آیا برداشت های افراد بدبین از موضوعات همیشه اشتباه است؟
ممکن است فردی به چیزی بدبین باشد و این بدبینی نادرست نباشد. مثلاً کسی اظهار می کند که پسرش از او پول می دزدد و پسر هم واقعاً این کار را می کند، اما چون شواهد و دلایلی که فرد برای سوء ظن خود بیان می کند دور از ذهن و خیالی هستند، می توان گفت که آن فرد بدبین است، با این که در واقع نتیجه گیری اش درست بوده است.
این قضیه شاید قدری گیج کننده باشد اما با کمی دقت می توان آن را درک کرد. شاید با ذکر مثال بتوان موضوع را بهتر متوجه شد. فرض کنید پدری می گوید پسرم بی اجازه از جیب من پول بر می دارد و دلیل می آورد که: «دیشب شنیدم درِ اتاق او دو بار باز و بسته شد، پس حتماً او سر جیب من رفته.» یا می گوید: «او دوستانش را ناهار بیرون دعوت کرده، پس حتماً پولش را از من کش رفته.» واضح است که این دلایل نمی تواند دلایل محکم و خوبی برای اثبات ادعای این پدر باشد و می توان نتیجه گرفت که او به بدبینی بیمارگونه مبتلا شده؛ با وجود این که ممکن است پسر واقعاً از پدرش پول می دزدیده اما نه به شکلی که اومتوجه بشود، و باز و بسته شدن در اتاق و مهمان کردن دوستان هم ربطی به این قضیه نداشته است.
در برخی موارد مشاهده می شودکه اطرافیان فرد بدبین به همان رفتاری دست می زنند که بیمار به آن ها تهمت زده. مثلاً پسر واقعاً از جیب پدر بدبین خود پول می دزدد که دلیل این دزدی می تواند عوامل مختلفی باشد. مثلاً ایجاد محدودیت شدید این پدر برای پسر، و یا این که گاه چنین فرزندانی به خود می گویند: «حال که به من تهمت می زنند همان بهتر که من هم پاسخ این بی اعتمادی را با دزدی بدهم تا بی حساب شویم».
به طور خلاصه می توان گفت که ممکن است ادعای یک فرد بدبین به رغم بدبینی او درست باشد. لذا تشخیص بدبینی در یک فرد تنها بر مبنای اثبات یا رد ادعای او نیست بلکه در کنار این موضوع نحوه ی استدلال و نتیجه گیری فرد و چگونه استنباط وی از وقایع نیز می تواند گواهی بر وجود یا عدم وجود بدبینی باشد.
منبع مقاله :
صمیمی اردستانی، مهدی؛ (1387) بدبینی، تهران: نشر قطره، چاپ اول.
