نقش مردم در تحقق
«جهاد اقتصادی» چیست؟ آیا اصولاَ مردم در محقق شدن این شعار که یکی از مطالبات رهبر معظم انقلاب است، نقشی دارند؟ یا فقط این مسؤلان دولتی هستند که باید این شعار را محقق کنند؟...
امسال سال «جهاد اقتصادی» نام گذاری شده است. این امر نشان دهنده ی اهمیت تحولات اقتصادی در اندیشه ی معظم له بوده و باید توجه داشت تا به این شعارها سطحی و صوری نگریسته نشود. خوشبختانه در سرتاسر سال های 1388 و 1389، شعارها تحقق عملی پیدا کرده و ملت و دولت در دو سال اخیر، هم به اصلاح الگوی مصرف و هم به همت مضاعف و کار مضاعف به جدیت پرداخته اند.
در زمینه های اقتصادی، سیاسی، علم و فن آوری نیز کارهای بزرگی انجام شده که ناشی از نهادینه شدن اجرایی این کارها است. از جمله ی این کارهای بزرگ و همت های جدی، اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها بوده که می توان نقطه ی عطف مطلب مذکور باشد. در سال 90 نیز باید ما همت خود را بر مسایل اقتصادی متمرکز کنیم. چرا که طبق بیانات رهبری، هم اکنون مهم ترین چالش کشور، موضوع اقتصاد است.
البته هم چنان نباید شعارهای سال های گذشته را فراموش کنیم و چنانچه امسال حتی می بایست همت و کار مضاعف نمود و بروز بیش تری در کار ما داشته باشد، چراکه «جهاد اقتصادی» میدانی بسیار وسیع تر را برای تلاش و برنامه ریزی می طلبد. در حوزه های اقتصادی نیز به دلیل تأثیر مستقیمی که بر حوزه های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی دارد، اگر ما بتوانیم به پیشرفت مد نظر برسیم، در حل بسیاری از مشکلات عمومی کشور هم موفق خواهیم بود.
باید به این نکته نیز توجه داشته باشیم که مسایل جاری بیش تر حول مسایل اقتصادی هم چون اشتغال، مسکن و سایر موارد مشابه است، که اگر در سال جاری بتوانیم طبق رهنمود رهبر انقلاب حرکت کنیم و موارد مورد نظر ایشان را در کشور محقق سازیم، نظام اقتصادی ایران الگویی موفق برای سایر کشورهای جهان خواهد شد.
ارتباط کلمه ی «جهاد» با «سال جهاد اقتصادی» چگونه است؟ واژه ی «جهاد» چندین بعد دارد. یک بعد آن بعد دینی است که وظیفه ی هر ایرانی وطن پرستی به شمار می رود. بعد دوم که بسیار نیز دارای اهمیت است، مردمی بودن آن و سهم مردم در این حرکت دینی است.
شواهد نشان می دهد نام گذاری رهبر معظم انقلاب، بعد اصلاحات اقتصادی را از یک موضوع دانشگاهی وارد فاز مردمی و به عنوان یک وظیفه ی عمومی در بین آحاد مردم مطرح می سازد. این نکته باید در اندیشه های اقتصادی صاحب نظران مورد توجه قرار گیرد که حوزه ی جهاد اقتصادی در واقع تقویت اقتصادی ریشههای یک کشور اسلامی است. گذر از مرزهای جغرافیایی و پایه گذاری اقتصاد مستحکمتر، که بتواند موجب سربلندی انقلاب باشد، به نظر می رسد رهبر معظم انقلاب، سال جاری را به دلیل رضایت نداشتن از وضعیت کنونی و ساختارهای معیوب کنونی به سال جهاد اقتصادی نام گذاری کرده اند.
گر چه اقتصاد ایران بدون شک دارای پتانسیل های بسیار زیادی بوده و رهبر نیز بارها به این موضوع پرداخته اند، اما آن چه مهم است این که، ایشان از وضعیت کنونی رضایت کامل ندارند و خواسته اند تا تحولی در سال 90، صورت گیرد. بنابراین تحلیل بنده از فرمایشات رهبری در نام گذاری سال 90 این است که ایشان در نام گذاری سال جاری به سه موضوع بیش از موارد دیگر اهتمام دارند و علاقه مند هستند تا به سه موضوع ذیل توجه بیشتری صورت گیرد.
1- تحریم ها: تحریم های اقتصادی در سه دهه ی اخیر همواره یکی از چالش های پیش روی اقتصادی- سیاسی ایران بوده است. شایان ذکر است رهبر انقلاب همواره در سخنرانی هایشان به این موضوع پرداخته و تأکید دارند تا دولت مردان هم چون گذشته راه های مقابله با تحریم ها را بیش از پیش اجرایی کنند.
2- اجرای مراحل بعدی قانون یارانه ها: اجرای مراحل بعدی قانون هدفمندی یارانه ها از دیگر موضوعاتی است که رهبری معظم به آن به صورت جدی اهتمام دارند و تأکید می نمایند تا اجرای مراحل بعدی این قانون با دقت و بدون خطرات احتمالی آینده به پیش رود. دولت هم وظیفه دارد تا اجرای مراحل آینده ی قانون مذکور را با دقت بیش تری انجام داده تا اصلاحات جدید اقتصاد ایران با کم ترین صدمات دنبال شود.
