۸ چکاپ سالمندی

آشنایی با رایج‌ترین ویزیت‌های طبی مورد نیاز پس از 45 سالگی
 

بسیاری از سالمندان بر این باورند که مرحله میانسالی آخرین دوره از دوران زندگی سالم است و با رسیدن به سالمندی، دیگر هیچ راهی برای سالم زندگی کردن وجود ندارد اما این، باور صحیحی نیست؛ چرا که بسیاری از سالمندان با اصلاح شیوه زندگی و پیشگیری از بروز بیماری‌های وخیم، سالیان سال، سالم زندگی می‌کنند و از زندگی لذت می‌برند. در عین حال، اگرچه در مقابل روند پیری نمی‌توان ایستاد اما می‌توان سلامت جسمی را به گونه‌ای حفظ کرد که در سالمندی دچار مشکلات شدید نشد.
پزشکان توصیه می‌کنند در سنین میانسالی و سالمندی هر چند وقت یک‌بار به پزشک مراجعه کنید و اجازه بدهید پزشک شما با توجه به وضعیت بدنی‌ و سوابق خانوادگی‌تان سلامت شما را تحت کنترل قرار دهد. در اینجا برخی از مواردی را که باید پس از 45 سالگی برای تحت نظر گرفتن آنها به پزشک مراجعه کنید، با هم مرور می‌کنیم:

ویزیت فوق‌تخصص غدد
 

آیا می‌دانستید ابتلا به دیابت یا به کارگیری درمان‌های نادرست در مواجهه با آن می‌تواند سبب بروز بیماری‌های قلبی‌‌عروقی و مشکلات کلیوی شود؟ با نزدیک شدن به سن 45 سالگی، به ویژه اگر دچار اضافه‌ وزن هستید یا سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت دارید، باید به‌طور منظم به پزشک مراجعه کنید و آزمایش قندخون بدهید. از طرفی نباید فراموش کنید که برای انجام این آزمایش باید صبح ناشتا باشید.

ویزیت متخصص قلب‌‌ و عروق
 

تحقیقات پژوهشگران نشان می‌دهد که با کنترل فشار خون می‌توانید خطر ابتلا به سکته مغزی را تا 40 درصد و خطر ابتلا به حمله قلبی را تا 16 درصد کاهش دهید. از طرفی، فشارخون بالا می‌تواند از دلایل ابتلا به آلزایمر در سنین سالمندی باشد و به همین دلیل است که پزشکان توصیه می‌کنند از 50 سالگی هر 6 ماه یک‌بار به پزشک مراجعه کنید. البته این نکته را هم فراموش نکنید که دو نفر از هر 10 نفر پس از 50 سالگی به فشارخون مبتلا می‌شوند و با پیشگیری و حتی تشخیص بیماری در مراحل اولیه می‌توانید روند درمان را سریع‌تر کنید و ریسک عوارض را کاهش دهید. افزایش میزان کلسترول بد (LDL) و تری‌گلیسیرید می‌تواند برای سلامت قلب‌ و عروق خطرآفرین باشد. پس از 70 سالگی، به ویژه اگر دچار مشکلات جسمی هستید هر سال یک‌بار به متخصص قلب و عروق مراجعه کنید. زیرا با یک آزمایش خون ساده میزان کلسترول خون شما مشخص می‌شود و در صورت بالا بودن چربی خون، رژیم غذایی و توصیه‌های لازم برای کنترل آن به شما داده می‌شود. اگر هم نیاز به مصرف دارو داشته باشید، پزشک معالج داروی لازم را به شما تجویز می‌کند. از طرفی، پس از 70 سالگی گرفتن نوارقلب به ویژه اگر می‌خواهید فعالیت بدنی سنگین مانند ورزش انجام دهید یا دچار ناراحتی‌هایی مانند دیابت، فشارخون، کلسترول بالا و اضافه وزن هستید یا سیگار می‌کشید، ضروری است. برای بررسی کامل‌تر فعالیت قلب، گاهی از دستگاه‌های اکوکاردیوگرافی یا آنژیوگرافی استفاده می‌‌شود.

