گفتگو با آقای دکتر حسین طباطبایی، متخصص پوست و مو
اگر شما تازگی‌ها سری به فروشگاه‌های عرضه پوشاک زده باشید، احتمالا انواع جوراب‌های نانو را دیده‌اید که ادعا می‌شود از ایجاد بوی بد پا در کفش پیشگیری می‌کنند. در کنار آن، بعضی‌ها از خصوصیات ضدحساسیت این لباس‌ها برای پوست می‌گویند. برخی از شناگران هم می‌گویند با پوشیدن مایوهای نانو مدال طلا را فتح کرده‌اند... دکتر حسین طباطبایی،متخصص پوست و مو و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در این مورد توضیحات جالبی دارد.
آقای دکتر! محصولات نانو از کجا سرو کله‌شان پیدا شده است؟
تکنولوژی نانو، صنعت پارچه را بهبود بخشیده و باعث بادوام شدن پارچه و افزایش مقاومت در برابر آب، روغن‌ها، آلودگی‌ها و سایر مواد شیمیایی شده است. در طبیعت هم پدیده نانو دیده می‌شود؛ به طور مثال، برگ لوتوس (نیلوفر آبی در مصر) توسط پوسته‌های نانو مومی‌شکل پوشیده می‌شود که آب باعث حبابی شدن ساقه شده و به آسانی می‌افتد یا در بین میوه‌ها پوست هلو که توسط موئینه‌های ظریف پوشیده می‌شود با نفوذ آب آسان کنده می‌شود.
چرا از آنها در ساخت لباس شناگران یا پلیس استفاده می‌شود؟
پارچه‌های نانو که در کارخانجات ساخته می‌شوند در برابر آب و رنگ‌ها نفوذناپذیرند بنابراین در شناگران حرفه‌ای، پارچه‌های نانو با عدم نفوذپذیری آب باعث سرعت شناگر می‌شود. همچنین در شست‌وشوهای مکرر یا مخلوط با پارچه‌های رنگین دیگر اگر شسته شوند رنگ آن پارچه‌های دیگر را به خود نمی‌گیرد. از طرفی پارچه‌های نانو بسیار سبک بوده و مانع انتقال حرارت محیط به بدن می‌شود بنابراین مصرف این‌گونه پارچه‌ها در ارتش، پلیس و پرسنل آتش‌نشانی و... کمک زیادی کرده است؛ چرا که پارچه‌های نانو هیچ‌گونه تحریک پوستی حتی در افراد حساس ایجاد نمی‌کند و برای بیماران اگزمایی و کودکان مناسب است.
از مزایای مهم پارچه‌های نانو مقاومت در برابر آتش و نور آفتاب است.
چطور؟
در گذشته نزدیک، برای افزایش مقاومت پوست در برابر اشعه ماورای‌بنفش آفتاب توصیه می‌شد لباس‌ها چسبان و رنگ تیره باشد زیرا اشعه ماورای‌بنفش آفتاب از لباس‌های گشاد و رنگ روشن عبور کرده و می‌تواند صدمه‌های پوستی زیادی ایجاد کند. از طرفی مرطوب شدن لباس‌ها از قدرت حفاظتی آن در برابر اشعه ماورای‌بنفش آفتاب می‌کاهد، در حالی که پارچه‌های نانو با عدم نفوذپذیری آب این مشکل را حل کرده است. در یک سال اخیر در آمریکا 720 میلیون دلار پارچه‌های نانو جهت مصرف ورزشکاران، پلیس، کارگران ساختمانی، پرسنل آتش‌نشانی و حتی فضانوردان فروش رفته است.
ظاهرا در ورزش قهرمانی، این پارچه‌ها غوغا کرده‌اند؛ این‌طور نیست؟
بله؛ مایکل فلپس، قهرمان سر‌شناس المپیک که رکورد سرعت شنای المپیک را شکست با مایویی که سطح آن با تکنولوژی نانو پوشیده شده بود به این رکورد دست یافت. کفش‌های دوندگان، راکت‌های تنیس، توپ‌های گلف، کِرِم‌های پوستی و بسیاری از کالاهای دیگر توسط تکنولوژی نانو پوشیده می‌شود که باعث افزایش احتمال برنده شدن در مسابقه‌های ورزشی می‌شود.
ایرادی هم دارد؟
تنها ایراد پارچه‌های نانو شاید گرانی آنها در مقایسه با پارچه‌های مشابه باشد که احتمالا در آینده با مصرف زیاد، قیمت آن کاهش یابد.
در پزشکی هم کاربردی دارد؟
گان رادیولوژیست‌ها که بسیار سنگین است و دستکش و لباس‌های اتاق عمل با تکنولوژی نانو باعث سبک شدن آنها و اثرات ضدباکتری پارچه‌ها شده است. لباس‌های سربازان عازم جنگ که با تکنولوژی نانو ساخته شده است آنها را در برابر خطرات سلاح‌های بیولوژیک و شیمیایی حفظ می‌کند. لباس‌های نانو با خاصیت ضدباکتری و ضدآلودگی باعث می‌شود این لباس‌ها دیرتر کثیف شده و نیاز کمتری به شست‌وشو داشته باشند که در فضانوردان و سربازان جبهه‌های جنگ کمک کرده است.
می‌گویند جوراب‌های نانو ضدبو هستند؛ درست است؟
خب، جوراب‌هایی که با تکنولوژی نانو ساخته شده‌اند به دلیل عدم پذیرش آلودگی‌های میکروبی و تعریق مانع تعفن می‌شوند.
اسپری‌های ضدبوی نانو برای داخل کفش، چطور؟
اسپری‌های ضدبو انواع مختلف دارند. بعضی اسپری‌ها دئودورانت (خوشبوکننده) هستند و آثار درمانی ضدتعریق ندارند ولی بعضی اسپری‌ها علاوه بر خوشبوکنندگی، خاصیت کاهش تعریق دارند و موثرترند. نکته منفی این اسپری‌ها آن است که در بعضی افراد باعث حساسیت پوست می‌شوند و خارش، قرمزی و پوسته‌ریزی نیز از عوارض آن است.
حساسیت پوستی نمی‌دهند؟
تاکنون طبق تحقیقات، پارچه‌های نانو باعث حساسیت پوستی نشده‌اند و این از امتیازات آن است؛ هر چند مطالعات پارچه‌های نانو جدید است و در بررسی‌های بیشتر در آینده می‌توان اظهارنظر قطعی کرد. به هر حال، ثابت شده که احتمال ایجاد واکنش‌های پوستی پارچه‌های نانو بسیار کمتر از پارچه‌های معمولی است.
اگر به پارچه‌های نانو دسترسی نداشته باشیم، کدام پارچه را برای پوست مناسب‌تر می‌دانید؟
جواب، بسیار وسیع است و بسته به جنس‌های مختلف و خصوصیات زمینه‌ای افراد، متفاوت است ولی قطعا پارچه‌های نخی (کتان) سالم‌تر از سایر پارچه‌ها است.
منبع:www.salamat.com
/ج
