تتبع کامل ادله

از آنجا که بسیاری از آیات قرآن کریم در مقام بیان حکم خاصی از احکام موضوع است، نمی توان با دیدن دلیلی فورا آن را مطلق انگاشت; همانطور که علماء علم اصول فقه در باب مربوط به "اطلاق و تقیید"، مطلق انگاشتن دلیلی را منوط کرده اند به اینکه گوینده آن در مقام بیان آن جهت از قضیه که اطلاق بدان سرایت می کند، بوده باشد; چرا که ممکن است بعضی از آیات صرفا در جهت تشریع حکمی بوده و بیان جزئیات آن را به معصومین (ع) واگذار نموده باشد یا در صدد بیان حکم نسبت به جهتی معین از موضوع باشد; لذا سرایت آن به جهت یا جهات دیگر بدلیل اطلاق، خلاف روش عقلائی در بیان است; مانند اینکه خداوند تبارک و تعالی در قرآن کریم راجع به صیدی که سگهای معلمه (آموزش دیده) بدست می آورند، می فرماید: «فکلوا مما امسکن » [مائده 4] (بخورید از آنچه که سگهای معلمه گرفته اند). در این مورد باید توجه داشت از آنجا که مردم تصور می کردند، صیدی که سگ آن را گرفته، بدلیل عدم رعایت شرایط شرعی در ذبح حرام می باشد، آیه کریمه در بیان رفع این شبهه دستور به خوردن می دهد . یعنی گوشت این نوع صید میته محسوب نمی شود تا خوردنش حرام باشد; پس آیه درصدد بیان حلیت آن است . در اینجا اگر کسی بگوید: به دلیل اطلاق آیه، که بدون هیچ گونه قید و شرطی می گوید "بخورید . . . "، لازم نیست موضعی از گوشت صید که با دهان سگ تماس داشته، تطهیر شود، قطعا سخنی نادرست گفته است; زیرا آیه شریفه صرفا در بیان حرمت و حلیت است; نه در مقام بیان طهارت و نجاست; لذا از این آیه نمی توان حکمی را در مورد طهارت یا نجاست موضع تماس با سگ استنباط نمود و در این مورد باید به ادله دیگر رجوع کرد و ادله دیگر بیان می دارند که تطهیر لازم است.[1]