توانایی کودک در سنین مختلف

نوزاد یک ماهه چه توانایی هایی دارد؟

اغلب مادران نگران رشد جسمی و ذهنی کودک خود هستند و دوست دارند بدانند آیا فرزندشان دچار تأخیر در رشد نشده است و از هوش بالایی برخوردار خواهد بود یا نه. آنان گاهی دچار نگرانی های بی مورد می شوند و گاهی هم به این مسائل بی توجهی نشان می دهند. اگرچه ملاک های دقیقی برای تعیین رشد طبیعی کودک یک ماهه در دست نیست ولی به طور معمول یک کودک یک ماهه دارای توانایی های زیر است:
او می تواند دستش را مشت کند، ولی اگر اسباب بازی یا شیء دیگری را در دستش قرار دهیم، هم چنان هنوز به آن بی توجه است و آن را یا می اندازد یا به دهان می برد.
نسبت به صدای دیگران واکنش نشان می دهد و می تواند اشیایی را در مقابلش با چشم تعقیب نماید و برای حرکت سر در جهت محرک ها تلاش کند. وی با دیدن مادر لبخند می زند و صدای زنگ و جغجغه توجه او را جلب می کند. نوزاد یک ماهه قادر به تفکیک کلی صداهاست و به صدای انسان توجه و علاقه ی بیشتری نشان می دهد.
نوزاد در این سن حرکات صورت دیگران را تقلید می کند؛ به طور مثال اگر دهان خود را جلو او باز کنیم، او هم دهانش را باز می کند و بیرون آوردن زبان را تقلید می نماید.
هم چنین نوزاد یک ماهه قادر به تفکیک مزه هاست و واکنش های متفاوتی نسبت به مزه های شیرین، ترش یا تلخ نشان می دهد.

نوزاد چهارماهه چه توانایی هایی دارد؟

در چهارماهگی کودک قادر به حفظ تعادل سر است و به اصطلاح گردن می گیرد؛ یعنی می تواند تعادل سر خویش را روی گردن حفظ کند و در حالت خوابیده قادر است سر را تا 90 درجه بلند کند.
کودک در این سن نسبت به محیط آگاهی بیشتری یافته و از وضعیت های غیرعادی در اطرافش باخبر شده و نسبت به آن ها واکنش نشان می دهد. کودک افراد آشنای خانواده را می شناسد و آن ها را به دیگران ترجیح می دهد و از آنان استقبال می کند. وی در واکنش به دیگران لبخند می زند و رفتارهای دیگران مثل بازکردن دهان و فروبردن زبان را تقلید می کند.
او از 2-3 ماهگی مادرش را به خوبی می شناسد و با نگاه تا زاویه ی دید 180 درجه وی را تعقیب می کند و چشمش را به سمت صدای او برمی گرداند. هم چنین در محیط های غریبه، بیشتر خودش را به مادرش می چسباند.

کودک شش ماهه چه توانایی هایی دارد؟

او می تواند با چرخاندن چشم ها یا سر، برای تشخیص مسیر صدا تلاش کند. همچنین به شنیدن نام خود واکنش و توجه نشان می دهد و صداهای هشداردهنده، خشم آلود یا دوستانه را از یکدیگر تشخیص می دهد. کودک شش ماهه به صدای انسان توجه بیشتری دارد و در پاسخ به صداهای بلند و ناگهانی، فعالیت خود را متوقف می کند. به علاوه صدای مادر برای او اهمیت بیشتری دارد و با آن آرام می گیرد.
نوع گریه ی کودک در این سن متنوع است. او قادر است برای نشان دادن گرسنگی، درد و ناامیدی و سایر احساسات گریه های متفاوتی بکند. به جز گریه کردن، نوزاد صداهای دیگر هم دارد. او زیر لب صداهایی تولید می کند که بعدها مقدمه ی تکلم خواهد بود.
کودک در سن شش ماهگی قادر به تشخیص بعضی شرایط است و خود را برای آن آماده می کند؛ مثلاً برای بغل گرفته شدن وضعیت خاصی به بدن خود می دهد یا تلاش می کند تا به سمت مادر برود.
در هفت ماهگی معمولاً به شکلی استوار می تواند بنشیند، غذا را به دهان بگیرد و عروسک را رد و بدل کند. او شروع به تقلید حرکات مادر می کند.

کودک در ده ماهگی چه توانایی هایی دارد؟

کودک ده ماهه قادر است به تنهایی بنشیند. او می تواند روی زمین چهار دست و پا بخزد و خود را به کمک دیوار یا وسایلی مثل صندلی به حالت ایستاده، بالا بکشد.
کودک در این سن به شنیدن نام خود واکنش نشان می دهد و آن را می شناسد، به صدای موسیقی یا آواز توجه می کند و گوش می کند و با انگشتان چیزی را که می خواهد، نشان می دهد.
اگر قلم و کاغذی در دست این کودک قرار دهیم، با قلم برای خط خطی کردن کاغذ تلاش می کند.
کودک ده ماهه وقتی از مادر دور می شود دچار اضطراب جدایی می شود و بی تابی دارد. او قادر است مخالفت دیگران و نه گفتن آن ها را تشخیص دهد، بعضی کلمات مثل«داغ» و «جیز» را درک می کند و خودش هم می تواند با حرکت سر به عنوان نه گفتن، مخالفت خود را ابراز کند.

توانایی های کودک یک ساله در چه حدی است؟

کودک یک ساله قادر است با کمک گرفتن از یک دست قدم بزند، برای مدت کوتاهی به تنهایی بایستد و در لباس پوشیدنش همکاری کند.
او می تواند یکی دو کلمه را ادا کند و از حرکات ارتباطی مثل اشاره کردن و نشان دادن استفاده نماید، با شنیدن نامش با تولید صدایی از خود واکنش نشان دهد و بدون این که با صداهای دیگر حواسش پرت شود،‌ به سخنان دیگران گوش کند. او با حرکات سر قادر است پاسخ منفی خود را ابراز نماید.
کودک در یک سالگی به موسیقی یا آواز با لذت گوش می دهد، به عکس و تصویر برای مدت بیش از یک دقیقه نگاه می کند، از اشیایی مثل قاشق و فنجان استفاده می نماید و بعضی کلمات مثل نام خود یا نه گفتن دیگران را درک می کند.
این کودک بعضی دستورات ساده را اجرا می کند؛ مثلاً وقتی از او بخواهند، بای بای می کند و به دنبال اشیای دلخواهش در محلی که قبلاً آن ها را دیده است به جست و جو می پردازد.
منبع مقاله :
شاملو، فرهاد(1388)، زندگی روانی کودک تا یک سالگی (کودک شیرخوار خود را بشناسیم)، تهران: نشر قطره، چاپ اول