«الرَّغبَةُ فی الدّنیا یکثر الهم و الحزنَ و اَلزُهدُ فی الدّنیا یُریحُ القَلبَ و البَدن ».
(سفینة البحار، ج 1، ص 465)
اشتیاق و رغبت به دنیا غم و اندوه را زیاد می کند و زهد و بی اعتنایی به دنیا و جان را آسوده می گرداند.
رسولخدا صلی اللّه علیه و آله و سلّم:
«الدُّنیا خُلِقَت لِغَیرِها وَ لَم تُخلَق لِنَفسِها».
(نهج الفصاحه)
گذشتن از دنیا از صبر تلختر و از شکستن شمشیرها در راه خدا سخت تر است.
امام علی علیه السلام:
«ثمرة الزهد الرّاحة».
(غررالحکم، ص 360)
ثمره زهد در دنیا آسودگی خاطر است.
امام علی علیه السلام:
«وَ مِنهُم مَن یَطلُبُ الدُّنیا بِعَمَلِ الآخِرَةِ وَ لا یَطلُبُ الآخِرَةَ بِعَمَلٍ الدُّنیا».
(نهج البلاغه، خطبه 32)
بعضی از مردم با کاری که آخرت راست، دنیا را جوید، و بدانچه در دنیا کند، راه آخرت را پوید.
امام علی علیه السلام:
«فَلتَکُنِ الدُّنیا فی اَعیُنِکُم اَصغَرَ مِن حُثالَةِ الفَرَظِ و قُواظَةِ الجَلَم وَ اَتعِظُوا بِمَن کانَ تَبلَکُم قبل اَن یَتَعِظَ بِکُم مَن بَعدَکُم. وَ ارفُضُوها ذَیمَةً فَاِنَّها قَد رَفَضَت مَن کان اَشغَفَ بِها مِنکُم».
(نهج البلاغه، خطبه 32)
پس دنیا را خُرد مقدارتر از پرکاه و خشکیده گیاه بینید، و از پیشینیان خود پند گیرید، پیش از آنکه پسینیان از شما عبرت گیرند دنیای نکوهیده را برانید، چه او کسانی را از خود رانده است که پیش از شیفته آن بوده اند.
امام علی علیه السلام:
«وکونو قوماً صیحح بهم فانتبهوا و اعلموا انّ الدّنیا لیست بدارٍ فاستبدلوا».
(نهج البلاغه، خطبه 64)
چرا مردمی باشید که بانگ بر آنان زدند و بدار گشتند، دنیا را ناپایدار دیدند و از سر آن گذشتند(آخرت جاویدان را گرفتند) و جهان فانی را هشتند.
امام علی علیه السلام:
«وَ لَبِئنَ المَتجَرُ اَن تَرَی الدُّنیا لِنَفسِکَ ثَمَناً وَ مِمّا لَکَ عِند اللّهِ عَوِضاً».
(نهج البلاغه، خطبه 32)
بد سودایی (تجارتی) است که دنیا را بهای خود انگاری و پاداشی را که نزد خدا داری به حساب نیاوری.
امام علی علیه السلام:
«فتزوّد فی الدّنیا من الدّنیا ما تحرزون به انفسکم غداً فاتّقی عبدٌ ربّه نصح نفسه. قدّم توبته و غلب شهوته فانّ اجله مستورٌ عنه...».(نهج البلاغه، خطبه 64)
پس، در دنیا از دنیا چندان توشه بردارید که فردا خود را بدان نگاه دارید. پس بنده باید پروای پروردگار دارد، خیرخواه خود باشد و پیش از رسیدن مرگ توبه آرد. بر شهوت چیره شود، چه مرگ او پوشیده است....
امام علی علیه السلام:
«عِبادَ اللّهِ اُوصیکُم بِالرَّفضِ لِهذِهِ الدُّنیا التارِکَةِ لَکُم و اِن لَم تُحِبُّوا تَرکَها وَ المُبتَلِیَةِ لاجسامِکُم وَ اِن کُنتُم تُحِبُّون تَجدیدَها».
(نهج البلاغه، خطبه 99)
بندگان خدا! شما را سفارش می کنم این دنیا را که وانهنده شماست واگذارید، هرچند وانهادن آن را دوست نمی دارید. دنیایی که تن ها را کهنه می کند هرچند نو شدن آن را دوست دارید.
امام علی علیه السلام:
«انظروا الی الدّنیا نظر الزّاهدین فیها، الصّادفین عنها. فانّها واللّه عمّا قلیلٍ تنزیل التاوی السّاکن و تفجع المترف الأآمِنَ لایرجع ما تولّی منها فادبر، ولایدری ماهو آتٍ منها فینتظر...».
(نهج البلاغه، خطبه 103)
بنگرید بدین جهان! نگریستن پارسایان رویگردان از آن، که به خدا سوگند آن که در آن مانده و جای گرفته دیری نپاید، و آن که به ناز پرورده و ایمن به سر برده به دردآید. آنچه از آن رفت و پشت کرد، بازگشتنی نیست، و آنچه آینده است نتوان دانست چیست تا در انتظار آن زیست. شادی آن آمیخته به اندوه است و بدی حال، و چابکی و چالاکی مردان را ناتوانی و سستی به دنبال. پس فریفته نگرداند شما را فزونی آنچه شادمان گرداند، که اندک است آنچه از آن با شما می ماند.
