انتخاب، 16/7/81
این مقاله، با نگاهی گذرا، کتاب خدا و دین در جهان پسامدرن اثر دیوید ری گریفین را بررسی می کند . بسیاری از گفتارهای کتاب، مقایسه میان سه جهان بینی پیشامدرن، مدرن و پسامدرن است و اینکه بسیاری از دشواری ها در جهان بینی اول، در نگرش پسامدرن حل می شود . در نگاه نو داروینی از تکامل، جهان آفریده تصادف محض است و اعتقاد به خداوند ماورای طبیعی اساسا امری غیرمعقول می باشد . دنیای مدرن حتی اهمیت انسان بودن را نیز نفی می کند و زندگی ای توام با بی معنایی عالم و سرگشتگی انسان به ارمغان می آورد . علت انکار خدا در جهان مدرن، نیافتن جایگاهی طبیعی برای اوست، و علت دوم آن است که تصوری عقلانی از خدا ممکن نیست . اندیشه تکاملی جهان، وجود قدرتی شخصی، غایتمند، عادل و عشق ورزنده به مخلوقات را نفی می کند; درحالی که کانون توجه دین در اعتقاد به چنین موجودی است . به زعم گریفین، این مشکل در جهان بینی پسامدرن حل می شود . اندیشه پیشامدرن بر خداباوری ماورای طبیعی، و اندیشه مدرن بر طبیعت باوری ملحدانه اصرار دارد و نگرش پسامدرن خداباوری طبیعت گرایانه را توصیه می کند . بدین ترتیب، بن بست الحاد از میان می رود و انگیزه های دینی زنده می شود . به گمان وی، مسئله معاد نیز که نگرش مدرن، آن را ممتنع، بی اساس و از حیث اخلاقی زیان بار می داند، بدون درغلتیدن به ماورای طبیعت حل شدنی است . در این بینش، نفس متمایز از مغز است و این مستلزم الوهیت ماورای طبیعی نیست . گریفین، در ادامه، به بحث درباره عمل و نظام معنوی می پردازد و بیان حقیقت ناظر به آزادی و رهایی را وظیفه یک الاهی دان برمی شمرد .