خانه سینما نهاد مورد بحث سالهای اخیر سینماست که رویکرد سیاسی آن طی سالها گذشته در کنار خدمات ناکام صنفی، باعث شده عکس العمل های مختلفی نسبت به عملکرد آن در بین اهالی سینما پدیدار شود. بنا به اذعان برخی از سینماگران مهمترین دستاورد این نهاد صنفی ارسال پیامک ترحیم و تسلیت و یا برگزاری مراسم تشییع هنرمندان است. مدیران این نهاد صنفی اغلب چند شغله هستند و سمت ها و پست ها و مستمری های متعددی دارند و شاید به همین علت است که نمی توانند درک درستی از شرایط وخیم معیشتی و تنگناهای مالی هنرمندان در صنوف مختلف داشته باشند.
به همین دلیل است که برخی از اهالی سینمای کشور معتقدند در 2 سالی که خانه سینما فعال نبود اصناف آزادانه تر و پویاتر عمل می کردند و دولت وقت هم برای تأمین معیشت هنرمندان گام های اساسی و محکم تری بر می داشت از جمله آنکه در همان دولت دهم بود که بیمه تکمیلی یکایک اهالی سینمای کشور و خبرنگاران توسط جامعه صنفی تهیه کنندگان سینما اجرایی شد و یا اینکه به مناسبت های مختلف از جمله عید نوروز و ماه مبارک رمضان کارت های هدیه و بن کارت های خرید به تمامی اعضای خانه سینما تعلق می گرفت؛ در واقع می توان بر این نکته صحه گذاشت که خانه سینما این روزها بدل به معضلی در سینمای کشور شده که نه تنها راهگشایی برای رفع و حل مشکلات عمده سینماگران محسوب نمی شود بلکه مرتباً برای سینماگران موانع و دست اندازهایی ایجاد می کند و اندک داشته های برحق شان را هم از آن ها دریغ می کند.
متأسفانه خانه سینما بدل به مکانی برای شاه نشین ها شده است، در حالی که وظیفه اصلی این نهاد صنفی باید رسیدگی به وضعیت یکایک اعضای صنوف که اغلب از زندگی های متوسط رو به پایین بهره مند هستند باشد. گویا هنوز بعد از سال ها مدیران این نهاد به اصطلاح صنفی به این نتیجه نرسیده اند که بدنه صنوف حمایت صنفی می خواهند!
سوأل اساسی از مدیران خانه سینما این است که آیا نشانی از عدالت در کار شما وجود دارد؟ آیا این رفتار متناقض نیست که از اعضای تمامی صنوف سینمایی برای ثبت قانونی صنوف شان درخواست کردید تا قراردادهایی بیاورند که نشان دهد جایی مشغول به کار هستند و حال آنهایی که قرارداد آورده اند و در جایی بیمه شده اند از بیمه تکمیلی محروم خواهد بود! و مهمتر از همه جایگاه خدمات صنفی در نهادی که قرار است خانه ای برای اصناف سینمایی باشد کجاست؟
این سوالات و پرسش های متعدد موجب شد تا گفتگوهایی با تنی چند از اعضای فعال در بدنه سینمای کشور داشته باشیم و نقطه نظرات آن ها را جویا شویم. در همین راستا با فرشاد گل سفیدی (فیلمبردار)، عباس رستگارپور (صدابردار)، فرامرز ابوالصدق (صداگذار)، سعید شرفی کیا (مدیرتولید)، محمود قنبری (صداپیشه)، محسن قیصری (مستندساز)، مهشیدافشارزاده (بازیگر و کارگردان) به گفتگو نشستیم که در ذیل جمع بندی آن به مخاطبان محترم ارایه می گردد:
فیلمبردار فیلم سینمایی «هلن» اظهار داشت: امیدوارم در رابطه با بیمه اعضای خانه سینما تجدید نظر شود. مهمترین مسأله ای که این روزها خانه سینما باید به آن بپردازد مسأله بیمه سینماگران است و از نظر من خانه سینما بدون فراهم کردن شرایط بیمه برای همه اعضای خود به نهادی خنثی و پوچ تبدیل خواهد شد. زمانیکه صنوف خانه سینما زیر نظر وزارت کار نبودند امکان برآورده کردن بسیاری از انتظارات فراهم نبود اما حال انتظار می رود خانه سینما خدمات صنفی خود را با توجه به اینکه صنوف در وزارت کار ثبت شده اند به خوبی ارائه دهد و ما منتظر ارائه خدمات صنفی هستیم.
صدابردار سینمای ایران تصریح کرد: غربالگری باید در ورود افراد به صنوف خانه سینما صورت گیرد و غربالگری در بین اعضا برای بیمه شدن کار درستی نیست. متأسفانه در همه جای دنیا افراد سودجو و سوءاستفاده گر وجود دارند و خانه سینما باید جلوی ورود افرادی که قصد سوء استفاده دارند و می خواهند بدون اینکه کارشان مربوط به سینما باشد تنها با رابطه شان وارد خانه سینما شده و از خدمات آن بهره مند شوند را بگیرد. در سینمای ما امنیت شغلی وجود ندارد اما باید بپذیریم که نبود امنیت شغلی تنها شامل سینما نمی شود، جوانان بسیاری در کشورمان هستند که جویای کار هستند و شغلی برای آنها وجود ندارد و یا اگر شغلی دارند در آن شغل امنیتی نسبت به آینده برای آنها وجود ندارد. یکی از مشکلات اصلی در سینمای ما ورود بی رویه افرادی به سینما است که هیچ تخصصی در این رشته ندارند و ورود این افراد نیز باعث می شود که برقراری امنیت شغلی سخت تر شود.