ویزیت متخصص گوش‌، حلق وبینی و مراجعه به شنوایی‌سنجی
 

از 50 سالگی به بعد باید هر دو سال یک‌بار و پس از 65 سالگی هر سال یک‌بار به مراکز شنوایی‌سنجی مراجعه کنید. پزشک متخصص با گرفتن یک نوار شنوایی میزان قدرت شنوایی شما را بر حسب امواج متعدد صدا می‌سنجد و در صورت نیاز برای‌تان سمعک تجویز می‌کند.

ویزیت متخصص داخلی و فوق‌تخصص بیماری‌های تنفسی
 

این آزمایش برای بررسی میزان سلامت ریه‌ها و اثبات وجود یا نبود سرطان ضروری است. در صورتی که شما فرد سالمی هستید هر سه سال یک‌بار و در صورتی که ناراحتی تنفسی دارید هر سال باید به پزشک مراجعه کنید. این آزمایش به ویژه برای کسانی که بیش از 20 سال است سیگار می‌کشند ضروری است. در آزمایش سنجش ظرفیت تنفس، شما ‌باید در یک دستگاه کوچک با فشار زیاد بدمید و سپس در صورت لزوم از ریه شما رادیوگرافی می‌شود و در صورت تشخیص هر مشکلی به پزشک متخصص آسم و آلرژی ارجاع داده می‌شوید.

ویزیت روماتولوژیست
 

یکی از مشکلاتی که اغلب سالمندان از آن رنج می‌برند درد مفاصل است. شایع‌ترین نوع این ناراحتی‌ها، تحلیل مفاصل است که با بروز این مشکل مفاصل دردناک می‌شود و اجازه حرکت و راه رفتن را از افراد سالمند سلب می‌کند. در خلال حرکت کردن، انتهای استخوان‌ها به طور طبیعی توسط غضروف‌ها و مایع لغزنده اطراف محافظت می‌شود که با افزایش سن، استخوان‌ها شکننده و مفاصل بی‌شکل و دردناک شده و حرکت مشکل می‌شود. در حال حاضر رژیم غذایی، غذا یا مکمل‌های ویژه‌ای برای پیشگیری، درمان و رهایی از تحلیل مفاصل شناخته نشده است. در عین حال، ارتباط شناخته شده‌ای نیز بین تحلیل مفاصل و اضافه وزن وجود دارد. کاهش وزن برای افرادی که اضافه وزن دارند و دچار مشکل مذکور هستند، مساله مهمی ‌است، چرا که مفاصل برای تحمل وزن بالا تحت فشار و تحریک هستند. نوع دیگر التهاب مفاصل، روماتیسم مفصلی است که ارتباط نزدیکی با رژیم غذایی دارد. در این بیماری سیستم ایمنی به اشتباه به پوشش استخوان‌ها حمله می‌کند. عملکرد سیستم ایمنی به تغذیه کافی بستگی دارد و رژیم ناکافی ممکن است، این نوع التهاب مفاصل را به همراه داشته باشد. این احتمال وجود دارد که در برخی افراد، مواد غذایی مشخصی بتواند سیستم ایمنی را به این حمله تحریک کند. مصرف شیر و لبنیات، روماتیسم‌مفصلی را در برخی افراد تشدید می‌کند. اسیدهای چرب امگا3، نظیرEPA (اسید‌ایکوزاپنتانوئیک) که در ماهی یافت می‌شود، سبب تخفیف عوارض این بیماری می‌شود. البته پوکی استخوان نیز از بیماری‌های شایع دوران سالمندی است که استخوان‌ها به دلیل کاهش میزان املاح، شکننده می‌شوند. این بیماری که تحلیل استخوان بزرگسالان نیز نامیده می‌شود. تاکنون عوامل متعددی مانند کمبود ‌دریافت کلسیم، دریافت بیش از حد یا کم پروتئین، بی‌حرکتی، مؤنث بودن، یائسگی، افزایش سن، کمی‌وزن، نژاد، ژنتیک و وجود سابقه خانوادگی این بیماری، مصرف داروهایی مانند کورتون‌ها و ابتلا به بیماری‌های کلیوی، کبدی، دیابت، روماتیسم مفصلی و... را به‌عنوان زمینه‌ساز این بیماری نام برده‌اند. از طرفی، برای پیشگیری از این بیماری که ناتوانی، کاهش قد و شکستگی‌های استخوانی را به دنبال دارد، افزایش تحرک و فعالیت و مصرف رژیم حاوی مقادیر کافی پروتئین و کلسیم توصیه می‌شود. با توجه به موارد گفته شده، سالمندان باید به منظور پیشگیری یا تشخیص زودرس بیماری‌های مرتبط با مفاصل سالی یک‌بار به یک روماتولوژیست مراجعه کنند و تحت معاینات دقیق قرار بگیرند.