3- تدوین الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت: همان طور که در سخنرانی های چند سال اخیر رهبر معظم انقلاب بارها مشاهده شده، ایشان از گذشته تا کنون به طراحی و تدوین یک الگوی بومی-اسلامی تأکید داشته و دارند. این یک واقعیت است که دولت های پس از انقلاب در سه دهد ی اخیر هنوز نتوانسته اند یک الگوی بومی-ایرانی مستقل با ملیت ایرانی- اسلامی تدوین کنند و این مسأله یکی از مطالبات اقتصادی رهبری است.
امید است کارشناسان بیش از پیش در این حوزه با جدیت امور مذکور اهتمام ورزند و دغدغه ی چند ساله ی حضرت آیت الله خامنه ای را به واقعیت تبدیل کنند.
شرط اصلی موفقیت شعارهای مذکور چیست؟ حال سؤال اساسی این است: شرط اصلی موفقیت این شعار چیست؟ نقش مردم چیست؟الزامات سال جهاد اقتصادی چگونه باید باشد؟ خوشبختانه اجرای موفق قانون هدفمندی یارانه ها نشان داد که شرط اصلی موفقیت در هر طرح اقتصادی، همراهی مردم است. مردم نشان دادند که با هر طرح اقتصادی که منجر به بهبود وضعیت اقتصادی شان گردد، همراهی خواهند کرد و آنان نشان دادند: با جهت گیری های عدالت خواهانه ی دولت ها موافق اند و حاضراند تا با طرح های اقتصادی دولت ها اگر چه کمی هم دارای زحمت باشد، همراهی کنند.
اگرچه در شرایط کنونی ممکن است سختی هایی را هم متحمل شوند.اعتماد به نفس سیاست گذاران اقتصادی کشور با اجرای این قانون چندین برابر شده و مردم هم نشان دادند که با این نوع طرح ها که کل نظام و نخبگان کشور بر اجرای آن توافق دارند، به خوبی همراه خواهند شد. در سال جدید نیز هم چون سایر سال های گذشته سخنان رهبر معظم انقلاب پشتوانه ی قاطعی برای همه ی مسؤولین است که باید در این سال، برنامه ها و جایگاه خودشان را تبیین و مشخص کنند. الزامات در این رابطه عبارت انداز:
1- جهاد از کلماتی است که در گفتمان دینی کشورمان معنا پیدا می کند. برای همین هم کار کردن برای مسایل اقتصادی، پیشرفت، آبادانی و عمران کشور با مسأله ی مقدسی به اسم جهاد، تلفیق شده است.
2- باید در این راستا، موانع اقتصادی کشور را شناسایی کنیم. موانعی که دست و پا گیر هستند. معمولاً در نگاه نهادی برخی از مقررات و آیین نامه ها و مواد یا تفاسیر قانونی که امروزه در بدنه ی اجرایی وجود دارد، به شکل مانع عمل می کنند. ما به یک جهاد فراگیر در تمامی عرصه های اقتصادی جهت آسیب شناسی و مانع شناسی نیاز داریم تا بتوانیم موانع را رفع کنیم. جهاد کردن به رفع موانع پیشرفت ما برمی گردد؛ برخی از این موانع داخلی اند و بخشی از آن هم موانع خارجی هستند که باید در عرصه ی اقتصاد بین الملل هم ببینیم که موانع اقتصاد کشور ما چه بوده است.
3- جهاد اقتصادی نیازمند نقشه ی راه است. دستگاه های اجرایی کشور، دستگاه های قانون گذار، نهادهای قضایی، بخش های مردمی، بخش های غیر انتفاعی و خصوصی کشور باید با یک راهبردی که از سوی دستگاه های سیاست گذار مشخص می شود، یک آرایش جهادی به خود بگیرند. این نقشه ی راه همان «طرح تحول اقتصادی» است که دولت محترم با اجرای مهم ترین بخش آن، یعنی هدفمندسازی یارانه ها، آن را طراحی کرده است. البته، بسته های مختلف برای همه ی حوزه ها از جمله صنعت، خدمات، حمل و نقل و کشاورزی آماده و در این زمینه با مدیران و تشکل ها هماهنگی شده است. طرح هدفمند سازی یارانه ها گسترده ترین طرح اقتصادی است که در کشور اجرا می شود و تقریباً حوزه های متعدد را تحت تأثیر قرار می دهد. اجرای کامل قانون هدفمندی یارانه ها گام بلندی در مسیر جهاد اقتصادی و ایجاد تحول در حوزه ی اقتصاد خواهد بود.
تحقق تحول اقتصادی در کشور به چند محور نیاز دارد که در این راستا اجرای قانون هدفمندی یارانه ها تنها یکی از این محورها محسوب می شود. ایجاد تحول در حوزه ی اقتصاد کشور که از سال ها قبل آغاز شده بود با اجرای قانون هدفمند سازی یارانه ها سرعت بیش تری گرفته اما مسؤولان باید به محورهای دیگر ایجاد این تحول نیز توجه داشته باشند. اصلاح قانون گمرک، اصلاح قانون تجارت، اصلاح نظام بانکی و پولی کشور از جمله محورهای ایجاد تحول بنیادین در حوزه اقتصاد کشور است. در سال جهاد اقتصادی و در دهه ی 90 امیدواریم که کشور در حوزه ی اقتصاد شکوفا شود، البته اجرای کامل قانون هدفمندی یارانه ها گام بلندی در مسیر جهاد اقتصادی و ایجاد تحول در حوزه ی اقتصاد کشور خواهد بود. اگر هدفمندسازی یارانه ها به نحو احسن اجرایی شود، پس از اجرای کامل این طرح مبالغ کلانی به بودجه ی کشور اضافه خواهد شد که این مبالغ می تواند باعث شکوفایی اقتصاد کشور گردد
