سؤال فوق را آقای دیل مَتیوز(1) [Dale Matthews] مطرح کرده است و می گوید: «خانمی پر نشاط و ناراحت با تبسمی فریبنده و شوخ طبعی ای گزنده و مبتلا به درد لاعلاج آرتروز به مطبّ من آمد. در هر ملاقات وی شرح مستوفی و ملال آوری از درد غیرقابل علاج خود می داد! او همه انواع مسکّن ها را امتحان کرده بود، بدون آن که توفیقی به دست آورد. یک روز در حالت نومیدی از او پرسیدم: آیا چیزی هست که به شما کمک کند؟ او فریاد برآورد که: ایمان و دعا! و همراهی با گروه آوازخوان در کلیسا!
آقای متیوز با شگفتی می پرسد: ایمان، دعا... و آواز خواندن؟ آیا اینها در کتابِ مرجع پزشکان [Physician¨s Desk Reference] فهرست شده است؟
جالب است بدانیم که امروزه تأثیرات طبّی ایمان تنها موضوعی مربوط به ایمان نیست، بلکه موضوعی علمی نیز هست! و جالب تر اینکه بیش از سیصد تحقیق علمی درباره ارزش طبّی فرایض دینی نوشته شده است. محققان می گویند: شرکت در مراسم عبادت، دعا، مطالعه کتاب های مقدس و حضور فعال در انجمن های روحانی و معنوی منافع طبّی فراوانی را به دنبال دارند؛ از قبیل: پیشگیری و درمان بیماری های روانی همچون افسردگی، خودکشی و اضطراب درمان بیماری های طبّی و جراحی همانند بیماری های قلبی، سرطان، بیماری های ناشی از تماس جنسی درمان اعتیاد، کاهش درد و ناتوانی و افزایش طول عمر. محققان معتقدند معالجات روحانی نظیر دعا و روان درمانیِ مبتنی بر دین، بهبودی را بسیار تسریع می کند و نیز انجام فرایض دینی موجب احساس معنا، هدفداری و امید در زندگی انسان می شوند.
آقای متیوز اضافه می کند: در واقع پیوند بین دین و پزشکی کاملاً قدیمی است. از آغازِ تاریخِ مکتوب، این جفت سنّت شفابخش در درمانِ بیماران شرکت داشته اند و با هم زمین مقدس شفابخشی را شخم زده اند... وقت آن رسیده است که این دو سنّت شفابخشی که مدت ها از هم جدا شده بودند به هم بپیوندند، نه اینکه به طرفِ هم شمشیر بکشند... منافع اثبات شده عقاید و اعمال دینی برای سلامتی انسان ها و علایق معنوی شکوفای بیماران، ما را مجبور می کند که موضوعات ایمانی را با بیمارانِ خود مطرح کنیم. همه متخصصان پزشکی تأثیر پزشکی ایمان را می توانند بیاموزند و تشخیص دهند و در اوقات مناسب، به کارگیری عقاید و آداب معنوی و روحانی را تشویق کنند. دعا کردن برای بیماران یا با بیماران بسته به عقاید و امیالِ هم بیمار و هم پزشک در بعضی موارد می تواند کاری معنادار و با ارزش باشد... ما هم به دعا نیاز داریم و هم به دارو... هم به ایمان و هم به پزشکی!
نکته جالبی که آقای متیوز بدان توجه می دهد این است که: در واقع مقصود اصلی ایمان فقط پایین آوردن فشار خون یا افزودن چند لحظه یا چند ماه به طول زندگی نیست، بلکه مقصود جست وجوی حقیقت و پیدا کردن خداوند است. وی می گوید: عقیده دارم که پزشکان می توانند و باید بیماران را تشویق کنند که فعالیت های دینی مستقل و درست را ادامه داده و یا در نظر بگیرند. شاید پزشکان قرن بیست و یکم به کشیشان ] روحانیان [ملحق شوند و تلفیق جدیدی از شیوه درمان پزشکی مبتنی بر علم و دین را بسط دهند تا به اشخاصی که رنج برده و از ما کمک می طلبند، کمک کنند.(2)
ای همه فرهیختگان و حکیمان و نخبگان! بیایید در این عصر اضطراب و تشویش و دغدغه دست به دست هم دهیم و پایه های اخلاق، معنویت، دین و ایمانِ مذهبی را در عمق جانِ آدمیان محکم سازیم که: «اَلا بِذکرِاللّهِ تَطمَئِنّ القلوبُ» (رعد: 28)؛ همانا آگاه باشید: تنها با یاد خداست که قلب ها آرامش می یابند! والسلام.
سردبیر
پی نوشت ها
1 دیل متیوز دانشیار پزشکی در دانشکده پزشکی دانشگاه جُرج تاون در واشینگتن دی. سی. و عضو کالج امریکایی پزشکان است. او مؤلف یک اثر چهار جلدی به نام «عامل ایمان: کتابشناسی توصیفی از تحقیقات بالینی درباره موضوعات معنوی» [The Faith Factor: An Annotated Bibliography of Clinical Research on Spiritual Subjects]می باشد.
2 در نگارش سرمقاله از کتاب «چشم انداز خدا باوری در قرن بیست و یکم» از منشورات مؤسسه انتشارات علمی بهره جسته ام. (سردبیر)
