ندای اصلاحات، ش 2
نویسنده مقاله ضمن بیان سابقه آشنایی ایرانیان با مقوله دموکراسی، به موانع استقرار و توسعه دموکراسی اشاره می کند . به نظر وی در برابر روند دموکراتیزاسیون سه نوع مقاومت سیاسی، استعماری و فرهنگی وجود داشته است . منظور از موانع فرهنگی، جنبه های منفی فرهنگ است . تجربیات ما حکایت از آن دارد که وقتی مردم آزادی ها را به دست می آورند، به افراط گرایش پیدا می کنند و این هرج و مرج، زمینه ظهور مستبدان را فراهم می آورد . اهمیت احزاب درست در همین جا معلوم می شود; چرا که احزاب و مطبوعات که نقد کننده وضع موجودند، به نحوی، آموزش سیاسی می دهند . باید هزینه هایی را پرداخت تا مردم در یک فرایند عملی آماده شوند و رفتار دموکراتیک را بیاموزند . از طرفی باید بکوشیم تا قلمرو خصوصی و عمومی افراد از یکدیگر جدا شود . بسیاری از کسانی که به قدرت می رسند، به دنبال خدمت به عموم نیستند; بلکه به دنبال مقامند . کسی که در جایگاه قدرت قرار می گیرد، به دنبال کرسی همیشگی است; در حالی که قدرت سیاسی باید تحرک داشته باشد .
این نکته را هم باید در نظر داشت که نه تنها دین با دموکراسی در تضاد نیست; بلکه آموزه های دین در جهت رشد آزادی ها و دموکراسی است . البته ما با آن دموکراسی که بیشتر روی «آزادی مطلق » تکیه دارد، موافق نیستیم . آزادی ها در همان محدوده مسؤولیتی است که خداوند بر دوش ما نهاده است .
انقلاب اسلامی ما هم برای دموکراسی بود; چرا که شعار اصلی آن استقلال و آزادی بود . اساسا وجهه مشترک مبارزات همه نخبگان و مبارزان در دو قرن اخیر، ضدیت با استبداد بوده است . امروز نیز در جریان اصلاحات به این نتیجه رسیدیم که تا آرمان تاریخی آزادی خواهی این ملت و دموکراسی محقق نشود، آرمان های دیگر قابل تحقق نمی باشد .