آشنایی با عوارض لنزهای تازه وارد
لنزهای گربه‌ای، لنزهای رنگی، لنزهای عروسکی و تازگی‌ها هم لنزهای چرخی و... اگر اهل خرید و استفاده از لنزها باشید، حتما لنزهایی را در بازار دیده‌اید که سایز آنها از سایز عنبیه چشم بزرگتر است؛ لنزهایی که شاید زیبا باشند و چشم‌ها را درشت‌تر نشان دهند ولی چشم‌پزشکان در سراسر دنیا نگران استفاده مردم و به ویژه دختران جوان از این لنزها هستند.
انجمن چشم‌پزشکان آمریکا به تازگی اطلاعیه‌ای صادر کرده و دختران جوان را از استفاده از این نوع لنزها منع کرده است.
اگر به شرکت‌های فروشنده این‌گونه لنزها سری بزنید و سرنخ تولید چنین لنزهایی را بگیرید، کم‌کم متوجه می‌شوید که بیشتر این لنزها از آسیا به تمام دنیا صادر می‌شوند. در شرکت‌های تولیدکننده لوازم آرایشی، آنها را به نام لنزهای چرخی یا لنزهای گرد می‌شناسند. این لنزها، در گروه لنزهای تماسی چشم قرار می‌گیرند و گاهی رنگ‌های عجیب و غریبی مثل بنفش و صورتی دارند. این لنزها چشم را درشت‌تر از اندازه واقعی نشان می‌دهند. لنزهای تماسی معمولی درست به اندازه عنبیه چشم هستند؛ در حالی که این لنزها بزرگتر از عنبیه هستند و تخم چشم را درشت‌تر نشان می‌دهند. برای تاکید بر درشت‌تر نشان دادن چشم یک خط مشکی هم دور این لنزها وجود دارد که گاهی آنها را با عنوان لنزهای دورمشکی می‌شناسند. این واقعیت در مورد عنبیه طبیعی وجود ندارد و این باعث می‌شود که این لنزها چشم را غیرطبیعی کنند. به خاطر همین مشکلات در حال حاضر فروش لنزها بدون نسخه در آمریکا ممنوع شده است و فروش چنین لنزهایی نیز کاملا غیرقانونی به شمار می‌رود. ولی فروشندگان این لنزها آرام ننشسته‌اند و این لنزها را به صورت آنلاین به فروش می‌رسانند. قیمت چنین لنزهایی حدود 20 تا 30 دلار است. این لنزها در کره و ژاپن طرفداران زیادی دارد؛ لنزهایی که حالت چشمان عروسکی یا چشمان بچگانه را به چشم افرادی که از آن استفاده می‌کنند، می‌دهد. بعد از اینکه این لنزها بازار ژاپن و کره و سنگاپور را از آن خود کرد، حالا فروشندگان این لنزها به سراغ آمریکا و بازار فروش آن در میان نوجوانان دبیرستانی رفته‌اند. برخی افراد، هر روز از این لنزها استفاده می‌کنند و درست مثل شلوار یا لباس پوشیدن، هر روز این لنزها را قبل از خروج از منزل درون چشمان خود می‌گذارند؛ چون این لنزها بیشتر از طریق اینترنت به فروش می‌رسند و بنابراین افراد می‌توانند این لنزها را بدون تجویز پزشک و بدون نسخه تهیه کنند.
لنزهای بزرگ
این لنزها که از عنبیه چشم بزرگ‌ترند و چشم را بزرگتر و زیباتر نشان می‌دهند ولی خطرهای زیادی هم به دنبال دارند. اول اینکه وقتی شما چنین لنزهایی را بدون نسخه پزشک تهیه می‌کنید بدون شک از توضیحات یک چشم‌پزشک درباره نحوه استفاده صحیح از آن محروم می‌مانید. از طرف دیگر، از آنجا که سایز این لنزها بزرگ است اکسیژن کافی به بافت‌های چشمان شما نمی‌رسد و همین مطلب، عوارض زیادی برای شما در پی خواهد داشت. در عین حال این لنزها به چشمان شما زیبایی عروسکی می‌دهند که از نظر بسیاری از افراد چندان هم زیبا نیست. نرسیدن اکسیژن کافی به چشم عوارضی مثل خستگی و قرمزی چشم و عفونت چشم را در پی دارد.
لنزهای آبکی
اگر لنز شما از نوع نرم، معمولی و کم آب است، میزان اکسیژنی که به چشم شما می‌رسد، قطعا کافی نیست. لنزهای معمولی کم آب تا چند سال پیش برای مصرف در ساعاتی که چشم‌ها باز هستند، مورد تایید بودند ولی امروزه اعتقاد دانشمندان بر این است که میزان اکسیژن مورد نیاز چشم خیلی بیشتر از آن چیزی است که در گذشته تصور می‌کرده‌اند. لنزهای نرم معمولی که کمتر از 55 درصد آب داشته باشند، چشم را با کمبود اکسیژن مواجه می‌کنند؛ حتی در ساعاتی که چشم‌ها باز هستند!
