واژه تواضع از ریشه «وضع» گرفته شده و در اصل به معنای افتادگی و فروتنی است. به گفته لغت شناسان، «وَضَعَ» ضد «رَفَع» است و تواضع به معنای خاک ساری می باشد.
[1] عالمان اخلاق، تواضع را به معنای ناچیز شمردن نفس دانسته اند در برابر خداوند به اطاعت از اوامر و در برابر مردم به رفتار فروتنانه و رعایت انصاف. خواجه نصیرالدین طوسی می نویسد: «تواضع آن بُوَد که خود را مزیتی نشمرد بر کسانی که در جاه، از او نازل تر باشند.»
[2] در کلام امامان معصوم (ع) تواضع به معنای اظهار کوچکی، افتادگی، خاک ساری و فروتنی در برابر خدا و خلق آمده است. امام علی (ع) می فرماید: «ضادوا الکبر بالتواضع؛
[3] به وسیله تواضع با تکبر مبارزه کنید.»
[2] . اخلاق ناصری، ص 133.
[3] . غررالحکم و دررالکلم، ج 4، ص 232.