رامرز ابوالصدق صداگذار سینما اظهار داشت: خانه سینما هیچگونه خدمات صنفی به اعضای خود ارائه نمی دهد و من به شخصه از زمانی که عضو این نهاد صنفی شده ام هیچ خدماتی ندیده ام، از خانه سینما تنها یه کارت به ما رسیده است. بیمه خانه سینما که از آن به عنوان تنها خدمات این نهاد می توان نام برد نیز طی این سالها مدام دچار مشکلاتی شده که تفاوت چندانی با بیمه های خویش فرما نیز ندارد اما حال که همه سینماگران انتظار فراگیر شدن بیمه در بین اعضای خانه سینما شده اند از سوی هیئت مدیره شرایط جدیدی مطرح شده که به هیچوقت قابل قبول نیست. وی افزود: بسیاری از سینماگرانی که در خانه سینما عضو هستند درآمد خوبی ندارند و مطمئناً توان مالی برای پرداخت هزینه بیمه خویش فرما را ندارند و بیمه خانه سینما برای آنها بسیار مهم خواهد بود. از نظر من شرایط جدید برای بیمه شدن افراد منطقی نیست و به این صورت بسیاری از افراد که در حال حاضر توسط خانه سینما بیمه هستند دچار مشکل می شوند.
سعید شرفی کیا مدیرتولید سینما اظهار داشت: اگر خدمات را درست تعریف کنیم می توانیم به این نتیجه برسیم که خانه سینما هیچ خدماتی برای اعضای خود ندارد. یکی از اتفاقاتی که باید رخ دهد تأمین امنیت شغلی اعضا است که به هیچ وجه اتفاق نمی افتد. تنها خدمتی که خانه سینما ادعای ارائه آن به اعضا را دارد بیمه تکمیلی است که در واقع هر کس به راحتی با پرداخت هزینه ای که کمی بیشتر از هزینه بیمه در خانه سینما است می تواند خود را تحت پوشش بیمه قرار دهد. پیش از این با اجرای برخی سیاست ها که توسط خانه سینما در نظر گرفته شده بود امنیت شغلی تا حد بسیار کمی تأمین می شد اما به مرور این سیاست ها نیز از بین رفت و در واقع امنیت شغلی در سینمای ایران به هیچ وجه وجود ندارد و مسئول این اتفاق خانه سینما است.
محمود قنبری صداپیشه سینما و تلویزیون اظهار داشت: از نظر من همه اعضای خانه سینما باید تحت پوشش بیمه باشند و شرایط جدیدی که برای بیمه اعضا در نظر گرفته شده است از نظر من جای تأسف دارد. از طرفی هنرمندان را نمی توان جزو قشر کارگر دانست اما با قرار گرفتن خانه سینما تحت نظر وزارت کار به هنرمندان نگاهی نادرست می شود و مطمئناً مشکلاتی که کارگران با وزارت کار دارند نیز برای هنرمندان به وجود می آید. خانه سینما باید زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد و خانه سینما باید اقدامی صورت دهد که مسئولیت بسیاری از کارها به دوش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد.
محسن قیصری کارگردان مستند، سینما و تلویزیون اظهار داشت: خدمات رفاهی خانه سینما بسیار محدود و در حد بیمه تکمیلی و رسیدگی به برخی مسائل جزئی مثل نمایش خصوصی فیلم ها و برگزاری جلسات و جشن ها بوده و ما به عنوان اعضای این نهاد صنفی نتوانستیم از خدمات لازم برخوردار باشیم. خدمات رفاهی خانه سینما بسیار محدود و در حد بیمه تکمیلی و رسیدگی به برخی مسائل جزئی مثل نمایش خصوصی فیلم ها و برگزاری جلسات و جشن ها بوده و ما به عنوان اعضای این نهاد صنفی نتوانستیم از خدمات لازم برخوردار باشیم. به نظر من خانه سینما با توقعاتی که اعضای آن از این نهاد صنفی دارند فاصله بسیاری دارد و باید این نهاد صنفی شکل بهتری به خود بگیرد.
مهشید افشارزاده اظهار داشت: زمانی که من می خواستم فیلمی بسازم و کارگردانی را تجربه کنم حدود 10 سال برای گرفتن مجوز کارگردانی پشت صف ماندم اما امروز به راحتی مجوز ساخت فیلم برای فیلمسازان اول برداشته شد و تهیه کننده است که می تواند با رجوع به وزارت ارشاد برای شخصی مجوز کارگردانی بگیرد. به نظر من خانه سینما به هیچ وجه نتوانسته وظایف صنفی خود را به خوبی انجام دهد و در انجام وظایف خود کوتاهی کرده است. یکی از وظایف خانه سینما تأمین امنیت شغلی اعضا است که متأسفانه این امنیت شغلی برای سینماگران که بر اساس اساسنامه خانه سینما از وظایف این نهاد صنفی است به هیچ وجه وجود ندارد.