این علائم ناشی از فعالیت و پرکاری نظام عصبی خودمختار یا سیستم سمپاتیک می باشد که عبارتند از: مشکلات گوارشی ( مانند: تهوع، استفراغ، اسهال، زخم معده و روده ) ، ناراحتی قلبی ( مانند: درد قفسه ی سینه، افزایش یا کاهش ضربان قلب ) ، مشکلات پوستی ( مانند: کهیر و جوش های پوستی ) ، سردردها، کم کاری یا پرکاری غدد داخلی از جمله تیروئید و...
ناتوانی در توجه و تمرکز، ضعف حافظه، اختلال در یادگیری، ناتوانی در خواب رفتن یا بیداری های مکرر شبانه، دیدن کابوس، تحریک پذیری و بی قراری، رفتارهای بازگشتی ( مانند: جویدن ناخن، مکیدن شست و ... ) ، اجتناب از جمع، افسردگی، اضطراب و ... از نشانه های روان شناختی استرس می باشند.
تجربه ی این علائم و نشانه ها برای فرد ناخوشایند بوده و به استرس بیشتری منجر می شود. چنین وضعیتی به یک دایره ی معیوب می انجامد که در نهایت به درهم شکستن تعادل جسمانی و روانی فرد منتهی می گردد.
پژوهش های اخیر نشان داده است که 65 تا 90 درصد بیماری ها با استرس مرتبط هستند، یعنی به علت استرس به وجود می آیند. به این دسته از بیماری ها، « اختلالات روان تنی » می گویند. البته استرس می تواند برخی از بیماری ها را تشدید کند. عمده ترین بیماری هایی که به دلیل
استرس به وجود می آیند، عبارتند از:
حمله ی قلبی، فشارخون بالا، سرطان، دیابت، چاقی، اختلالات خوردن، سوء مصرف مواد، زخم معده، سندرم روده ی تحریک پذیر، ضعف حافظه، اختلالات خواب، مشکلات هورمونی، سکته ی مغزی، نازایی، اختلالات دستگاه ایمنی بدن ( مانند: لوپوس و ... ) .
اضطراب و افسردگی نیز محصول استرس مزمن می باشند و اگر نسبت به آن ها بی توجهی شود و درمان نشوند ممکن است وخیم تر شوند. برای مثال: افسردگی درمان نشده می تواند در 15% موارد به خودکشی بینجامد.
اضطراب نیز ممکن است به شکل های مختلفی دیده شود، از جمله اضطراب عمومی و حمله ی پانیک. به علاوه اضطراب درمان نشده می تواند فرد را در انجام وظایف روزمره اش دچار مشکل کند.
علاوه بر موارد بالا، چگونگی واکنش افراد به استرس در ابتلای آن ها به بیماری ها تعیین کننده است. هر فردی سبک مقابله ای خاص خود را دارد.
به همین دلیل واکنش های هر فردی با دیگری متفاوت است. به عنوان مثال برخی افراد در نتیجه ی استرس به پرخوری، مصرف تنقلات و غذاهای ناسالم، مصرف الکل، سیگار و مواد مخدر روی می آورند. این نوع رفتارهای ناسالم در مقابله با استرس، عامل مهمی برای ابتلای فرد به بیماری های قلبی- عروقی خواهد بود. بنابراین آموختن راه های مقابله با استرس ها به شما این توانایی را می دهد که با آن ها بهتر مواجه شوید.
منبع مقاله:
قهاری، شهربانو؛ (1391)، زندگی بدون استرس ( راهنمایی برای مقابله با استرس )، تهران: نشر قطره، چاپ چهارم. 