لنزهای نرم معمولی از جنس ماده‌ای هستند که اصطلاحا هما نامیده می‌شود. این ماده نوعی پلاستیک مخصوص شبیه اسفنج ظرفشویی است و می‌تواند مقداری آب جذب کند. در واقع لنزهای نرم معمولی همگی از پلاستیک‌های اسفنجی (پفکی) ساخته می‌شوند و این پلاستیک‌ها را اصطلاحا پلاستیک‌های هایدروژل می‌نامند. نرمی لنز به علت وجود آب در لنز است. وجود آب در لنز باعث می‌شود مقداری اکسیژن در آب لنز حل شود و اکسیژن از لنز عبور کند و به چشم برسد. این نوع لنزها را که به واسطه وجود آب در بافتشان، اکسیژن را عبور می‌دهند، لنزهای نرم معمولی می‌نامند.
لنزهایی با منافذ اکسیژن
نوع جدیدتری از لنزهای نرم نیز وجود دارد که در آنها اکسیژن برای عبور از لنز نیازی به وجود آب ندارد. در این لنزها، ماده‌ای به نام سیلیکون عامل عبوردهنده اکسیژن است و نیازی به آب برای عبور اکسیژن نیست. با این وجود، در ترکیب ماده سازنده این لنزها نیز مقداری آب قرار می‌دهند تا لنز نرم بماند و به چشم نچسبد. این نوع لنزها را لنزهای نرم سیلیکون هایدروژل می‌گویند. این لنزهای نرم، معمولی نیستند و اگر کم آب باشند اکسیژن بیشتری را عبور می‌دهند.
لنزهای نرم غیرمعمولی (سیلیکون‌هایدروژل)، فعلا در دسترس عموم مردم نیستند و روش مصرف به‌خصوصی دارند که باید به تدریج در ایران معرفی شوند. لنزهای معمولی کم آب، مانع از تنفس طبیعی چشم می‌شوند. کمبود اکسیژن در چشم باعث ترشح 2 نوع اسید در داخل قرنیه می‌شود (اسیدلاکتیک و اسیدکربنیک)؛ با ترشح این 2 اسید، لایه‌های داخلی قرنیه آسیب می‌بینند. مهم‌ترین آسیب‌ها را داخلی‌ترین لایه قرنیه (آندوتلیوم) متحمل می‌شود. متاسفانه آسیب‌های وارد شده به این لایه، غیرقابل ترمیم و غیرقابل درمان است. کسانی که از لنزهای نرم معمولی کم‌آب استفاده می‌کنند، مبتلا به نواقص غیرقابل جبرانی در داخلی‌ترین لایه قرنیه می‌شوند که در کوتاه‌مدت (یکی‌دو سال) نه درد دارد و نه ناراحتی ولی در درازمدت (معمولا بین 5 تا 10 سال بعد از بروز آسیب)، باعث غیرقابل تحمل شدن لنز و حتی بروز اختلال‌های بسیار جدی در قرنیه می‌شود.
نظرکارشناس/ دکتر فیروزه رحیمی، فوق‌تخصص قرنیه، استاد گروه چشم دانشگاه علوم پزشکی تهران
زخم و عفونت قرنیه؛مهم‌ترین خطر لنزها
لنزهای رنگی معمولا از جنس لنزهای نرم (Soft) هستند. بنابراین تمامی نکات بهداشتی و مراقبتی از این لنزها مشابه لنزهای نرم طبی غیررنگی است ولی متاسفانه گاه افراد به این لنزها به عنوان وسیله زیبایی آرایشی نگاه می‌کنند و آنها را از مراکز غیرپزشکی و غیر از چشم‌پزشک تهیه می‌کنند بنابراین هیچ‌گونه آموزشی در مورد طرز استفاده و ضدعفونی‌کردن از لنز را فرانمی‌گیرند.
مهم‌ترین خطر لنزها، چه طبی و چه رنگی، مساله زخم و عفونت قرنیه است که در جریان آن ممکن است عفونت‌های باکتریایی مثل عفونت انگلی ایجاد شود. بیشتر بیمارانی که دچار عفونت‌های قرنیه می‌شوند، رفتار غلطی با لنزها داشته‌اند مثل نگهداری لنز در سرم نمکی، تهیه لنز از آرایشگاه‌ها، استفاده مشترک از لنز یا استفاده از لنز ضمن شنا کردن یا استحمام یا خوابیدن با لنز یا استفاده از لنز کهنه و لنزی که روی آن رسوبات فراوان وجود داشته است.
لنزهای نرم از جمله لنزهای رنگی را باید بعد از هر بار استفاده در محلول ضدعفونی‌کننده مخصوص این لنزها برای مدت چند ساعت (لااقل 5 ساعت) قرار داد و محلول سرم نمکی فقط برای شست‌وشوی لنز به کار می‌رود و نمی‌تواند لنز را ضدعفونی کند.
این لنزها یا سالانه هستند که معمولا در ظروف شیشه‌ای عرضه می‌شوند یا روزانه، هفتگی و یا ماهانه که در بسته‌بندی وجود دارند. در نوع ماهانه اگر فرد لنز را ساعات کمتری استفاده کرده باشد حداکثر تا 3 ماه بعد از باز کردن آن باید لنز دور انداخته شود. متاسفانه این لنزها گاه تحت عنوان لنزهای 500 ساعته در فروشگاه‌ها عرضه می‌شوند و فرد تصور می‌کند که می‌تواند از این لنزها هفته‌های متمادی استفاده کند تا جمع ساعاتی را که لنز را در چشم داشته به 500 ساعت برسد. در صورتی که استفاده از لنز کهنه خود یک عامل مستعدکننده فرد به زخم و عفونت قرنیه است.
منبع:www.salamat.com