ویزیت اورولوژیست
 

آنچه که در دوران جنینی تشکیل شده و پس از تولد وجود دارد شامل کلیه‌ها، حالب‌ها، مثانه و مجاری ادرار است. علی‌القاعده با افزایش سن تغییر محسوسی در این دستگاه نمی‌بینیم، به‌جز اینکه بگوییم در آقایان غده پروستات که در مسیر خروج مثانه قرار گرفته، به تدریج از سن 40 سالگی به بعد شروع به رشد می‌کند. این تغییر سبب می‌شود که پس از 50 تا 55 سالگی، انسدادی به صورت کامل یا ناکامل در مسیر خروج ادرار پیش بیاید و قطر ادرار و فشار آن کم شود. فرد برای دفع ادرار نیاز به فشار بیشتری دارد و یا پس از ادرار کردن حس می‌کند که مقداری از آن باقی مانده است. بنابراین 90 درصد آقایان نیاز به یک مداخله پزشکی پیدا می‌کنند که این عامل انسدادی را که پروستات است برطرف کنند. اما در خانم‌ها مشکلی که ایجاد می‌شود به سبب شلی عضلات کف لگن است که به دو علت تغییرات هورمونی و بارداری و زایمان ایجاد می‌شود. شلی عضلات کف لگن سبب می‌شود مثانه افتادگی پیدا کند و در نتیجه سبب حس عدم تخلیه کامل ادرار و تکرر ادرار می‌شود که میزان عفونت در خانم‌ها را بالا می‌برد و درنهایت و به تدریج به دلیل اینکه وضعیت زاویه میان مثانه و مجرای خروجی ادرار از حالت عادی خارج شده موجب بی‌اختیاری ادرار به هنگام عطسه و سرفه می‌شود. اگر این مشکل درمان نشود دفع ادرار از مجرا را به همراه دارد که البته با روش‌های متعدد جراحی می‌توان این وضعیت را اصلاح کرد. بنابراین سالمندان باید حداقل سالی یک‌بار به اورولوژیست مراجعه کنند و از نظر مشکلات کلیوی و مجاری ادرار مورد آزمایش قرار بگیرند.

ویزیت چشم‌پزشک
 

پس از 45 سالگی پیشنهاد می‌شود حتما سالی یک‌بار به چشم‌پزشک مراجعه کنید. پزشکان با انجام یک تست بینایی نزدیک و دور و گرفتن فشار چشم، شما را از ضعف بینایی‌تان آگاه کرده و در صورت لزوم برای شما عینک یا دارو تجویز می‌کنند. نکته حایز اهمیت این است که در صورت بی‌توجهی به این موضوع شما ممکن است به مرور زمان دچار ضعف بینایی، کم‌بینی، نابینایی یا مشکلاتی مانند آب مروارید و گلوکوم (آب سیاه) شوید. در عین حال، از دیگر مشکلات شایع دوران سالمندی، مساله خشکی چشم و پیرچشمی است بنابراین سالمندان باید به صورت منظم و دوره‌ای به چشم‌پزشک مراجعه کنند تا قوام چشم‌شان را بسنجند. البته باید تاکید کرد که پیرچشمی فقط شامل نمره عینک نیست بلکه همه اعضای چشم را درگیر می‌کند و باید بدانید که نمی‌توان از بروز بیماری‌ پیرچشمی پیشگیری کرد اما با اقدامات خاص می‌توان از چشم‌ها و بینایی محافظت کرد.

ویزیت دندانپزشک
 

همه سالمندان باید بدانند که سلامت دندان‌ها با سلامت قلب در ارتباط است بنابراین لازم است همه افراد سالمند هر 6 ماه یک‌بار به دندانپزشک مراجعه کنند تا اگر دندان‌های طبیعی دارند از سلامت آنها مطمئن شوند و اگر هم دندان‌های‌شان مصنوعی است مورد چکاپ قرار گیرند تا وضعیت دندان‌ها در شرایط مطلوبی باشد.
منبع: www.salamat.com