قرآن برای تدریس و تعلیم خصلت صبر و استقامت در برابر حوادث تلخ ودشوار، گاهی از سرگذشت های پیامبران پیشین استفاده نموده، و بخشی از زندگی سازنده آنها را به عنوان نماد عینی و الگوی حقیقی نشان داده، تا ما نیز زندگی خود را با آن ها هماهنگ نموده و از آن درس صبر و استقامت بیاموزیم، یکی از آنها حضرت ایوب (ع) است. حضرت ایوب (ع) بر اثر کشاورزی و دام داری، در آغاز ثروت کلانی به دست آورد و زندگیش سرشار از نعمت های الهی از هر جهت شد، او همواره شکر خدا می کرد، تا این که ابلیس به او حسد برد، به خدا عرض کرد: «اگر ایوب این همه شکر نعمت می کند، به خاطر نعمت هایی است که بر او ارزانی داشته ای، مرا بر او مسلط کن، تا معلوم شود که مطلب همین است که گفتم.» خداوند برای این که این ماجرا سندی برای رهروان حق گردد، به ابلیس این اجازه را داد، کوتاه سخن آن که ابلیس پس از این تسلط، تمام دام ها، باغ ها، زراعت ها، فرزندان، و خانه های ایوب (ع) را نابود کرد، ایوب (ع) در همه حالات با استقامت محکم در برابر حوادث بسیار سنگین و پررنج، استقامت نمود، و هم چنان به شکر الهی ادامه داد، بلکه در برابر آن حوادث دشوار، بر درجات مقام شکر او می افزود.
(7) ایوب (ع) در این حال شدید، سر بر سجده می نهاد و با خدا چنین راز و نیاز می کرد: «ای خدای آفریننده شب و روز، برهنه به دنیا آمدم، و برهنه به سوی تو می آیم، پروردگارا تو به من نعمت دادی، و تو از من باز پس گرفتی، بنابراین هرچه تو بخواهی خشنودم.» پس از آن همه گرفتاری ها، این بار حضرت ایوب (ع) به درد شدید پا مبتلا شد، ساق پایش زخم گردید، به طوری که قدرت حرکت نداشت، هفت یا هفده سال با این وضع گذراند، ولی هم چنان مثل کوهی استوار، به شکرگزاری ادامه داد، او نه در نهان و نه آشکار، و نه در دل و نه در زبان و عمل، هرگز اظهار کوچک ترین نارضایتی نکرد، آری این است نتیجه درخشان صبر و استقامت که پایه شکر و وصول به مقام رضا است، زبان حال او در پیشگاه خداوند این بود:
تو را خواهم نخواهم نعمتت گر امتحان خواهی
در رحمت به رویم بند و درهای بلا بگشا
او چند همسر داشت، همه آنها یکی پس از دیگری بر اثر بی صبری، او را تنها گذاشته و رفتند، تنها یکی از همسرانش به نام رحمه ماند، ولی کاسه صبر او نیز پس از مدتی لبریز شد، ایوب را تنها گذاشت و رفت، ایوب تنها در بیابان با آن همه بلا و درد، همچنان صبر
و استقامت و شکر نمود، در کنار خود هیچ گونه غذاو آب ندید، گرسنه و تشنه در چنین حالی به سجده افتاد، و با کمال ادب به خدا چنین عرض کرد: «ربه انی مسنی الضر وانت ارحم الراحمین; پروردگارا! بدحالی و مشکلات به من رو آورده، و تو مهربان ترین مهربانان هستی.» در این هنگام دعای ایوب (ع) به استجابت رسید، بلاها رفع شد و نعمت های فراوان جای گزین بلاها گردید، و بر اثر استقامت و شکر، آب از دست رفته به جوی خود بازگشت، و بر اثر صبر، چهره درخشان ظفر نمایان گردید.
(8) قرآن با تعبیر «...و ذکری للعالمین » پس از ذکر ماجرای صبر و شکر ایوب (ع) اعلام می دارد که زندگی این شخصیت، الگو و مایه تذکر و عبرت برای جهانیان است، آری خداوند این مدال پرافتخار را در کل جهان به ایوب (ع) عطا فرمود: «انا وجدناه صابرا نعم العبد انه اواب; ما ایوب را صابر و استوار یافتیم، چه بنده خوبی که بسیار بازگشت کننده به سوی خدا بود.»
(9) 7. اقتباس از گفتار امام صادق (ع) ; تفسیر نورالثقلین، ج 3، ص 447 و 448.
8. مضمون آیه 83 سوره انبیاء، بحار ج 12، ص 368 و 369.
9. سوره «ص » 44.