تفاوت بی اعتمادی و بیماری بدبینی

افراد ممکن است بر اثر تجارب شخصی و اجتماعی نسبت به بعضی مسائل بی اعتماد شوند، اما این بی اعتمادی فقط در مورد یک موضوع به خصوص است و فرد آن را به تمام موارد مشابه تعمیم نمی دهد. این بی اعتمادی ها معمولاً موقتی هستند و بعد از مدتی از بین می روند. به عنوان مثال اگر پدری یک بار ببیند که پسرش دارد از جیب او پول بر می دارد، نسبت به او بی اعتماد می شود، اما بعد از مدتی وقتی ببیند که پسر از کار خود پشیمان است، دلیل کار او را متوجه بشود، و آن عمل دیگر تکرار نشود، به مرور زمان اعتماد پدر به پسرش بر می گردد. اما در مورد بیماری بدبینی و بدبینی مرضی این گونه نیست. کسی که بدبینی بیمارگونه دارد حتی اگر تجربه ی شخصی نداشته باشد بر اساس استدلال و برداشت های خود بی جهت نسبت به یک موضوع یا یک فرد بی اعتماد و بدبین می شود. به عنوان مثال ممکن است فردی پولش را در خیابان گم کرده باشد، اما به پسرش تهمت می زند که او پولش را برداشته، در صورتی که هیچ نشانه ی قابل اعتنایی هم دال بر این موضوع ندیده است.
گاهی ممکن است این افراد تجربه ی شخصی داشته باشند، یعنی مثلاً فرد ببیند که پسرش از جیب او پول برداشته، اما اگر پسر هزار بار هم از او عذر خواهی کند و توضیح بدهد ودیگر هم کارش را تکرار نکند، دیگر اعتماد پدر بر نمی گردد و حتی ممکن است او این موضوع را به فرزندان دیگرش هم تعمیم بدهد و آن ها را هم به دزدی متهم کند. چنین افرادی با هیچ منطق و استدلالی قانع نمی شوند که اشتباه می کنند و اگر بر حسب اتفاق چیزی هم
مشاهده کنند که حرف شان را تأیید کند، یعنی مثلاً برای بار دوم ببینند که کسی پول شان را برداشته، دیگر به هیچ وجه ازحرف خود بر نمی گردند، در عقیده ی خود راسخ تر می شوند و قضاوت شان نسبت به آن فرد کاملاً تثبیت می شود.
تمامی مثال های فوق بیانگر این مسئله هستند که هر جا نام بیماری به میان می آید، عواملی به جز تجربیات روزمره ی فردی در ایجاد آن دخالت دارند. اگرچه در برخی موارد عوامل محیطی موجب تشدید علائم و شرایط یک بیماری می شوند، اما این عوامل قادر نیستند باعث بروز بیماری شوند یا علت اصلی بیماری تلقی گردند. لذا عوامل محیطی در هر بیماری روان پزشکی نقشی جانبی دارند و بدبینی به عنوان یک بیماری از این قانون مستثنا نیست.
منبع مقاله :
صمیمی اردستانی، مهدی؛ (1387) بدبینی، تهران: نشر قطره، چاپ اول.