توصیه های مفید در بهبود آسم

متخصصان تغذیه انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی ایران، زیر نظر دکتر فروغ اعظم طالبان و دکتر تیرنگ‌رضا نیستانی

آسم ناشی از انقباض ماهیچه‌های نایژه‌ای و در نتیجه محدودیت عبور و مرور هوا در شش‌ها است.

نایژه‌ها به طور مزمن دچار آماس و پرفشاری خون می‌شوند. آلرژن‌هایی مانند برخی غذاها، دود توتون، موی حیوانات خانگی، مواد شیمیایی، تنیدگی (استرس)، عفونت ویروسی، فعالیت بدنی یا استنشاق هوای سرد همگی ممکن است محرک حملات آسماتیک باشند.

بدن در واکنش به یک آلرژن، هیستامین ترشح می‌کند که منجر به سرفه و تنگی بیشتر ماهیچه‌های نایژه‌ای می‌شود.

درمان شامل مداوای حملات حاد و پیشگیری و کنترل بیماری در درازمدت است.

در حملات حاد، گیاهان دارویی افدرا استفاده می‌شوند.

کافئین نیز می‌تواند به پیشگیری از حملات آسم کمک کند.

نوشیدن تا سه فنجان قهوه در روز اثر شل کننده ماهیچه نایژه‌ای و گشادکنندگی نایژه‌ها را دارد.

تشخیص و حذف آلرژن از محیط حائز اهمیت است. گاه امکان دارد واکنش‌های آلرژیک تا یک یا چند روز پس از مواجهه با آلرژن رخ ندهد.

شیر، افزون بر اینکه بالقوه آلرژن است، حاوی پروتئینی می‌باشد که ترشح مخاط را افزایش می‌دهد.

در مبتلایان به آسم، راه‌های هوایی در شش‌ها با مخاط و دیگر ترشحات مسدود می‌شود.

دیگر آلرژن‌های احتمالی شامل افزودنی‌های خوراکی، تخم مرغ، نوشابه‌های غیر الکلی گازدار، مغز دانه‌ها، شکلات و منوسدیم گلوتامات (MSG) هستند.

گوشت و لبنیات چربی‌هایی دارند که محرک آماسند.

ورزش منظم، ظرفیت ریوی و توان قلبی را افزایش می‌دهد.

هوای یونیزه ممکن است به مقابله با واکنش‌های آلرژیک کمک نماید.

نوشیدن مقادیر زیادی آب موجبات رقیق شدن ترشحات راه‌های تنفسی می‌شود.

الف) مواد مغذی مورد نیاز در آسم

ویتامین6 ب – 200-50 میلی‌گرم، فراوانی حملات را کاهش می‌دهد.

ویتامین 12 ب –1 گرم، به ویژه برای آسماتیک‌های حساس به سولفیت مؤثر است.

ویتامین سی- 30-10 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در مقادیر منقسم، یک آنتی هیستامین است.

کورستین- 1000-400 میلی‌گرم سه بار در روز، یک آنتی هیستامین است.

منیزیم- 400-200 میلی‌گرم از انقباض ماهیچه‌های نایژهای پیشگیری می‌کند.

سلنیوم- 200-45 میکروگرم، در صورت کمبود

برملاین- یک ضد التهاب است.

ب) غذاهای مفید جهت آسم

میوه‌ها، سبزی‌های تازه- به ویژه انواع غنی از ویتامین C؛

آناناس؛ حبوبات؛

زرد آلو؛ ماهی چرب؛

سیب زمینی‌ترشی؛ ساردین؛

سیب زمینی هندی؛ ماهی آزاد؛

مغز دانه‌ها؛ ماهی تن آلباکور؛

تخمه‌ها؛ ماهی خالمخالی؛

غلات کامل؛ زرد چوبه.

زنجبیل؛  

فلفل تند، سیر، پیاز،ترب کوهی و خردل، با رقیق کردن مخاط راه‌های هوایی را باز می‌کنند.

هویج؛ تربچه؛

کرفس؛ اسفناج؛

گریپ فروت؛ گوجه فرنگی؛

لیمو؛ آناناس.

پرتقال؛   

ج) گیاه درمانی مفید برای آسم

گیاه ریش بز- کپسول‌های 12 تا 25 میلی‌گرمی هر 4 ساعت یا 1 تا 2 فنجان چای یا تنتور هر 2 تا 4 ساعت در حمله‌های آسمی، بیش از مقادیر ذکر شده مصرف نکنید، زیرا این گیاه دارای برخی عوارض جانبی نظیر بی‌خوابی، اضطراب، بی‌قراری و پرفشاری خون است.

توتون (lobelia) – سه قسمت تنتور را با یک قسمت تنتور گیاه فلفل (قرمز) مخلوط کنید، 20 قطره در آب بریزید و در آغاز حمله‌ها مصرف کنید و این کار را هر 30 دقیقه 3 تا 4 بار تکرار نمایید.

گزنه دو پایه – یک آنتی هیستامین است.

رازیانه و بادیان رومی- دارای ترکیباتی هستند که ترشحات برونشی را کمتر می‌کنند.

گل ختمی، گل ماهور و شیرین بیان- دارای اثرات آرام بخش بر دستگاه تنفسی.

جینکو – 120 تا 140 میلی‌گرم عصاره یا 3 تا 4 میلی‌لیتر تنتور سه بار در روز، حاوی ترکیباتی است که عمل یک عامل فعال کننده پلاکت محرک نشانه‌های آسماتیک، را مهار می‌کند. 

شیرین بیان - 1 تا 2 گرم ریشه پودر شده یا 2 تا 4 میلی‌لیتر عصاره سه بار در روز، دارای خواص ضد التهابی و ضد حساسیتی، یک عامل خلط آور، گلیسیره تینیک اسید (glycyrr hetinic acid) موجود در آن فعالیت شبیه کورتیزول دارد. می‌تواند با گیاه ریش بز یا تیلوفورا خورده شود.

زنجبیل؛

ه) سایر توصیه های مفید در درمان آسم

طب چینی

 ریش بز؛

 مغز بادام؛

 طب سوزنی- نشانه‌ها را تخفیف داده و گرفتگی‌های عضلانی برونش‌ها را کنترل می‌کند.

طب فیزیکی

ماساژ بافت‌های عمقی؛

نوعی تکنیک‌های مداخله: روی وضعیت قرارگیری و سلامت اعضای بدن کار می‌کند و موجب فروپاشی الگوهای محدودسازی اعصاب و ماهیچه‌ها می‌گردد؛

حرکت درمانی

روش تکنیک الکساندر- وضعیت قرارگیری یا فیگور را بهبود می‌بخشد و موجب باز شدن کامل قفسه سینه و در نتیجه رها شدن کشش و گرفتگی‌ها می‌شود، بدین ترتیب تنفس ساده‌تر است و راه‌های هوایی شفاف و پاک می‌شوند. ماساژ درمانی شیاتسو؛

تمرینات بدنی و ذهنی تای چی؛

درمان ذهنی – جسمی

مدیتیشن؛

یوگا – استقامت تنفسی را بهبود می‌بخشد و نفس کشیدن راحت و آزاد را تشویق می‌کند؛