اما ابعاد جهاد اقتصادی چیست و چگونه باید بدان ورود کرد؟ جهاد اقتصادی دارای اصولی است که مهم ترین آن عبارتند از:
1 اصل کارآفرینی
بدون تردید باید در کنار عوامل داخلی و خارجی عقب ماندگی ایران در 200 سال گذشته، به مسئله ذخایر زیرزمینی و خصوصاً نفت اشاره کرد. طبق تحقیقات علمی، وجود منابع خدادادی یکی از عوامل مهم در افول نوآوری، خلاقیت و کارآفرینی است. ملتی که از زیر زمین ارتزاق می کند مجبور نمی شود تا استعدادهای خود را برای کشف مسیرهای تازه به کار گیرد. فرض نمایید روستایی در قلب کویر است و از کمبود آب رنج می برد و روستای دیگری در کنار قله ای برفگیر قرار دارد. کمبود آب در روستای کویری موجب خواهد شد تا ذهن و فکر به میدان بیاید تا تدبیری برای حل موضوع صورت گیرد، بنابراین کارآفرینی اساس پیشرفت و توسعه جوامع پیشرفته است. اگر ملتی کارآفرین باشد، منابع زیرزمینی خود را نیز در راستای توسعه زیرساختی (سوئد) به کار خواهد گرفت، بنابراین تلاش جهت ابداعات، بروز خلاقیت ها و نوآوری ها و کارآفرینی یکی از ابعاد مهم جهاد اقتصادی است که تعبیر علمی آن تولید ثروت از دانش است. این آرزوی مقام معظم رهبری بارها توسط وی اعلام شده است که: من آرزو می کنم روزی در چاه های نفت را ببندیم و بتوانیم زندگی کنیم. تا کارآفرینی محور نیروی انسانی قرار نگیرد این مهم نیز انجام نخواهد پذیرفت.
2 اصل صرفه جویی
صرفه جویی از مهم ترین عواملی است که با نگاه درون دینی نیز قابل دفاع می باشد. هدر ندادن منابع، پیشگیری از اسراف،درست مصرف کردن و برنامه ریزی اقتصادی نیز از اصولی است که می تواند به اندوخته ها و ذخایر ملی بیفزاید و توزیع منابع را تا حدودی عادلانه نماید. باید پرستیژ «باز بودن» و ولخرجی به یک ضد ارزش تبدیل شود و قناعت به عنوان یک شاخص دینی برجسته شود. دولت می تواند با سیاست های انگیزشی و تشویقی خود نه تنها دستگاه های حکومتی که مردم را نیز در این مسیر تشویق و ترغیب نماید، الگوهای عینی و عملی را در رسانه ها و خصوصاً رسانه ملی معرفی و از آنان قدردانی نماید.
3 اصل تولید
تولید دارای ابعاد گوناگون است. از یک طرف اشتغال را افزایش می دهد و از طرفی واردات را کاهش می دهد، علاوه بر آن اثر روانی آن یعنی افزایش اعتماد به نفس ملی و غرور ملی ارتقا خواهد یافت و اثرات هویت بخش آن بر شخصیت تک تک مردم نیز مؤثر خواهد بود. استقلال اقتصادی از مسیر تولید می گذرد، بنابراین تولیدات استراتژیک باید در اولویت جهاد اقتصادی قرار گیرد و عوامل ضد تولید باید شناسایی و برطرف شود و اصل تولید نیز به مثابه ارزش معرفی شود. مکان یابی و قطب بندی های منطقه ای و سنخیت های جغرافیایی از مهم ترین شاخص های تولید مؤثر است که باید با کار کارشناسی مجدد بازیابی شود. اگر اینگونه شد دیگر کارخانه کولرسازی در قطب صنعتی شهرکرد ایجاد نخواهد شد و بخاری سازی در اهواز برپا نمی شود.
4 اصل نهادمند کردن روش ها
صرفه جویی ممکن است در برخی از حوزه ها یا بعضی از خانواده ها به صورت شخصی و فردی انجام گیرد، اما کشور ما نیازمند نهادمند شدن روش های درست مصرف کردن است. هدفمند کردن یارانه ها نمونه ای از این تمرین و آموزش عمومی است که اثرات آن در کمترین فرصت ملموس و قابل احصا گردید، بنابراین باید همه اهرم ها و مکانیسم هایی که می تواند از هدر رفتن منابع خدادادی و تولیدی کشور جلوگیری کند به کار افتد تا فرهنگ عمیق آن در نسل های آینده نهادینه شود.
5 اصل خدمت رسانی
بخش های وسیعی از کشور همچنان از مشکلات روزمره زندگی رنج می برند و عدالت توزیعی را هنوز به صورت عینی درک نکرده اند. خدمت رسانی که از سال 1372 توسط مقام معظم رهبری به عهده بسیج مستضعفین قرار داده شده باید در سال جهاد اقتصادی از ضریب و اهتمام ویژه ای برخوردار شود تا عدالت که شاه بیت مشروعیت نظام اسلامی است به دل و زبان محرومان ساری و جاری شود.
باید دستگاه های مختلف کشور امر خدمت رسانی در سال آتی را جدی بگیرند و همه منابع و امکانات خود را در خدمت بسیج قرار دهند تا این بعد از جهاد اقتصادی نیز برای مردم شیرین جلوه نماید.
6 اصل آرامش
انجام اصول پیشین نیازمند تمرکز اذهان و اراده ها و برنامه ها بر مسئله است. امسال که به سمت انتخابات مجلس در زمستان می رویم باید مراقب بود که دعواهای قدرت به جهاد اقتصادی سایه نیفکند و آن را تحت تأثیر قرار ندهد. نخبگان سیاسی و اجتماعی اگر داعیه ورود به قدرت یا اثبات حقانیت خود را دارند باید در مسیر جهاد اقتصادی تلاش کنند. محبوبیت، کارآمدی و ذهنیت مثبت اجتماعی نیز در این مسیر قابل تحقق است، بنابراین مباحث بیهوده می تواند جهاد اقتصادی را مختل کند و تقلیل دهد. جهاد اقتصادی نیازمند عزم و همگرایی ملی خصوصاً، در قوای سه گانه کشور است و نخبگان باید این مسیر را پاسداری نمایند.
7 اصل برنامه ریزی و برنامه محوری
باید جهت گیری برنامه ریزی دولت و نظام به سمت و سوی جهاد اقتصادی باشد و از اعمال و رفتارهای نمادین یا شتاب زده به صورت جدی خودداری شود، شرط آن سوق دادن برنامه ها و جهت گیری های عملی و ذهنی است. بدون برنامه ریزی صحیح و عمیق، جهاد اقتصادی در حوزه رسانه ای باقی خواهد ماند.
