرنگی و تحریک دستگاه ادراری، مصرف گوجهفرنگی بروز عفونتهای دستگاه ادراری، و همچنین سرطان مثانه را کاهش میدهد. بهطورقطع گوجهفرنگی ادرارآور است. این امر موجب افزایش پاکسازی بدن از سموم، همچنین آب اضافی، نمک، اسید اوریک و مقداری چربی میشود.
جلوگیری از سنگ صفرا
مصرف منظم گوجهفرنگی باعث رهایی از بیماریهای کیسه صفرا مانند سنگ کیسه صفرا میشود. مطالعات مختلفی برای اثبات اثربخشی گوجهفرنگی در برابر بسیاری از بیماریهای مزمن و نوع سرطان صورت گرفته، خواص آنتیاکسیدانی گوجهفرنگی همچنین از غذاهای فرآوری شده، ازجمله گوجهفرنگی موجود در سس گوجهفرنگی و پوره به دست میآید. مصرف روزانهی گوجهفرنگی، کاملکننده نیاز روزانه ویتامینها و مواد معدنی و در کل اثر حفاظتی بر بدن را به همراه دارد.
گوجهفرنگیهای ارگانیک به دلیل داشتن مقادیر بیشتر ویتامین سی سالمتر هستند
Credit: organicfacts
یافتهها نشان میدهند که گوجهفرنگیهای آلی (ارگانیک) باوجود کوچکتر بودنشان، با مقادیر ویتامین سی بیشتر و ترکیبات بالاتری که امکان مبارزه با بیماریهای مزمن را دارند بستهبندی میشوند. تفاوت این گوجهفرنگیها در شیوهی سختتر کشت آنها است. عدم استفاده از مواد آفتکش آنها را به استفاده از واکنشهای شیمیایی سالمتر ترغیب میکند. تحقیقات جدید نشان میدهند که گوجهفرنگیهای آلی واقعاً سالمتر از همتایان معمولیشان هستند.
درحالیکه گوجهفرنگی معمولی با استفاده از آفتکشها و کودهای مصنوعی رشد میکند، کشاورزی ارگانیک میوهها را مجبور میسازد تا بهصورت طبیعی از خود در برابر آفتها دفاع کنند. عقاید بسیاری بر اینکه آیا واقعاً محصولات کشاورزی ارگانیک سالمترند و ارزش پرداخت پول بیشتری را دارند معطوف است.
یک بررسی مطالعات تحقیقاتی منتشرشده در سال گذشته در آمریکا نشان داد، اگرچه میوهها و سبزیهای آلی ممکن است طعم بهتری داشته باشند، اما شواهدی مبنی بر اینکه ارزش غذایی آنها نیز بالاتر است وجود ندارد. انجمن خاک که منتقد بررسی بود، بر بهتر بودن کشاورزی ارگانیک برای محیطزیست و سلامتی پافشاری کرد.
با هدف مطالعهای تازه، دانشمندان گوجهفرنگی معمولی و آلی پرورش دادهشده در مزارع برزیل را مقایسه کردند. مزارع در فاصلهای 1.5 کیلومتری از یکدیگر و با شرایط اقلیمی یکسان قرار گرفتند. از میوههای 30 بوته در هر سیستم کشاورزی نمونهبرداری و تجزیهوتحلیل صورت گرفت.
گوجهفرنگیهایی که با محلول آفتکش اسپری شده بودند از واکنشهای طبیعی سالم کمتری برخوردار بودند. گوجهفرنگیهایی که در مزارع ارگانیک پرورشیافته بودند 40 درصد کوچکتر از تولیدات با روش عادی بودند. بااینحال، غلظت ویتامین سی تا 57 درصد بالاتر بوده و میوههای رسیده حاوی بیش از دو برابر ترکیبات فنولی بودند.
در بسیاری از میوهها و سبزیها، گیاهان فنول، مانند فلاونوئیدها، تا حد زیادی مسئول هماهنگی خواص سلامت بخش هستند. آنها به بدن برای مبارزه با فشار اکسیداتیو، شکلی از آسیبهای شیمیایی مربوط به بیماریهای مزمن مانند بیماریهای قلبی، سرطان و زوال عقل کمک میکنند. لیکوپن یک فلاونوئید در گوجهفرنگی است که بهمنظور کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات و کند سازی رشد تومور شناخته میشود.
گوجهفرنگیهای رشد یافته ارگانیک با استفاده از کود حیوانی و کمپوست گیاهی وعدم استفاده از اسپری آفتکش توسط محققان برزیلی آزمایش شدند و در مقابل گوجهفرنگیهای با رشد معمولی که با کود معدنی و آفتکشهای فاستک 100 بودند تحت نظر گرفته شدند. فعالیت یک آنزیم فشار به نام فنیل آلانین آمونیاک لیاز بهاختصار پی.ای.ال در گوجهفرنگیهایی با رشد عادی دو برابر بیشتر از نمونه ارگانیک بود! از شما میخواهیم سری هم به غذایی فوقالعاده به نام گوجه و ماسک گوجه فرنگی بزنید.
منبع: organicfacts, dailymail