اطلاعات، 12/12/81
آیا در یک نظام دموکراتیک می شود امر به معروف و نهی از منکر کرد؟ در نظام های دمکراسی غربی اصل امر به معروف و نهی از منکر نه تنها مطلوب نیست بلکه خلاف قانون است; یعنی می توان از دست کسی که مطابق این ضابطه شرعی عمل می کند، شکایت کرد و او را به زندان انداخت . اما می توان به کسی که در خیابان های یک کشور اسلامی تظاهر به فسق کند، تذکر داد و حتی طی مراتبی جلوی او را گرفت و این کار نه تنها ناپسند نیست بلکه واجب است .
برای اینکه بفهمیم نظام اجتماعی یک کشور چه نوع نظامی است باید سه مطلب را در مورد آن بررسی کنیم: اولا ماهیت آن نظام (دلیل وجودی آن) چیست؟ این مسئله در قانون اساسی هر کشوری مطرح شده است و در قانون اساسی ما نیز با این بیان آمده است: «ما ملت ایران دور هم جمع شده ایم و به خود سازمان داده ایم تا با اجرای احکام شرع و دین مبین اسلام به آن کمالی که خداوند متعال مشخص کرد (مسیر الی الله) برسیم » این دلیل وجودی ماست; در صورتی که در قانون اساسی آمریکا و فرانسه چیزی دیگر و در قالب آزادی های فردی بیان شده است . نکته دوم، ملاک سیطره حکومت است که به آن قاعده مشروعیت گویند . بزرگ ترین ویژگی حکومت سیطره است . حکومت امر و نهی دارد . در نظام جمهوری اسلامی این سیطره با قاعده ولایت فقیه توصیه شده است; اما در نظام غربی، ملاک مشروعیت سیطره «رضایت عمومی » است . و اما نکته سوم روش حکمرانی می باشد . در اصل های مختلف قانون اساسی ما آمده است که روش حکمرانی در جمهوری اسلامی در همه امور از طریق مراجعه مستقیم یا غیرمستقیم به رای مردم یعنی انتخابات است . اما در دموکراسی لیبرال، دموکراسی روش حکمرانی است . در این روش، باید برای مسائل مختلف به آرای عمومی، به طور مستقیم یا غیر مستقیم، مراجعه شود و البته نحوه رجوع به آرای عمومی هم شرایطی دارد .
حال سؤال ابتدایی مقاله را این گونه پاسخ می دهیم که اجرای امر به معروف و نهی از منکر جوهر نظام اسلامی را کاملا روشن می کند; یعنی با عمومی شدن و پا گرفتن این مسئله در جامعه ما، دموکراسی اسلامی چهره خود را کاملا آشکار کرده و اثرات فراوانی از خود به جا خواهد گذاشت .
