برای رابطه ی بهتر با نوجوانان
تغییراتی که در دوره ی نوجوانی اتفاق می افتد، سریع، چشمگیر و فراگیر است. این تغییرات در حیطه های جسمانی، شناختی، روانی و رفتاری صورت می گیرد. مهم ترین واقعه ای که بلوغ را مشخص می کند، تغییرات جنسی اولیه و ثانویه است.
تغییرات جنسی اولیه در اندام های جنسی اتفاق می افتد و تغییرات جنسی ثانویه در کل بدن به وجود می آید.
افزایش قد و وزن، تغییر صدا، زبر شدن موهای بدن، روییدن موهای زیر بغل و مناطق تناسلی و صورت (در پسران)، جوش های صورت و بدن قسمتی از این تغییرات است. رشد اندام های جنسی در دختران و پسران و وقوع عادت ماهانه و رشد پستان ها در دختران از خصوصیات جسمانی بارز در دوران بلوغ است.
در این دوره نوجوان از نظر شناختی هم تغییراتی می کند که وسعت یافتن دیدگاه های فردی راجع به مسائل مختلف، افزایش توانایی های ذهنی، علاقه به فلسفه و موضوعات ارزشی و مسائل اجتماعی، و بحث کردن راجع به زمینه های مختلف از آن جمله اند.
در روان نوجوان هم تغییراتی ایجاد می شود. نوجوان به چیزهایی که قبلاً بی چون و چرا می پذیرفته بی اعتماد می شود و درباره ی خود و دیگران شک و تردید می کند، سوالات بی شماری برایش پیش می آید، به جنس مخالف علاقه مند می شود و نسبت به آن کنجکاوی می کند، به ظاهر خود خیلی اهمیت می دهد و تمام فکرش روی این مسئله متمرکز می شود که ظاهر خوبی داشته باشد و نظر جنس مخالف را جلب کند.
تغییرات رفتاری نوجوان نیز خود را به صورت تحریک پذیری، بی حوصلگی، تمایل به مشاجره و مخالفت با دیگران نشان می دهد و نوجوان متوقع، عجول، حساس، زودرنج و بی قرار می شود.
جالب این جاست که بسیاری از نوجوانان به اطلاعات درستی درباره ی این دوره ی مهم زندگی دسترسی ندارند و اغلب مطالب را از والدین فرا نمی گیرند، بلکه از دوستان و اطرافیان، و چه بسا از منابع غیرموثق و غیرمطلع اطلاعاتی دریافت می کنند. وسعت و شدت تغییرات در سن بلوغ و دوره ی نوجوانی به اضافه ی نداشتن اطلاعات کافی از این دوره و نیز عدم برخورد مناسب والدین، زمینه ساز بسیاری از مشکلات می شوند. بهتر است والدین خصوصاً والد هم جنس تا جایی که ممکن است فرزند خود را برای سن بلوغ آماده کنند. مثلاً مادر باید دخترش را از تغییرات بلوغ و مسئله ی عادت ماهانه آگاه کند و پدر نیز باید تغییرات سن بلوغ را برای پسر خود بگوید. برای داشتن اطلاعات صحیح می توانید از افراد آگاه مثل پزشکان، روان شناسان یا مربیان کمک بگیرید. متأسفانه در حال حاضر کتابی که در این زمینه کمک کننده باشد در ایران وجود ندارد یا کمیاب است ولی می توانید از منابع مختلف استفاده کنید تا اطلاعات درستی به دست بیاورید و به فرزندان تان بدهید.
نگران نباشید که دادن اطلاعات باعث به هم ریختن مرزهای بین شما و فرزندان تان شود، این هم از مهارت های والدگری است که بتوانند ضمن رد و بدل کردن اطلاعات درست با فرزندان، مرزهای احترام و ارزش را بین یکدیگر حفظ کنند.
منبع مقاله :
موسوی، شکوفه؛ (1387)، رابطه ی والدین و نوجوان (با نوجوان خود چگونه رفتار کنید؟)، تهران: نشر قطره، چاپ چهارم